Από τις εκδόσεις Πατάκη, τον Ιούνιο του 2009, κυκλοφόρησε ένα ακόμα βιβλίο της πολυγραφότατης και ταλαντούχας Ζωρζ Σαρή. Ο τίτλος του είναι «Το προτελευταίο σκαλοπάτι» και θέμα του η ιστορία της μητέρας της συγγραφέως, της Έμμα.
Κόρη της Ελένης και του Βίκτορ, η Έμμα, έζησε ευτυχισμένα παιδικά χρόνια στο Σαιν Λουί της Σενεγάλης. Χρόνια, που η προστατευτική αγκαλιά των γονιών της, τους έδιναν ένα απαλό ροζ χρώμα. Αλίμονο, όμως, σε ηλικία οκτώ ετών, έχασε τον αγαπημένο της πατέρα, όταν η καρδιά του τον πρόδωσε καθώς έκανε το απογευματινό του μπάνιο. Την ημέρα εκείνη ήταν που τα χρόνια της άλλαξαν χρώμα. Έγιναν γκρίζα...
...
Χάθηκε ο πατέρας...
Η Έμμα σε μια νύχτα μεγάλωσε, δεν είναι πια κοριτσάκι, πέταξε τα βότσαλα, παρακάλεσε τη Ρενέ να της πλέξει τα μακριά ξανθά μαλλιά της.
«Πόσο σοβάρεψε η κόρη μου» είπε η μητέρα μόλις την είδε, μόνο που ξέχασε να την πάρει στην αγκαλιά της και να τη φωνάζει «κουνελάκι».
Όχι, Έμμα, δε σε ξέχασε. Της θυμίζεις τον πατέρα, δεν αντέχει ακόμα στη θύμηση· του μοιάζεις τόσο πολύ στα μάτια, κάνει πως την πνίγουν οι δουλειές του σπιτιού και σε αφήνει μόνη με τις καινουριοπλεγμένες σου κοτσίδες στη μέση του χολ.
...
Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Βίκτορ, η δωδεκάχρονη τότε Έμμα, έφυγε από το πατρικό της για την πόλη του φωτός. Το Παρίσι, στο οποίο θα συνέχιζε την εκπαίδευση της, μαθητεύοντας σε κολέγιο, πια. Μετά το πέρας των σπουδών της επέστρεψε αναγκαστικά στην Αφρικανική Ήπειρο. Ήταν τότε δεκαέξι ετών. Μια όμορφη και καλλιεργημένη δεσποινίδα που βυθιζόταν στην ανάγνωση προσπαθώντας να αποδράσει από ένα τόπο που δεν αγαπούσε πλέον ιδιαίτερα. Η γαλλική πρωτεύουσα είχε αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στην καρδιά της. Με αυτόν τον τρόπο κύλησαν άλλα τέσσερα χρόνια.
Νεαρή γυναίκα πια, στα είκοσι της, άρχισε να αλληλογραφεί με τον Αλέξανδρο Δοίζο. Τον 30χρονο καθηγητή γαλλικών που εργαζόταν στην Κωνσταντινούπολη, είχε σπουδάσει στο Παρίσι και καταγόταν από το Αϊβαλί. Η φιλική σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους, εξελίχθηκε σιγά σιγά σε ερωτική, εκ του μακρόθεν, βέβαια. Τελικά συναντήθηκαν τρία χρόνια μετά την πρώτη τους επιστολή, στο Παρίσι, παρουσία των αδερφών της Έμμα...
...
Χαρούμενος ο Αλέξανδρος τους πλησίασε. Η Έμμα πήγε κοντά του, ξεθάρρεψαν κι οι δυο.
«Επιτέλους, σε βλέπω από κοντά, είσαι πιο όμορφη από τις φωτογραφίες».
«Επιτέλους, ο Τούρκος της μητέρας είναι κοντά μου!»
Κι αγκαλιάστηκαν.
...
Τρία χρόνια ονειρευόμουν πως ήμουν στο Παρίσι, στο Bois de Boulogne, και πως καθόμασταν αγκαλιασμένοι σε κάποιο παγκάκι. Παιδάκια έτρεχαν μπροστά μας κι εμείς μιλούσαμε για τη ζωή μας στην Ελλάδα.
...
Όταν είδα τα μάτια σου είδα τον ήλιο και μέθυσα. Ποτέ δε θα ξεχάσω τις τρεις ώρες που περάσαμε μαζί. Μου ορκίστηκες πως θα μ' αγαπάς κι εγώ σου ορκίζομαι πως κανείς και τίποτα ποτέ δε θα μας χωρίσει, ούτε ο θάνατος».
...
...είχαν ήδη αποφασίσει να πορευτούν μαζί στη ζωή, παρά τις αντιρρήσεις της Ελένης, που Τούρκο ανέβαζε και Τούρκο κατέβαζε τον -στην πραγματικότητα- Έλληνα μέλλοντα γαμπρό της! Τρεις μήνες αργότερα παντρεύτηκαν στη Μασσαλία, και ξεκίνησε ο έγγαμος βίος της Έμμα.
Ακολούθησαν η Κωνσταντινούπολη, η εγκυμοσύνη, το πρώτο τους παιδί: η Ελένη, η μετακόμιση και η ζωή στην Αθήνα, η δεύτερη εγκυμοσύνη, το δεύτερο παιδί: η Ρενέ και το τρίτο παιδί: η Ζώρζ... η συγγραφέας του βιβλίου.
Το «Το προτελευταίο σκαλοπάτι», της Ζωρζ Σαρή, είναι -κυρίαρχα- ένα δώρο της συγγραφέως στην μητέρα της. Μέσω αυτού καταφέρνει και της χαρίζει την αθανασία των λογοτεχνικών ηρώων! Είναι όμως και ένα δώρο προς τους αναγνώστες, μιας και μοιράζεται μαζί μας πράγματα από την ζωή της μητέρας της. Ένα από τα πρόσωπα που θαύμαζε και λάτρεψε, και αυτό είναι κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα μέσα από τις γραμμές του βιβλίου.
Μέσα από την ιστορία της Έμμα, ξεπηδούν ιστορίες από χρόνους και τόπους μακρινούς. Το ηθογραφικό στοιχείο έντονο σε όλες τις σελίδες, γοητεύει αφάνταστα. Ο τρόπος γραφής της Ζωρζ Σαρή, γνωστός τοις πάση, κάνει την ανάγνωση να ρέει αβίαστα και το οπισθόφυλλο να πλησιάζει πολύ πιο γρήγορα απ' ότι θα επιθυμούσε κανείς.
Στο «Το προτελευταίο σκαλοπάτι», της Ζωρζ Σαρή, δεν θα βρείτε -ως είθισται στα βιβλία της- γεγονότα από την πολιτική ζωή - ιστορία της χώρας. Δεν θα μπει το μυαλό σας σε μονοπάτια γνώσης και προβληματισμού. Θα βρείτε, όμως, χαρακτηριστικές ψηφίδες από την ζωή ενός ξεχωριστού ανθρώπου. Της γυναίκας που της χρωστάμε την ύπαρξη μιας από τις σημαντικότερες πένες της εποχής μας. Της μητέρας της Ζωρζ Σαρή. Της Έμμα! Καλή ανάγνωση!
Β
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
«Δεν κουραζόμουν γράφοντας τα βιβλία μου. Τους είχα πάντα όλους γύρω μου, ανθρώπους αληθινούς, ζωντανούς ακόμα κι όταν είχανε πια πεθάνει. Έτσι ήταν κι η μητέρα μου - νεκρή από χρόνια, όμως ολοζώντανη όταν έγραφα το πρώτο μου βιβλίο, και το άλλο, και το άλλο... Κι έτσι ολοζώντανη έμεινε στη μνήμη μου κι η τρέλα της, που πολύ αργότερα μάθαμε ότι δεν ήταν τρέλα αλλά μια νόσος γνωστή σήμερα στον καθένα - αλτσχάιμερ. Στο τελευταίο μου βιβλίο, αισθάνθηκα την ανάγκη να χαρίσω στην Έμμα τη ζωή που δεν είχε, το τέλος μιας δυναμικής γυναίκας, ικανής να ξεπεράσει τον πόνο και να σταθεί στα πόδια της αυτάρκης κι αξιοπρεπής». Ζ.Σ.
