Τον Κώστα Καραστάθη τον γνώρισα μέσα από μία θαυμάσια ιστορική μελέτη του με θέμα τον Άγιο Κωνσταντίνο («Μέγας Κωνσταντίνος – Κατηγορίες και Αλήθεια», Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος, 2007) η οποία μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις τόσο ως προς την επιστημονική της εγκυρότητα όσο και ως προς τον εξαιρετικό τρόπο που μετέφερε ο συγγραφέας τα αποτελέσματα των ερευνών του στον αναγνώστη. Μια μελέτη όμως, εκ των πραγμάτων, δεν σου επιτρέπει να αντιληφθείς πλήρως την δύναμη της πένας ενός συγγραφέα.
Για να διαπιστώσω την έκταση του συγγραφικού ταλέντου του Κώστα Καραστάθη έπρεπε να διαβάσω ένα βιβλίο του καθαρά λογοτεχνικό, ένα μυθιστόρημα. Και έτσι έγινε. Μόλις πριν λίγες ώρες τελείωσα την ανάγνωση του νέου του βιβλίου που φέρει τον τίτλο «Το φως της ερημιάς» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος τον Ιούλη του 2009.
Το φως της ερημιάς, με μάγεψε για διάφορους λόγους. Καταρχήν για την πλοκή του... Κεντρικός ήρωας του συγγραφέα είναι ο Θεόφιλος, ένας εικοσιπεντάχρονος νεοδιορισμένος δάσκαλος. Το σχολείο που καλείται να στελεχώσει βρίσκεται σε ένα απομακρυσμένο από τον πολιτισμό ορεινό χωριό της Ευρυτανίας, την Ροδιά. Αν σε αυτό προσθέσετε και το ότι βρισκόμαστε στα μέσα του 20ου αιώνα, μπορείτε εύκολα να καταλάβετε τις δυσκολίες που καλείται αυτός ο νέος να αντιμετωπίσει ώστε να φέρει σε πέρας το καθήκον του.
Στο πλευρό του Θεόφιλου, θα σταθεί μια επίσης νεοδιορισμένη δασκάλα, η Μαριάννα, η οποία στελεχώνει το δημοτικό σε ένα γειτονικό χωριό, την Λούνη. Η σχέση των δύο νέων εξελίσσεται και δεν αργεί το πρώτο ανθάκι του έρωτα να φυτρώσει στις καρδιές τους. Όμορφη η Μαριάννα, όμως, έχει τραβήξει πάνω της τα βλέμματα και κάποιου άλλου που θα προσπαθήσει να κατακτήσει την καρδιά της με κάθε τρόπο... Ως που θα φτάσει αυτός ο τυφλός και μονομερής έρωτας; Ο συγγραφέας και όσοι ήδη διάβασαν το «Το φως της ερημιάς» γνωρίζουν. Εσείς; Ακόμα κάθεστε;
Ένα άλλο στοιχείο που μου άρεσε πολύ στο νέο βιβλίο του Κώστα Καραστάθη είναι οι λέξεις από την τοπική διάλεκτο της Ρούμελης που χρησιμοποιεί στο κείμενο του. Λέξεις που εξηγεί στο κάτω μέρος της σελίδας, που τις συναντάς, και που όχι μόνο δεν δυσκολεύουν την ανάγνωση αλλά την κάνουν άκρως ενδιαφέρουσα. Βαδίζεις στο μονοπάτι που χάραξε ο συγγραφέας με την πένα του και που και που συναντάς μικρούς γλωσσικούς θησαυρούς που λάμπουν και φωτίζουν τον τόπο.
Το βιβλίο το διάβασα απνευστί, μιας και δεν μπορούσα να το εγκαταλείψω ούτε στιγμή. Ο συγγραφέας, όντας δάσκαλος και ο ίδιος, έχει βιώσει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι εκπαιδευτικοί της πατρίδας μας λίγες μόλις δεκαετίες πριν. Μέσα από το έργο του αυτό, ξεπηδούν η αγάπη που είχαν οι άνθρωποι αυτοί για την δουλειά τους, οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν και το πείσμα που τους κρατούσε όρθιους στην θέση που κλήθηκαν να υπηρετήσουν το κοινωνικό σύνολο. Άνθρωποι που πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως φάροι την σημερινή εποχή, που τα ιδανικά τείνουν να αντικατασταθούν από το συμφέρον και οι δυσκολίες γίνονται αιτία αλλαγής πορείας και όχι αιτία πάλης και αγώνα.
Το φως αυτών των φάρων, το φως της ερημιάς, φέρνει στις καρδιές μας ο συγγραφέας, προσφέροντας μας -εκτός από ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα- έναν εναλλακτικό τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης των πραγμάτων. Έναν δρόμο που οδηγεί στα μεγάλα, στα σημαντικά, στα διαχρονικά, αφήνοντας πίσω του τα μικρά, τα εφήμερα. Καλή ανάγνωση.
Β
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Οι νεοδιόριστοι δάσκαλοι Θεόφιλος Δ. και Μαριάννα Λ. ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους σε δύο φτωχικούς γειτονικούς ορεινούς οικισμούς της Ευρυτανίας υπό τις πλέον αντίξοες βιοτικές, επαγγελματικές, κοινωνικές, οικονομικές, ακόμα και καιρικές συνθήκες. Συνεργάζονται στο κύριο έργο τους, αλλά και δραστηριοποιούνται και πέρα απ' αυτό, για να βοηθήσουν τις μικρές κοινωνίες τους. Κι από την πρώτη μέρα άρχισε να ξεφυτρώνει ανάμεσά τους πάλλευκο το ανθάκι της ομορφότερης ανθρώπινης σχέσης. Αντάμα μ' εκείνο όμως ξεφυτρώνουν ταυτόχρονα γύρω του κι αιχμηρά αγκάθια, που χύνονται να το καταπνίξουν...
Ανιστορώντας τη συναρπαστική ιστορία των δύο νέων ο Κώστας Β. Καραστάθης, βρίσκει την ευκαιρία να σκιαγραφήσει τη δραματική ζωή αλλά και την πολύπλευρη δραστηριότητα των ερημιτών της εκπαίδευσης στις δεκαετίες του '50 και του '60.
