Ελάτε να κάνουμε ένα ταξίδι στο μέλλον. Δεν θα πάμε μακριά. Θα διανύσουμε απόσταση μικρότερη από την διάρκεια μιας φυσιολογικής ανθρώπινης ζωής. Προορισμός μας; Το 2073μ.Χ. Τόπο δεν θα αλλάξουμε... παραμένουμε στην Ελλάδα που όμως πλέον αποκαλείται Περιφέρεια 24. Βλέπετε ο πλανήτης είναι πια χωρισμένος σε Περιφέρειες και όχι σε Κράτη, όπως στις μέρες μας.
Κάτι άλλο που έχει αλλάξει, είναι πως μπορείς να συναντήσεις ακόμα και στο διάστημα το ανθρώπινο γένος. Εκτός από τον πλανήτη μας, μπορείς να βρεις ανθρώπους τόσο στην διαστημική βάση της Σελήνης, όσο και στις δύο νέες αποικίες που ετοιμάζονται σε άλλους πλανήτες. Τα ταξίδια στο διάστημα είναι πλέον ρουτίνα και δεν είναι λίγοι αυτοί που επιλέγουν πλέον για τόπο διακοπών την Σελήνη.
Σε αυτό βέβαια συμβάλει και η κατάσταση που επικρατεί πάνω στην Γη. Η καταστροφή του περιβάλλοντος έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις. Υπάρχουν ακόμα βέβαια κάποια σημεία στα οποία μπορεί κανείς να θαυμάσει το μεγαλείο και την ομορφιά της φύσης. Όμως η πλειοψηφία των εδαφών έχουν υποκύψει στο φαινόμενο της ερημοποίησης ενώ στις πόλεις η ζωή είναι πλέον δυνατή χάρη σε ειδικούς δορυφόρους που ρυθμίζουν τις ακτίνες του Ηλίου και γενικότερα το κλίμα.
Τεχνολογία ε; Αλίμονο! Τίποτα από όλα τα προηγούμενα δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αν δεν υπήρχαν -και δεν είχαν εξελιχθεί τρομερά- οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Αυτά τα μηχανήματα που έχουν γίνει πλέον η φυσική συνέχεια των ανθρώπων. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν αισθάνεται την ανάγκη, καν, να βγει από το σπίτι του αφού είτε εργάζεται -αν είναι ενήλικας-, είτε σπουδάζει -αν είναι παιδί ή έφηβος- από το δωμάτιο του χάρη στην τεχνολογία. Υπολογιστές, τηλεοθόνες και δεκάδες άλλα τεχνολογικά επιτεύγματα, οργανώνουν την ζωή των ανθρώπων. Λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με θέματα που έχουν να κάνουν από την δουλειά τους έως το τι θα φορέσουν και τι θα φάνε κάθε μέρα. Φτάνει να χαλάσει προσωρινά ένας υπολογιστής για να βγει ο άνθρωπος -τον οποίο εξυπηρετούσε- εκτός προγράμματος σχεδόν μην γνωρίζοντας τι πρέπει να κάνει για να ντυθεί, να φάει, ή να δουλέψει.
Μια τέτοια βλάβη έπαθε και ο Ιξ-Αρ, ο προσωπικός υπολογιστής του Κόσμο. Ποιος είναι ο Κόσμο; Ένας από τους κεντρικούς ήρωες του συγγραφέα Βασίλη Παπαθεοδώρου στο βιβλίο του «Το μήνυμα», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το 2001. Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα που -σημειωτέον- διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης σε μετεκπαιδευόμενους δασκάλους. Ένα βιβλίο που απευθύνεται κυρίως σε παιδιά -εξ ου και η πολύ καλή εικονογράφηση του Σπύρου Γούση- αλλά που μπορεί να «δώσει» πολλά και στους ενήλικες αναγνώστες.
Ας επιστρέψουμε όμως στην πρωτεύουσα της Περιφέρειας 24 το 2073μ.Χ. όπου βρίσκεται και το σπίτι του Κόσμο. Μια κατοικία γεμάτη σύγχρονα ηλεκτρονικά καλούδια στην οποία μένει μαζί με τους δύο γονείς του. Οι σχέσεις των μελών της οικογένειας καλές αλλά «σύγχρονες» όπως και τα μηχανήματα που τους περιβάλουν. Αν και βρίσκονται τόσο κοντά μπορεί να περάσουν και μέρες χωρίς να συναντηθούν αφού ο καθένας είναι κλεισμένος στο δωμάτιο του μπροστά σε έναν υπολογιστή στον οποίο είτε εργάζεται ή σπουδάζει, είτε διασκεδάζει με τους δικτυακούς του φίλους. Οι ανθρώπινες φυσικές επαφές είναι πλέον κάτι πολύ σπάνιο.
Για παράδειγμα δείτε την σχέση του Κόσμο με τον Άρι, τον κολλητό του φίλο. Οι δύο έφηβοι, αν και κάθε μέρα μιλάνε από τις ηχοοθόνες και παίζουν συνδέοντας τους υπολογιστές τους, σπάνια συναντιόνται από κοντά μιας και θεωρούν την προσωπική επαφή περιττή και χάσιμο χρόνου (αυτού της μετακίνησης).
Είχαμε μείνει όμως στην βλάβη του Ιξ-Αρ. Αν και ο υπολογιστής επισκευάστηκε άμεσα, παρουσιάζει πλέον κάποιες δυσλειτουργίες με αποκορύφωμα την εμφάνιση ενός μυστηριώδους μηνύματος που εμφανίστηκε στην οθόνη και έλεγε:
«ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ! ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΕ! ΚΑΝΤΕ ΓΡΗΓΟΡΑ!». Το ακατανόητο αυτό μήνυμα, έφτασε στους δύο φίλους από ένα μακρινό χωριό της χώρας και το έστειλε ένα κορίτσι με το όνομα Ελπίδα. Εδώ ξεκινά στην ουσία και η ιστορία του Βασίλη Παπαθεοδώρου. Ο Κόσμο και ο Άρι -ο καθένας για τους δικούς του λόγους- αποφασίζουν να ψάξουν το ζήτημα «Ελπίδα» και για αυτό αφήνουν τις συνήθειες τους βουτώντας κυριολεκτικά σε μια περιπέτεια που θα τους οδηγήσει σε μαι τρομερή ανακάλυψη ενός καλά κρυμμένου μυστικού που έχει να κάνει με το μέλλον ολόκληρου του πλανήτη και της ανθρωπότητας.
Το Μήνυμα του συγγραφέα, προς τους αναγνώστες του είναι πολυεπίπεδο. Καταρχήν μεταφέρει τις σκέψεις και τις ανησυχείες των ορθώς σκεπτόμενων ανθρώπων, σχετικά με την οικολογική καταστροφή του πλανήτη, την ανεξέλεγκτη άντληση πόρων από αυτόν, το φαινόμενο της ερημοποίησης και της απομάκρυνσης μας από την φύση. Επόμενο επίπεδο του Μηνύματος η εισβολή των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην καθημερινότητα μας και οι αλλαγές που αυτή επιφέρει τόσο στις συνθήκες διαβίωσης όσο και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Και εκεί, στις σχέσεις των ανθρώπων, είναι το επόμενο επίπεδο και ίσως το πιο σημαντικό. Η αποξένωση που δημιουργείται ακόμα και στα μέλη της ίδιας οικογένειας είναι τρομακτική. Η απορρόφηση τους στην εργασία ή στις σπουδές με την χρήση των υψηλής τεχνολογίας "βοηθών τους" τους οδηγεί σε μια μοναξιά που όμοια της δεν έχει γνωρίσει ποτέ στην ιστορία του ο άνθρωπος. Μια μοναξιά που τον μεταλλάσσει σε κάτι διαφορετικό και αποκρουστικό αφού η κοινωνικότητα είναι μέσα στην φύση μας και μάλιστα καταλαμβάνει ένα σημαντικό μέρος της προσωπικότητας μας.
Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, στο Μήνυμα, δεν αφορίζει την τεχνολογία. Μας παρουσιάζει ένα πιθανό -δυστυχώς- μέλλον στοιχεία του οποίου θα βρείτε ρίχνοντας απλά μια ματιά στο παρόν. Τετριμμένο και χιλιοειπωμένο, αλλά θα το πω γιατί ταιριάζει γάντι... Με ένα μαχαίρι μπορείς να κόψεις ψωμί ή να σκοτώσεις κάποιον. Δεν φταίει το μαχαίρι αν επιλέξεις να κάνεις το δεύτερο... Αυτό κάνει και ο συγγραφέας στο καταπληκτικό αυτό βιβλίο του. Μας δείχνει το μαχαίρι και μας καυτηριάζει μια πιθανή λανθασμένη και ολέθρια χρήση του. Στο χέρι μας είναι να κόψουμε απλά ψωμί...
Το Μύνημα είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί. Όπως είπαμε απευθύνεται κυρίως σε παιδιά μιας και αυτοί είναι οι μελλοντικοί πολίτες αυτού του κόσμου, που θα κληθούν να επιλέξουν τον τρόπο χρήσης της σύγχρονης τεχνολογίας. Όμως μπορεί -και το καταφέρνει αναμφίβολα- να προβληματίσει και τον ενήλικα αναγνώστη που χρησιμοποιεί σήμερα αυτή την τεχνολογία και οι επιλογές του επηρεάζουν σε μικρό ή σε μεγαλύτερο βαθμό το μέλλον των ανθρώπων αλλά και του πλανήτη. Οι δρόμοι είναι ανοικτοί μπροστά μας και περιμένουν να τους διαβούμε. Μακάρι στις επιλογές μας να συμβουλευτούμε μυαλά όπως αυτό του συγγραφέα ώστε να οδηγηθούμε σε ένα κόσμο πιο όμορφο όπου τα δέντρα θα είναι περισσότερα από τα κτίσματα και οι άνθρωποι θα αγγίζουν ο ένας τον άλλο πιο συχνά απ' ότι θα στέλνουν sms ή email.
Β
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Το 2073, ο Κόσμο, ένα δεκαεφτάχρονο αγόρι που στην καθημερινή του ζωή είναι απόλυτα εξαρτημένο από τον υπολογιστή του -όπως άλλωστε και όλοι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής- λαμβάνει μια μέρα ένα μήνυμα από ένα άγνωστο κορίτσι που κινδυνεύει. Ο Κόσμο φοβάται για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η λήψη μηνυμάτων στον υπολογιστή του και, γνωρίζοντας πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να σταματήσει την καταστροφή των προγραμμάτων του, αποφασίζει με ένα φίλο του να κάνουν ένα μεγάλο ταξίδι μέχρι το σπίτι του άγνωστου κοριτσιού. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μαθαίνουν τι είναι πραγματικά η ζωή και η φύση. Όταν φτάνουν όμως στο μικρό χωριό της κοπέλας, συνειδητοποιούν ότι βρίσκονται στο κέντρο μιας συνωμοσίας σχεδιασμένης από την Παγκόσμια Κυβέρνηση και ότι αυτοί είναι οι μόνοι που γνωρίζουν το μεγάλο μυστικό. Μπορούν να σώσουν τη Γη;
