Περίληψη.
Ο Λεωνής, παιδί με καλλιτεχνική φλέβα, από μικρός αγαπούσε τη ζωγραφική. Ζωγράφιζε διάφορες φιγούρες στα λευκά χαρτιά, αλλά φανταζόταν ζωγραφισμένους και τους μεγάλους άσπρους τοίχους της πόλης. Του άρεσε να παίζει με τα μολυβένια στρατιωτάκια του, να οργανώνει μάχες και μεγαλοπρεπείς παρελάσεις και να διαβάζει ποιήματα.
Μεγάλη αδυναμία είχε ο Λεωνής στον παππού του, ο οποίος ήταν ένας λεβέντης γέρος που ενέπνεε μεγάλο σεβασμό σε όλους τους συντοπίτες του ακόμη και στους Τούρκους αστυνομικούς.
Ο ήρωάς μας πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη σκιά του ξεσπάσματος του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Στο σπίτι αλλά και στις γειτονιές οι συζητήσεις για τον πόλεμο ήταν συχνές και έντονες. Ο Λεωνής προσπαθούσε να καταλάβει τι ακριβώς συνέβαινε χωρίς να τα καταφέρνει πάντα. Οι σκηνές του πολέμου δεν του ήταν άγνωστες, γνώριζε για τους βαλκανικούς πολέμους και για προηγούμενες επαναστάσεις των Ελλήνων. Τώρα το μόνο που γνώριζε καλά ήταν η αφορμή του πολέμου.
Ο συγγραφέας κάνει μια ανάπαυλα στο πολεμικό κλίμα και περιγράφει το Δημοτικό Κήπο του Ταξιμιού με τα ζωηρά χρώματα, τα λουλούδια και τα δέντρα του, τις χαβούζες με τα διάφορα είδη ψαριών, τους χώρους για τα παιχνίδια των παιδιών και τα παιχνίδια αυτά το καφενείο την πέτρινη εξέδρα της μεγάλης ορχήστρας κ.ά. Όλα εκεί ήταν πολύ όμορφα για το Λεωνή.
Η απειλή όμως του πολέμου σκίασε και τα παιχνίδια του Δημοτικού κήπου. Τα παιδιά δεν έπαιζαν πια βαρελάκια, σκλαβάκια, το μπίκο και το κλέφτικο, αλλά πήραν τα ονόματα των μεγάλων δυνάμεων και έπαιζαν το μεγάλο πόλεμο.
Το κλίμα του πολέμου είχε γίνει πιο έντονο, στους δρόμους της πόλης περνούσε ο στρατός, τα σχολεία είχαν επιταχθεί για νοσοκομεία. Τα παιδιά έβλεπαν τις καταστροφές του πολέμου στις γειτονιές της άλλοτε βασιλεύουσας. Ο κόσμος εγκατέλειπε τα σπίτια του προσπαθώντας να γλιτώσει απ’ τη φωτιά. Ο Λεωνής πηγαίνει να μείνει στο σπίτι των παππούδων του που δεν κινδύνευε ποτέ.
Τα τρόφιμα είχαν αρχίσει να παρουσιάζουν ελλείψεις καθώς και να υπάρχουν επιδημικές ασθένειες όπως τύφος και χολέρα. Οι βομβαρδισμοί συνεχίζονταν, ο Λεωνής, οι φίλοι του και όλος ο κόσμος τρύπωναν στα καταφύγια για να γλιτώσουν. Εκεί γίνονταν συζητήσεις γύρω από τον πόλεμο. Όταν τελείωναν οι αερομαχίες και οι βομβαρδισμοί η Πόλη έβρισκε πάλι τους ρυθμούς της.
Ο συγγραφέας κάνει μια διακοπή από τις περιγραφές του πολέμου για να μας περιγράψει τις δραστηριότητες του Λεωνή στο εργαστήριο ζωγραφικής και τη γνωριμία του με την όμορφη Ιουλία Ασημάκη. Ο Λεωνής την ερωτεύεται με αποτέλεσμα να μην καταλάβει εγκαίρως τη λήξη του πολέμου με την υπογραφή της ανακωχής. Μια καινούργια περίοδος άρχιζε άγνωστη για το Λεωνή αφού δεν ήξερε πως ζει ο κόσμος σε καιρό ειρήνης.
Η Πόλη παρατάσσεται στους δρόμους για να ζητωκραυγάσει την παρέλαση για τον εορτασμό της νίκης. Τα πάντα έχουν ηρεμήσει και έτσι ο νεαρός μας ήρωας και οι φίλοι του ασχολούνται με τις αισθηματικές τους ανησυχίες και τις συναναστροφές με το άλλο φύλο. Ο Λεωνής καταλαβαίνει πως αγαπά την Ελένη Φωκά. Προσπαθεί να τη συναντά χωρίς να της φανερώσει τον ερωτά του. Αυτή φεύγει για την Αθήνα και ο Λεωνής παθαίνει κατάθλιψη.
Στη συνέχεια μεταφερόμαστε στο καινούργιο σχολείο του Λεωνή και μας δίνονται στοιχεία της μαθητικής του ζωής, οι κοπάνες, οι σκανδαλιές και οι συγκρούσεις με κάποιους καθηγητές καθώς και οι συμπάθειές του προς κάποιους άλλους.
Κάποια χρόνια αργότερα συναντά τη Φωκά σε μια κοσμική δεξίωση. Η χαρά του είναι απερίγραπτη όταν χορεύουν μαζί και μιλούν για λίγο μακριά από τους αξιωματικούς που την περιτριγύριζαν. Φεύγοντας του έδωσε ραντεβού για την επόμενη ημέρα σε μια παραλία. Κολύμπησαν μαζί και έκαναν βαρκάδα, ο Λεωνής έπλεε σε πελάγη ευτυχίας. Εξομολογείται τον έρωτά του για τη Φωκά στο φίλο του Παύλο Πρώιο, εκείνος τον κοροϊδεύει και του αποκαλύπτει ότι σκέφτεται να καταταγεί για να πολεμήσει στη Μικρά Ασία.
Ενώ ο Λεωνής είναι αφοσιωμένος στην Ελένη εκείνη δείχνει να αδιαφορεί γι’ αυτόν όταν συναντιούνται σε ένα χορό. Ο Λεωνής αισθάνεται απογοητευμένος και χαμένος. Η ζωή έχει χάσει το νόημά της.
Τελικά ο Πρώιος φεύγει για τον πόλεμο. Η Φωκά αρραβωνιάστηκε ένα σαραντάχρονο αντιπλοίαρχο. Η είδηση αυτή χτύπησε σαν κεραυνός το Λεωνή. Στενοχωρήθηκε τόσο πολύ που του φαινόταν ανούσια κάθε άλλη γυναικεία συντροφιά.
Ο Λεωνής γράφει ημερολόγιο. Γράφει για τους φίλους του που φεύγουν ένας- ένας, για την Μικρά Ασία, για τη δωδέκατη ομάδα των προσκόπων, για την Ελένη Φωκά, για την τυχαία συνάντησή του με τον κ. Γκαλιμπούρ, για τα σχέδιά του για το μέλλον. Θα ασχοληθεί πια μόνο με την τέχνη και θα ξεχάσει τη Φωκά. Ο Πρώιος σκοτώνεται στο μέτωπο.
Η οικογένειά του χάνει την περιουσία της και βρίσκεται μόνος στην Αθήνα (ο πατέρας του πήγε στη Γερμανία για δουλειά). Γράφτηκε στη Νομική χωρίς να τον πολυενδιαφέρει. Όλοι οι γνωστοί του είχαν όνειρα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να γίνουν πλούσιοι.
Το Μέτωπο στη Μικρά Ασία έσπασε και η χώρα γέμισε πρόσφυγες. Στην Αθήνα συχνά ο νους του ταξιδεύει στην Πόλη. Δεν μπορεί πια να ζωγραφίσει, τα σύνεργά του μένουν εγκαταλειμμένα. Βγαίνει στη φύση, αναλογίζεται όλη την προηγούμενη ζωή του και αισθάνεται σημαδεμένος από την ιστορία και τραγικό πρόσωπο.
Κοινά χαρακτηριστικά με την προσωπικότητα του Λεωνή.
Η σύγκριση βέβαια είναι δύσκολη να γίνει λόγω διαφορετικών βιωμάτων. Ο Λεωνής είναι ένα παιδί που έζησε πολλές φορές τη φρίκη του πολέμου και έμαθε να ζει μ’ αυτόν. Εμείς τα παιδιά του 21ου αιώνα έχουμε την τύχη να απολαμβάνουμε μια ειρηνική ζωή.
Ωστόσο υπάρχουν κάποια στοιχεία στο χαρακτήρα του Λεωνή που θυμίζουν πολύ στον καθένα μας τον εαυτό του. Καταρχήν η περιέργεια για τις συζητήσεις των μεγάλων και η αδυναμία κατανόησης όλων των πραγμάτων που λένε συχνά. Η τάση ακόμη που έχει το κάθε παιδί να μεταφέρει όσα ακούει σπίτι του στο φιλικό του περιβάλλον έστω και αν δεν τα κατανοεί απόλυτα.
Η μεγάλη αγάπη που έχει ο Λεωνής για τους παππούδες του καθρεφτίζει τη συμπεριφορά και τη στάση κάθε παιδιού.
Χαρακτηριστικό είναι ακόμη πως ο Λεωνής σε κάθε δυσκολία της ζωής του κατέφευγε στη ζωγραφική και ξεχνιόταν, αυτή του έδινε δύναμη για να συνεχίσει. Για μένα αντίδοτο στέκεται η μουσική, την οποία αντιμετωπίζω περίπου όπως ο Λεωνής τη ζωγραφική.
Άλλα κοινά στοιχεία που θα μπορούσαν να αναφερθούν είναι η ειλικρίνεια, η αγνότητα και ευθιξία που χαρακτηρίζει τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία, η μεγάλη αφοσίωση στις παρέες των συνομηλίκων, η αναζήτηση κάποιου προτύπου (συνήθως πάντα είναι ένα παιδί λίγο μεγαλύτερο στην ηλικία και εμφανίσιμο) το οποίο θαυμάζει και στο οποίο προσπαθεί να μοιάσει κανείς.
Χαρακτηριστική είναι η συμπεριφορά του Λεωνή ως μαθητή, οι κοπάνες του, τα πειράγματά του, οι ζαβολιές του, η αντιπάθειά του προς το πρόσωπο κάποιου καθηγητή, τον οποίο προσπαθεί να εκδικηθεί σπάζοντας τα νεύρα του η συμπάθειά του για κάποιον άλλο, σε πολλούς από μας θυμίζουν τις καθημερινές μας περιπέτειες στο σχολείο.
Ντροπαλός και συνεσταλμένος ο Λεωνής στα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα και στην εξομολόγηση του πρώτου έρωτα όπως οι περισσότεροι από μας, καθώς και ρομαντικός, ευαίσθητος και ονειροπόλος. Στοιχεία που είναι ίδια στους εφήβους όλων των αιώνων.
Άλλα κοινά στοιχεία μου με τον Λεωνή είναι: η αντιπάθεια στις κοσμικές εκδηλώσεις που γίνεται επίδειξη πλούτου και καλλωπισμού και η μεγάλη μου αγάπη για την πατρίδα μου την Ελλάδα.
Περιγραφικά χωρία.
1. Σελ. 19-20 «Ο Δημοτικός Κήπος... γκουβερνάντες και παιδιά φρόνιμα».
Ο Θεοτοκάς, δια στόματος Λεωνή περιγράφει το Δημοτικό Κήπο του Ταξιμιού, τόσο ζωντανά ώστε ο αναγνώστης νοητά μεταφέρεται και αυτός στον ίδιο χώρο. Στο μυαλό του καθενός σχηματίζεται σαν πίνακας ο δημοτικός κήπος με τα λουλούδια και τα δέντρα του, τις χαβούζες με τα ψάρια των διαφόρων ειδών, τους μικροπωλητές με την πραμάτεια τους, ένστολους αυστηρούς φύλακες και τους χώρους των επίσημων περιπάτων. Περιγραφή που δίνεται με προτάσεις σύντομες με πολλά ρήματα που δίνουν ζωντάνια και κινητικότητα στην εικόνα.
2. Σελ. 36-37 «Η μεγάλη φωτιά άρχισε ένα πρωί με δυνατό βοριά... Προς τη θάλασσα ανάμεσα σε μαύρα υψώματα».
Η περιγραφή εδώ μοιάζει με έναν καλοφτιαγμένο πίνακα ζωγραφικής. Είναι σαν να στέκεται ο συγγραφέας μπροστά σε ένα αριστούργημα και να περιγράφει τα χρώματα και τα στοιχεία που βλέπει, το κοκκινόμαυρο του ουρανού, τα κόκκινα νερά του Βοσπόρου, τις φλόγες που χώνονται μέσα στα σπίτια και ξεχύνονται από παντού, το δυνατό άνεμο, τα κλάματα των παιδιών. Ο Θεοτοκάς συγγραφέας και ζωγράφος δε δυσκολεύεται καθόλου να δώσει υπέροχες περιγραφές. Τα επίθετα και τα ρήματα σ’ αυτή την περιγραφή είναι πάρα πολλά. Η περιγραφή πλουτίζεται ακόμη από προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις και μεταφορές που δίνουν μεγάλη ζωντάνια.
3. Σελ. 122-123 «Το νησί ξεδιπλωνότανε... είτανε μικρή».
Σύντομη και απλή περιγραφή των όσων έβλεπαν τα παιδιά κατά τη βαρκάδα τους και της αγαπημένης του Λεωνή που κάθεται στην πρύμνη. Δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο όσον αφορά την κίνηση, είναι όμως μια πολύ τρυφερή και ρομαντική περιγραφή που κάνει εντύπωση στον αναγνώστη.
Χαρακτηρισμοί προσώπων.
Λεωνής:
Ένα παιδί που ζει τα παιδικά του χρόνια στη σκιά του πολέμου. Έχει την περιέργεια του παιδιού να μαθαίνει πράγματα, του αρέσει να ζωγραφίζει και να παίζει. Μέσα στις παρέες του έχει δημιουργήσει τα πρότυπά του, όπως είναι ο Παύλος Πρώιος. Τα περισσότερα παιχνίδια του έχουν έντονο το στίγμα του πολέμου, όχι μόνο λόγω συγκαιριών, αλλά και επειδή το πολεμικό στοιχείο είναι πάντα χαρακτηριστικό των αγορίστικων παιχνιδιών αυτής της ηλικίας (παιχνίδια με μολυβένια στρατιωτάκια, κλέφτικο, ο Μεγάλος πόλεμος).
Ο Λεωνής είναι και φυσιολάτρης, του αρέσει να περιποιείται τα λουλούδια της γιαγιά του και γενικότερα θαυμάζει τις φυσικές ομορφιές και κυρίως του Δημοτικού Κήπου. Ιδιαίτερη είναι η αδυναμία που έχει στον παππού του, καθώς και η σχέση του με αυτόν.
Ο Λεωνής παρακολουθεί με περιέργεια και αμηχανία τις πολεμικές εκδηλώσεις. Δε δείχνει φανερά να φοβάται αλλά ούτε και να καταλαβαίνει απόλυτα τι συνέβαινε και τι επρόκειτο να επακολουθήσει. Το σίγουρο πάντως είναι πως ως παιδί διαπνεόταν από μια υπέρμετρη αγάπη για το ελληνικό έθνος σε σημείο να το θεωρεί ανώτερο από κάθε άλλο έθνος, ενδεικτικός γι’ αυτό είναι ο θαυμασμός του προς τους μεγάλους αυτοκράτορες του Βυζαντίου που όμοιοί τους κατά το Λεωνή δεν υπήρξαν σε όλο τον κόσμο.
Είναι παιδί ευαίσθητο και πιστεύει στην ειλικρίνεια, γι’ αυτό και αισθάνεται θιγμένος όταν μαθαίνει πως ο φίλος του ο Παύλος Πρώιος του είχε πει ψέματα και έβλεπε στα κρυφά μια κοπέλα, την Ελένη Φωκά, με την οποία και ο Λεωνής ήταν ερωτευμένος, όπως παραδέχτηκε αργότερα. Δεν αφήνει όμως να φανεί τι ήταν αυτό που τον πείραξε περισσότερο το ότι ο Πρώιος του είχε πει ψέματα πως δε θα πήγαινε στην Πρίγκιπο και αρνήθηκε την πρόσκληση του ή ότι έβγαινε με την Ελένη Φωκά. Κάποτε χάνει την ψυχραιμία του και την αυτοσυγκράτησή του και δημιουργεί μικροεπεισόδια (επίθεση στον Πρώιο) για τα οποία όμως μετά αισθάνεται άσχημα και αμήχανα. Παιδί ευαίσθητο και ντροπαλό δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματα του όταν κάποια γυναίκα τον συγκινεί αλλά και εξαιρετικά φιλόδοξο και με πολλά όνειρα στο χώρο της ζωγραφικής. Άνθρωπος που βιώνει έντονα τα συναισθήματα και ειδικά τον έρωτα.
Δέχεται την ειρήνη και την ανακωχή με χαρά αλλά και πάλι είναι γεμάτος απορίες για το πώς θα είναι η ζωή τώρα, τι καινούργιο θα υπάρξει. Πιέζεται από τις σχολαστικές καθοδηγήσεις του δασκάλου ζωγραφικής, και ως φιλελεύθερο και ανεξάρτητο άτομο αποφασίζει να συνεχίσει μόνος του και να ζωγραφίσει ό,τι του αρέσει.
Στην εφηβεία του ο Λεωνής εξακολουθεί να είναι ντροπαλός με τα κορίτσια, είναι ερωτευμένος με την Ελένη Φωκά και κάνει καβγάδες με όποιον την κακολογεί ή εκφράζει τον έρωτά του γι’ αυτήν, χωρίς να το συνειδητοποιεί εκδηλώνει αισθήματα ζήλειας. Είναι πολύ αξιοπρεπής στη συμπεριφορά του προς το άλλο φύλο και δεν του αρέσει ο αγοραίος έρωτας. Είναι τόσο ερωτευμένος με την Ελένη Φωκά που δε μπορεί να ελέγξει τα συναισθήματά του όταν τη συναντά.
Αν και ευαίσθητο και ευγενικό παιδί ο Λεωνής στο σχολείο έκανε κάποιες αταξίες και κοπάνες. Είχε ιδιαίτερη αντιπάθεια για έναν καθηγητή, τον Βούκιο και έκανε ό,τι μπορούσε για να τον εξοργίσει και να γελάσει εις βάρος του. Αντιθέτως εκτιμούσε ιδιαίτερα τον ευγενικό, ρομαντικό και ποιητή - καθηγητή Γκαλιμπούρ, κι αυτό ήταν λογικό ως ένα βαθμό αφού και ο ίδιος ήταν καλλιτεχνική φύση.
Άνθρωπος απλός και γνήσιος αντιπαθεί τις κοσμικές εκδηλώσεις της αριστοκρατίας στις οποίες είναι καλεσμένοι πολλοί αξιωματικοί του ναυτικού και στις οποίες αισθάνεται σαν το ψάρι έξω από τα νερά του. Τρομάζει με την κακία των γυναικών και λυπάται για τη στάση τους, αποδεικνύοντας την αγνότητα της ψυχής του που τον κάνει κάποτε αφελή και πολύ ευκολόπιστο όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις.
Όταν η Ελένη δεν του δίνει σημασία πληγώνεται πολύ, αισθάνεται πως χάνει τον κόσμο, τα πάντα χάνουν το νόημα της ύπαρξής τους. Αδιαφορεί ακόμη και για τα πειράγματα των φίλων του και κυρίως του Δήμη. Δοκιμάζει μεγάλη απογοήτευση όταν μαθαίνει για τον αρραβώνα της με το 40χρονο αντιπλοίαρχο. Έχει μεγάλη αγάπη για τον τόπο και τη γλώσσα του και αρνείται να γράψει σε άλλη γλώσσα λογοτεχνία όταν του προτείνει ο παλιός του καθηγητής, κος Γκαλιμπούρ. (Εδώ πια διακρίνουμε ξεκάθαρα αυτοβιογραφικά στοιχεία του ίδιου του Γ. Θεοτοκά).
Η απογοήτευση που βιώνει από την απώλεια του μεγάλου του έρωτα είναι τόσο μεγάλη ώστε δε μπορεί να ζωγραφίσει αισθάνεται πως η τέχνη του χάθηκε.
Αισθάνεται χαμένος, απογοητευμένος, μετέωρος, η γενιά του και ο ίδιος φυσικά έχουν σημαδευτεί από την ιστορία, βρίσκεται στο μεταίχμιο των αλλαγών και αισθάνεται σαν τραγικός ήρωας.
Παππούς:
Ένας άντρας ψηλός, γεροδεμένος, σεβάσμιος με έντονα συναισθήματα. Ήταν ένας άνθρωπος που βίωνε έντονα το συναίσθημα της χαράς, αλλά όταν ήταν νευριασμένος ξεσπούσε εύκολα στους γύρω του. Ήταν σεβαστός σε όλους αλλά και προξενούσε κάποιο φόβο γι’ αυτό και κανείς δεν τολμούσε να πει κακό λόγο μπροστά του. Τον σεβόταν ακόμη και η τουρκική αστυνομία, η οποία τον θεωρούσε ένα είδος τιμωρού των μόρτηδων. Περιφρονούσε το χρήμα και τους νεόπλουτους. Άνθρωπος με έντονο πατριωτικό συναίσθημα, που δε διστάζει να τραγουδά πατριωτικά τραγούδια ακόμη και όταν τα ξένα στρατεύματα περνούν έξω από τα σπίτια στους δρόμους της πόλης. Αντιδρά στην ιδέα του πολέμου, αλλά πιο πολύ πεισματώνει που ο ίδιος αισθάνεται ανίκανος να κάνει οτιδήποτε πέρα απ’ το να φροντίσει για τις ανάγκες επιβίωσης (όπως το φαγητό) του. Αγαπά πολύ τον εγγονό του και ιδιαίτερη είναι η χαρά και το καμάρι του όταν τον βλέπει να φορά την ελληνική στολή και τον μπερέ με το ελληνικό εθνόσημο. Ιδιαίτερα περιποιητικός είναι ο παππούς με τις γυναίκες, εξάλλου στη νεαρή του ηλικία ήταν διάσημος για τις περιπέτειές του.
Γιαγιά:
Φαναριώτισσα στην καταγωγή έντονα θρησκευόμενο άτομο, είχε επηρεαστεί από τα διδάγματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Καλή και σχολαστική νοικοκυρά. Κλασική γυναίκα της εποχής της ζούσε στη σκιά του συζύγου της. Φοβάται τον πόλεμο και προτιμά την ήπια αντιμετώπιση των πραγμάτων, κάτι τέτοιο άλλωστε υπαγορεύει και το προχωρημένο της ηλικίας τους, γι’ αυτό και παρακαλά τον παππού να μην τραγουδά επαναστατικά τραγούδια.
Μένος:
Συμμαθητής του Λεωνή με έντονες πολιτικές ανησυχίες ειδικά από τη στιγμή που άρχισε ο πόλεμος και έγινε στην πόλη υποχρεωτική η διδασκαλία της τουρκικής. Ο Μένος αρνούνταν να μάθει τούρκικα, όχι από προσωπική αντιπάθεια αλλά από συμμόρφωση με τις απόψεις του πατέρα του, και αυτό έγινε αφορμή για επεισόδια συγκρούσεων ανάμεσα σ’ αυτόν και στο δάσκαλο της τουρκικής.
Δήμης:
Συνομήλικος του Λεωνή και φίλος του. Παιδί ζωηρό και καλοσυνάτο, αυθόρμητο και απερίσκεπτο πάνω στο παιχνίδι, δεν έπαιρνε πάντα μέτρα προφύλαξης στα πολεμικά παιχνίδια με αποτέλεσμα κάποτε να τραυματίσει το φίλο του, Λεωνή.
Ήταν κατεργάρης και ζαβολιάρης. Είχε καταλάβει την αδυναμία του φίλου του στους Βυζαντινούς αυτοκράτορες και δεν έχανε ευκαιρία να θίξει το πατριωτικό συναίσθημα του Λεωνή (βγάζοντας τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες Αρμένιους) για να προκαλέσει το θυμό του.
Είναι ο τύπος που έχει διάθεση για κουτσομπολιό και του αρέσει να ανακατεύεται στη ζωή των άλλων όχι κακοπροαίρετα (π.χ. περιστατικό στην Πρίγκιπο του Παύλου Πρώιου και της Ελένης Φωκά).
Δεν τον ενδιαφέρουν πολύ τα υψηλά ιδανικά, λατρεύει την καλοπέραση και τη συναναστροφή με τα κορίτσια. Είναι ο τύπος ερωτύλου που τρέχει πίσω από κάθε γυναίκα.
Όταν ο Λεωνής του εξομολογείται τον έρωτά του δε χάνει ευκαιρία να τον ειρωνευτεί και να γελάσει σε βάρος του, γι’ αυτόν όλες οι σχέσεις είναι επιπόλαιες, ποτέ δεν έχει αισθανθεί τόσο βαθιά και αγνά αισθήματα όπως ο Λεωνής.
Παύλος Πρώιος:
Μαθητής τρεις τάξεις μεγαλύτερος από το Λεωνή. Ωραίος νέος, ευγενικός και περήφανος σαν αρχαίος θεός. Λίγο απόμακρος και εσωστρεφής, δεν ανοιγόταν πολύ στους άλλους, αποτελούσε πρότυπο για τον μικρό μας ήρωα.
Άνθρωπος γενικότερα πράος και μαλακός. Λογικός και μετρημένος δεν παρασύρεται από συναισθηματισμούς και ρομαντισμούς και ειρωνεύεται τον Λεωνή όταν του εξομολογείται τον έρωτά του για τη Φωκά. Είναι αυστηρός στην κριτική, δεν ανέχεται το ψέμα και την επίδειξη πλούτου. Είναι ώριμος, τον απασχολεί το Μικρασιατικό και σκέφτεται να καταταγεί. Στη μάχη σκοτώνεται. Μέχρι τέλους υπάρχει ένα μυστήριο. Πήγε για να υπηρετήσει την πατρίδα ή να ξεχάσει τον έρωτά του για την Ελένη Φωκά;
Πάρης:
Συνομήλικος του Λεωνή και φίλος του. Δεν είχε κανένα πραγματικό ενδιαφέρον πέρα από τα πολεμικά παιχνίδια.
Ιουλία Ασημάκη:
Όμορφη, γοητευτική και καλλωπισμένη νέα της εποχής με την καλή ανατροφή και τους ευγενικούς τρόπους μιας αριστοκράτισσας της εποχής.
Ελένη Φωκά:
Κοπέλα όμορφη και πολύ περιποιημένη, γίνεται το μήλο της έριδος στις παρέες των αγοριών για το ποιος θα την κατακτήσει. Η ίδια φαίνεται να διασκεδάζει με τα ερωτικά παιχνιδάκια, αυτό όμως γίνεται αφορμή να ακουστούν σχόλια γι’ αυτήν.
Είναι μορφωμένη αλλά ματαιόδοξη και φιλάρεσκη. Θέλει να τραβά την προσοχή και δίνει σημασία σε ανούσια πράγματα. Κυνηγά τον πλούτο και τους τίτλους, αν κάποιος τα συνδύαζε όλα αυτά τόσο το καλύτερο.
Κος Μοντεφρεντίνι:
Ο δάσκαλος της ζωγραφικής του Λεωνή. Κουβαλά όλη την τρέλα και την κουλτούρα του ζωγράφου, τον ενδιαφέρει η αγνή και γνήσια τέχνη και θυμώνει με τους ερασιτέχνες του χώρου.
Βούκιος:
Καθηγητής του Λυκείου που πηγαίνει ο Λεωνής. Έτρεφε μια αντιπάθεια και είχε μια τάση να τον τιμωρεί με ξεχωριστή αυστηρότητα. Συχνά έχανε την ψυχραιμία του, φώναζε και τσίριζε για ζητήματα μικρής σημασίας γι’ αυτό και ο Λεωνής τον κορόιδευε.
Γκαλιμπούρ:
Καθηγητής του Λυκείου που πηγαίνει ο Λεωνής και αυτός, αλλά άνθρωπος συμπαθέστατος, ευγενικός και ρομαντικός (ήταν ποιητής). Συχνά παρασυρόταν σε συζητήσεις και ξεχνιόταν μέχρι την ώρα που χτυπούσε το καμπανάκι και σήμαινε το τέλος της ώρας.
Αγαπά τους μαθητές του και όταν χρόνια αργότερα συναντά τυχαία το Λεωνή δείχνει ενδιαφέρον γι’ αυτόν και τον προτρέπει να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Τον συμβουλεύει να γράψει στα γαλλικά χωρίς όμως να αρνηθεί και την ελληνική του καταγωγή.
