Μεγάλη πυραμίδα
Η μεγάλη πυραμίδα της Αιγύπτου
Η μεγάλη πυραμίδα της Αιγύπτου αποτελεί επίσης τεράστιο θέμα αρχιτεκτονικής μελέτης και προβληματισμού και ίσως το μνημείο στο οποίο έγινε σημαντική προσπάθεια να κωδικοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερη ανθρώπινη γνώση. Κατασκευασμένη από κομμένη πέτρα με μέσο βάρος κάθε λαξευμένου ογκόλιθου περίπου 2,5 τόνους, πέτυχε ανοχές αρμών της τάξεως του μισού χιλιοστού ή και λιγότερο. Στην αίθουσα του Βασιλιά μάλιστα η ανοχή εφαρμογής της λιθοδομής είναι μηδενική! Και στην αίθουσα του βασιλιά το πέτρωμα που χρησιμοποιήθηκε είναι γρανίτης του Ασουάν από τα σκληρότερα και πιο δυσκολοκατέργαστα είδη γρανίτη.
Οι πλαϊνές όψεις της πυραμίδας είναι τέσσερα όμοια ισόπλευρα τρίγωνα. Κάθε πλευρά της βάσης της έχει μήκος 146,6 μέτρα και το ύψος της πριν καταστραφεί ο ογκόλιθος της οροφής (αν υπήρχε τέτοιος...) ήταν 231,6 μέτρα.
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι 100.000 εργάτες δούλευαν επί 20 χρόνια για την κατασκευή της πυραμίδας. Οι ογκόλιθοι μεταφέρονταν με σχεδίες στον Νείλο και από εκεί σέρνονταν στο εργοτάξιο. Αυτά χωρίς την χρήση του τροχού και πριν την γνώση του σιδήρου!
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαστάσεις της πυραμίδας. Το συνολικό μήκος των πλευρών της δια του διπλάσιου του ύψους της δίνει το π=3.1416. Το ύψος της επί 10 εκατομμύρια δίνει την απόσταση γης - ήλιου. Διπλασιάζοντας το μήκος του αθροίσματος των 4 πλευρών της, βρίσκουμε το αντίστοιχο ενός λεπτού μιας μοίρας στον Ισημερινό 1842.92 μέτρα. (σήμερα υπολογίζεται σε 1842.78.) Το βάρος της πυραμίδας (600.000 τόνοι) επί ένα δισεκατομμύριο δίνει το βάρος της γης. Το άθροισμα των διαγωνίων της δίνει 25.826, σχεδόν την διάρκεια ενός ζωδιακού κύκλου.
Β
Στεγανωτικά
Η στεγανοποίηση κτιρίων ήταν από την αρχαιότητα ένα πρόβλημα που ζητούσε άμεση επίλυση. Είτε αναφερόμαστε στην στεγανοποίηση της οροφής ενός κτιρίου, είτε στην στεγανοποίηση των τοίχων του. Και πόσο μάλλον όταν μιλάμε για δεξαμενές συλλογής νερού ή άλλων υγρών ή και διαχείρισής τους, όπως στα υδραγωγεία.
Οι τρόποι με τους οποίους οι αρχαίοι μηχανικοί στεγανοποιούσαν στέγες, δεξαμενές και υδραγωγεία παρέμεινε για πολύ καιρό ένα ακόμη μυστικό προς εξιχνίαση. Χωρίς την χρήση υλικών στην μορφή που τα ξέρουμε σήμερα, πετύχαιναν εξίσου ικανοποιητικά αποτελέσματα. Υπάρχουν αναφορές για ενίσχυση της ποιότητας και αντοχής της οικοδομικής λάσπης με χρήση υλικών όπως αυγών, ασβέστη, μαλλιών από κατσίκες, αλλά μόνα τους δεν είναι αρκετά για την επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος.
Δεξαμενές όπως των ορυχείων ασημιού του Λαυρίου και της Καμείρου στην Ρόδο έκαναν πια ξεκάθαρο ότι οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν αυτό που σήμερα ξέρουμε σαν τσιμέντο!
Στην ναυτιλία χρησιμοποιήθηκαν σαν στεγνωτικά κυρίως ρετσίνι από δένδρα και αργότερα πίσσα ή άλλα βαριά πετρελαιοειδή που συλλεγόντουσαν από επιφανειακές πετρελαιοπηγές. Επίσης φυτικά προϊόντα σαν την γνωστή «τζίβα» που έχουν την ιδιότητα να διογκώνονται με το νερό σφραγίζοντας το πέρασμά του χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολύ.
Β
Τσιμέντο
Αν και το τσιμέντο με την μορφή που το ξέρουμε σήμερα δεν φανταζόμαστε ότι υπήρχε στην αρχαιότητα, υπήρχε εφάμιλλο από μείγμα σβησμένου ασβέστη, με θηραϊκή γη και άμμο - χαλίκι που έδινε τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα. Απλά σήμερα δεν χρησιμοποιούμε για το τσιμέντο μας έτοιμα ηφαιστειακά υλικά όπως οι αρχαίοι, αλλά τα ψήνουμε σε υψικαμίνους.
Σε αρκετές περιπτώσεις, η οικοδομική λάσπη που χρησιμοποιήθηκε ήταν έτσι φτιαγμένη που να προσεγγίζει ή και να ξεπερνάει σε ιδιότητες το σημερινό τσιμέντο. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, όπως σε δεξαμενές νερού στα πλυντήρια των ορυχείων ασημιού στο Λαύριο, πέτυχαν και ένα τύπο μπετόν που είναι αδιαπέραστο από την ραδιενέργεια αλλά και από άλλες ακτινοβολίες. Το μυστικό προφανώς ήταν η υψηλή περιεκτικότητα της λάσπης σε μόλυβδο που εξορυσσόταν από τα γειτονικά ορυχεία.
Η δεξαμενή νερού της αρχαίας πόλης Καμείρου στην Ρόδο, χωρητικότητας 600 τόνων, αποτελεί άλλο σημείο εντυπωσιακής εκτεταμένης χρήσης του αρχαίου τσιμέντου σχεδόν από το 900 π.Χ. Η αρχαιολογική ανακάλυψη και εξερεύνηση της Καμείρου (ολοκληρώθηκε περίπου το 1929) κατά την τουρκοκρατία με ειδική άδεια από την Κωνσταντινούπολη στους υπαλλήλους του Αγγλικού προξενείου στην Ρόδο Bigliotti και Saltzmann.
Παρόμοια ευρήματα συναντώνται και στην Κνωσό αλλά και σε αρκετές άλλες υδατοδεξαμενές της αρχαίας Ελλάδας. Αργότερα, εκτεταμένη χρήση τσιμέντου παρατηρείται και στον Ρωμαϊκό κόσμο. Το Πάνθεον, τα λουτρά του Καρακάλα, το Κολοσσαίο, το χρυσό παλάτι του Νέρωνα και άλλα διάσημα ρωμαϊκά έργα φτιάχτηκαν με την βοήθεια τσιμέντου. Υπάρχουν αναφορές και για χρήση του τσιμέντου και από άλλους λαούς όπως π.χ. στο Σινικό τείχος. Τσιμέντο συναντάμε και στους θόλους και τις αψίδες της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
Κατά την γνώμη μου, η Αρχιτεκτονική των Αρχαίων Ελλήνων είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικές της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, μια αρχιτεκτονική του «κόσμου». Πιστεύω ότι ο πιο ενδιαφέρων κλάδος της Αρχιτεκτονικής των Αρχαίων Ελλήνων είναι οι Μυκηναϊκές ακροπόλεις, καθώς έχουν μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία.
Πάντως, πάνω στην Αρχιτεκτονική των Αρχαίων Ελλήνων βασίστηκαν πολλές αρχιτεκτονικές, όπως και η μοντέρνα σημερινή αρχιτεκτονική. Τα σχήματα, οι κύκλοι και οι καμπύλες βασίζονται στα αρχαία μαθηματικά, που τα ανέπτυξαν κυρίως οι αρχαίοι Έλληνες.
Β
Υλικό-Ιστοσελίδες:
Ιστοσελίδες από όπου πήρα το υλικό για αυτό το συνθετικό συμπίλημα:
el.wikipedia.org
www.istoria.gr
