ΟΙ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
Σύμφωνα με την σύγχρονη διαπολιτισμική προσέγγιση, ο ρόλος της σχολικής βιβλιοθήκης διαφοροποιείται σε σχέση με το παρελθόν, εφόσον οι σημερινές συνθήκες λειτουργίας και ενσωμάτωσης του μορφωτικού αγαθού εκ μέρους της εκπαιδευτικής κοινότητας, καθίστανται περισσότερο πολύπλοκες. Η σχολική βιβλιοθήκη αποτελεί έτσι κεντρικό χώρο της σχολικής ζωής, λειτουργικά ενταγμένου στην καθημερινή μαθησιακή διαδικασία ως Κέντρου Πηγών, Μάθησης και Πληροφόρησης.
Στο πλαίσιο αυτό, η σχολική βιβλιοθήκη είναι σκόπιμο και απαραίτητο:
* να στηρίζει τις ανάγκες πληροφόρησης και μάθησης μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων,
* να υποστηρίζει και να συνδέεται με όλο το αναλυτικό πρόγραμμα,
* να συμβάλλει στους πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς της εκπαίδευσης,
* να παρέχει όχι μόνο βιβλία και γενικά υλικά αλλά και μεθοδολογία εναλλακτικής οργάνωσης της εκπαιδευτικής δραστηριότητας,
* μέσα από τη λειτουργία και τη χρήση της να εισάγει τους χρήστες της σε δεξιότητες και μεθόδους αναζήτησης πληροφοριών.
Η σχολική βιβλιοθήκη είναι απαραίτητο πλέον να μην περιλαμβάνει μόνο έντυπο υλικό (βιβλία, γραμματικές, λεξικά, χάρτες, πίνακες, εκπαιδευτικά παιχνίδια), αλλά και οπτικοακουστικό υλικό (κασέτες, δίσκοι, βιντεοκασέτες, σλάιτς) και, όπου είναι δυνατόν, μέσα ηλεκτρονικής πληροφόρησης.
Η οργάνωση, η λειτουργία και η συνεχής ενημέρωση της σχολικής βιβλιοθήκης από παντοειδείς φορείς και κατευθύνσεις είναι σκόπιμο να γίνεται και με τη συνδρομή, τις προτάσεις και τη συμμετοχή των μαθητών, ως οργανικού τμήματος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Περαιτέρω, το υλικό της βιβλιοθήκης μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διοργάνωση εκδηλώσεων πολιτισμού, γραμμάτων και τέχνης καθώς και ερευνητικών προγραμμάτων (projects) από τους ίδιους τους μαθητές, είτε μέσα στο σχολείο, είτε σε συνεργασία με άλλα σχολεία εκτός του χώρου τους.
Ποιος είναι ο ρόλος της σχολικής βιβλιοθήκης στα σημερινά πολυπολιτισμικά σχολεία;
Στα σημερινά πολυπολιτισμικά σχολεία, παράμετροι όπως η ποικίλη προέλευση των μαθητών και των ομιλουμένων γλωσσών στο σχολείο, η διαφοροποιημένη «εκπαιδευτική βιογραφία» των μαθητών, το ενδεχόμενο μετακίνησης τους στην πατρίδα τους ή σε άλλη χώρα, οι επιδράσεις από την παγκοσμιοποίηση στην εκπαίδευση κ.α., θέτουν ειδικότερα αιτήματα όσον αφορά το σκοπό και την οργάνωση της σχολικής βιβλιοθήκης.
Στο πλαίσιο αυτό, η σχολική βιβλιοθήκη είναι σκόπιμο να:
* προωθεί μια ποικιλία από πηγές πληροφόρησης, ώστε να υποστηρίζει τις ανάγκες του διαφοροποιημένου αναλυτικού προγράμματος γι α την από κοινού εκπαίδευση παλιννοστούντων, αλλοδαπών και γηγενών μαθητών,
* οργανώνει όλα τα συναφή υλικά για τη διδασκαλία και τη μάθηση (και τις αντίστοιχες μεθοδολογίες) που αναπτύσσονται μέσα στο σχολείο, συμβάλλοντας στη διάρθρωση τους σε ένα συστηματικό σώμα σύστοιχο με το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα,
* να βοηθάει στη διασφάλιση ενός σώματος πηγών και υλικών με διαφορετικές μορφές και στις διαφορετικές γλώσσες που ομιλούνται στο σχολείο για χρήση από τους μαθητές ατομικά και σε μικρές ομάδες, δίνοντας την ευκαιρία για επέκταση της χρήσης στο σπίτι και καλύπτοντας όχι μόνο τις ανάγκες που υπαγορεύονται από το αναλυτικό πρόγραμμα, αλλά και τις ευρύτερες ανάγκες και ενδιαφέροντα των μαθητών.
Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει μία σχολική βιβλιοθήκη προσανατολισμένη στη διαπολιτισμικότητα;
Πιο συγκεκριμένα, η σχολική βιβλιοθήκη θα μπορούσε να περιλαμβάνει:
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
* έντυπο και ηλεκτρονικής μορφής υλικό στη γλώσσα των μαθητών και ανάλογο της ηλικίας τους,
* μεθόδους διδακτικής της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, λεξικά, εγκυκλοπαιδικά και λογοτεχνικά βιβλία,
* διδακτικά εργαλεία για τη διδακτική της μητρικής γλώσσας των μαθητών,
* συλλογές παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής των χωρών προέλευσης των μαθητών,
* πηγές για την πολιτιστική κληρονομιά των μαθητών, πηγές για τις θρησκείες και το τυπικό των εορτών μέσα στο χρόνο,
* εκπαιδευτικά παιχνίδια και πακέτα δραστηριοτήτων που προωθούν τη διαπολιτισμική προσέγγιση στην εκπαίδευση,
* ταινίες και ντοκιμαντέρ σχετικά με τις χώρες προέλευσης των μαθητών, το φαινόμενο της μετανάστευσης, το ρατσισμό και την ξενοφοβία,
* εφημερίδες και περιοδικά τόσο ελληνικά όσο και από τις χώρες προέλευσης των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών,
* δυνατότητες πληροφόρησης των μαθητών από πηγές των χωρών προέλευσης τους ή από άλλες χώρες μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του Internet.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
* γραμματικές, λεξικά και εγχειρίδια για τη διδακτική της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας,
* έντυπο και άλλης μορφής υλικό για τους τρόπους και τις στρατηγικές διδασκαλίας στο πολυπολιτισμικό σχολικό περιβάλλον, τις σύγχρονες τάσεις της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας,
* μελέτες και έρευνες σχετικά με θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, το ρατσισμό, την ξενοφοβία, τα στερεότυπα, τον εθνικισμό, την παγκοσμιοποίηση,
* πληροφορίες για τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών προέλευσης των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών, καθώς και την πολιτική κατάσταση, την κοινωνική ζωή κλπ.,
* γνωμοδοτήσεις, κανόνες και ψηφίσματα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και άλλων διεθνών οργανισμών πάνω σε θέματα εκπαίδευσης, δικαίου και όσον αφορά προγράμματα επιμόρφωσης και ανταλλαγών για μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
* ενημερωτικά φυλλάδια (στη μητρική γλώσσα των παλιννοστούντων και αλλοδαπών γονέων, όπου αυτό είναι δυνατόν), όσον αφορά την πολιτική, τους στόχους και τους τρόπους λειτουργίας του σχολείου, καθώς και γενικότερα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος,
* φυλλάδια, έντυπα και ταινίες για θέματα σχετικά με τη συνολική κοινωνική δομή της χώρας μας, τις τοπικές συνθήκες, τα δικαιώματα και τους όρους παραμονής, τα βασικά προβλήματα που τους απασχολούν και τις αρμόδιες υπηρεσίες όπου μπορούν να απευθυνθούν,
* πληροφορίες πάνω σε επιστημονικά παιδαγωγικά και ψυχολογικά θέματα και ειδικότερα πάνω στους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν τη φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο.
* Η ιστορία των Βιβλιοθηκών: μια περιπέτεια στο «ανθρώπινο σύμπαν»
