Επαναληπτικές ερωτήσεις – Θέματα προς συζήτηση
- Για ποιους λόγους η πολιτική του αυτοκράτορα Θεοδοσίου απέναντι στους Γότθους επαινείται από τον ρήτορα Θεμίστιο;
- Ποιοι λόγοι υπαγόρευσαν τη δημιουργία εθνικού στρατού στο Βυζάντιο κατά τον ρήτορα Συνέσιο; (Συνέσεως, Λόγος περί βασιλείας, P.G. – Patrologia Graeca, τ. 66, σ.1092-1093).
- Ποια στάδια πέρασαν οι σχέσεις Χριστιανισμού και Ελληνισμού;
- Πως εξουδετερώθηκε η απειλή του εκγερμανισμού στο ανατολικό ρωμαϊκό κράτος το 400μ.Χ.;
- Ποια μέτρα πήρε ο αυτοκράτορας Ανθέμιος για να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των Ούνων;
- Ποιοι λόγοι ώθησαν το Μ. Κωνσταντίνο να μεταφέρει την πρωτεύουσα του κράτους από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη;
- Τι ξέρετε για το μονοφυσιτισμό; Ποιες οι επιπτώσεις του στην ενότητα της αυτοκρατορίας;
- Τι ονομάζουμε «μεγάλη μετανάστευση των λαών»;
- Ποια γερμανικά κράτη ιδρύθηκαν στις παλιές επαρχίες του δυτικού ρωμαϊκού κράτους ως τα μέσα του 5ου αιώνα;
- Πως διαμορφώνεται, τελικά, η φυσιογνωμία του Βυζαντίου με βάση τους παράγοντες που την επηρέασαν;
- Πως εκφράζεται η σημασία της Κωνσταντινούπολης από οικονομική, πολιτική και στρατηγική άποψη στις βυζαντινές ιστορικές πηγές;
- Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο Ιουλιανός δίωξε τους χριστιανούς έμμεσα κι όχι άμεσα;
- Τι ήταν οι αιρέσεις και ποια η στάση του ρωμαϊκού-βυζαντινού κράτους απέναντι σ’ αυτές;
- Πως περιγράφεται η προσωπικότητα του Ιουλιανού στα ιστορικά κείμενα της εποχής και που φαίνεται μέσα σ’ αυτά η μόρφωση και η παιδεία του;
Ρωμαϊκή Ιστορία & Βυζαντινή Ιστορία
- Τι γνωρίζετε για τις στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις του Μάριου; Ποιες οι αρνητικές και ποιες οι θετικές τους συνέπειες;
- Γιατί οι πόλεμοι του Ηρακλείου πήραν ιερό χαρακτήρα; Που φαίνεται αυτό;
- Τι ήταν η Εικονομαχία; Ποιες υπήρξαν οι αντίπαλες παρατάξεις , ποια νίκησε και για ποιους λόγους;
- Γιατί ο Βασίλειος Β΄ πήρε μέτρα κατά των δυνατών; Τι γνωρίζετε για το «αλληλέγγυον»;
- Ποιες ήταν οι συνέπειες του Σχίσματος του 1054;
- Ποιοι ήταν οι αρχικοί στόχοι των Σταυροφόρων και πως διαφοροποιήθηκαν;
- Να χαρακτηρίσετε τον Ιουστινιανό από τις ενέργειές του.
- Ποια κατάσταση επικρατούσε στην Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες στιγμές πριν την άλωση;
- Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους. Πότε έγινε; Ποιοι ήταν οι επικεφαλής και τι είδους προετοιμασίες έκαναν πριν από την πολιορκία;
- Συγκρίνετε τη μάχη στο Μάντζικερτ με τη μάχη στο Μυριοκέφαλο.
- Ποιες ήταν οι άμεσες συνέπειες από την άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1204;
- Ποια είναι η σημασία της υπογραφής της Magna Charta; (Μεγάλου Χάρτη;)
- Ποια μορφή παίρνει το πολίτευμα στα χρόνια του Διοκλητιανού και του Μεγάλου Κωνσταντίνου; Να τη συγκρίνετε με το σύστημα της τετραρχίας (αναφορά στα πολιτεύματα: ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους)
- Που φαίνεται ο χριστιανικός χαρακτήρας του Βυζαντίου στην εποχή του Ηρακλείου και των πολέμων του κατά των Περσών;
- Τι ξέρετε για τον πατριάρχη Φώτιο και τη δράση του;
Απαρχές ανάπτυξης (751-11ος αι.) στη Δυτική Ευρώπη
- Να περιγράψετε την κατάσταση στη Βυζαντινή οικονομία κατά τον 9ο και 10ο αι. (βιοτεχνίες, συντεχνίες, μονοπώλια).
- 751-11ος αι. στη Δυτική Ευρώπη: Καρλομάγνος (771-814): Διάλυση Λογγοβαρδικού βασιλείου. Κατατρόπωση Αράβων Ισπανίας. Υποταγή Σαξόνων: εκχριστιανισμός τους. Διάλυση Αβαρικού κράτους.
- «Συνοικέσιον» με την Ειρήνη την Αθηναία: διπλωματικές περιπλοκές με το Βυζάντιο.
- 800μ.Χ.: στέψη του Καρλομάγνου στο Aix la Chapelle από τον Πάπα.
- Καρολίγγεια Αναγέννηση στα Γράμματα και τις Τέχνες.
- 843: Συνθήκη του Βερντέν: διαμελισμός της αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου σε 3 κράτη: Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία.
- 9ος-11ος αι.: α) Νέες εισβολές στην Ευρώπη (Σαρακηνοί, Ούγγροι, Νορμανδοί, Βίκινγκς), β) Νέα κράτη (Αγγλία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ρωσία, Τσεχοσλοβακία).
- 1066: Απόβαση των Νορμανδών: Γουλιέλμος ο Κατακτητής στη Βρεττανία.
- Όθων Α΄ ο Μέγας (936-973): Αγία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία του γερμανικού έθνους (επιρροές από το Βυζάντιο)
- 10ος-11ος αι: Σύστημα της Φεουδαρχίας
10ος-11ος αι: Σύστημα της Φεουδαρχίας Δυτικής Ευρώπης
- «Προστασία»: σύστημα αλυσιδωτής εξάρτησης: φεουδαρχική, ιεραρχημένη κοινωνία (φέουδο = κτήμα)
- Βασάλοι = άρχοντες υποτελείς (δούκες, μαρκήσιοι, κόμητες ) / επικυρίαρχος = βασιλιάς- όρκος πίστης + τελετή περιβολής.
- Ιππότες: έφιπποι πολεμιστές μεσαιωνικής εποχής
- Χωρικοί: βιλάνοι (village)
α) ελεύθεροι χωρικοί (patrocinium = προστασία του γαιοκτήμονα)
β) δουλοπάροικοι
- 11ος αι: Ζήτημα ή Έριδα της Περιβολής (Πάπας Γρηγόριος Ζ΄Χίλντεμπραντ – Αυτοκράτωρ Ερρίκος Δ΄) 1076-1122 μ.Χ. Κονκορδάτο της Βόρμς.
- 12ος -13ος αι.: Σταυροφορίες
Α) Εγκατάλειψη αυτοκρατορικής ιδέας – δημιουργία εθνικών κρατών
Β) άνοδος αστικής τάξης
- Βασιλικοί οίκοι: Καπετίδες (Γαλλία) – Τρίτη τάξη: αστική τάξη Πλανταγενέτες (Αγγλία): 1215: Magna Charta : παραχώρηση συνταγματικών δικαιωμάτων: Κοινοβούλιο.
- Εκατονταετής πόλεμος (1339-1453): αντίπαλοι: Αγγλία – Γαλλία
- βαθιές αλλαγές στην οικονομία:
α) εντατική γεωργία,
β) δημογραφικό πρόβλημα,
γ) δημιουργία πόλεων (αστική τάξη)
Γράμματα – Τέχνες (12ος αι.)
Αναγέννηση : Αρχιτεκτονική : Ρωμανικός ρυθμός
13ος αι.: Γοτθικός ρυθμός: φαινόμενο του κατακορυφισμού
Ανάπτυξη εθνικών γλωσσών – εγκατάλειψη λατινικής, ποιήματα με εθνική προέλευση
Σταυροφορίες: ανάπτυξη επικοινωνίας ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή
Σταυροφορίες: 12ος-13ος αι.
- 1095: Ουρβανός Β΄στο Κλερμόν Φεράν: κήρυξη ιερού πολέμου κατά των Μουσουλμάνων
- 1081-1204: 4 Σταυροφορίες με θρησκευτικό, πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα.
- 1204: 4η Σταυροφορία: Άλωση Κωνσταντινούπολης
- 1204-1453: α) Διαμελισμός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας σε φεουδαρχικά κρατίδια (1204-1261), β) 1261-1328: προσπάθεια ανασύστασης της βυζαντινής αυτοκρατορίας, γ) 1328-1453: Εμφύλιοι πόλεμοι και πτώση
- Δυναστεία Παλαιολόγων: εσωτερικός εχθρός η διχόνοια = διχασμός (ενδημική αρρώστια της τελευταίας βυζαντινής δυναστείας)
- 1204: «ανατολή» του νέου ελληνισμού απ΄την αντίθεση με τους Φράγκους
Κράτη, φραγκικά, βενετικά και ελληνικά
- Α) Φραγκικά Κράτη: Κων/πολης, Αθηνών, Αχαίας (Πριγκιπάτο του Μορέως ή Δεσποτάτο του Μιστρά)
- Β) Βενετικές Κτήσεις: Κυκλάδες + Σποράδες, Επτάνησα, Κρήτη, Ρόδος, Κύπρος
- Γ) Ελληνικά Κράτη: Τραπεζούντα, Ήπειρος, Νίκαια (ανταγωνισμός για την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης)
- Υστεροβυζαντινή εποχή: 1204-1261: Φραγκοκρατία για Βυζάντιο
- Υποχώρηση Φεουδαρχίας + χαραυγή των νέων χρόνων για Ευρώπη
- Λατινικά & Ελληνικά κράτη στα εδάφη της παλιάς Βυζαντινής αυτοκρατορίας ως τα μέσα του 13ου αι. – Απαρχές του Νέου Ελληνισμού – Συμφωνία διανομής της αυτοκρατορίας – Βονιφάτιος & Λέων Σγουρός – Σημασία βενετικών κτήσεων: Δυρράχιο, νησιά Αιγαίου, Κρήτη, Επτάνησα, Εύβοια, Κύπρος, εμπορικοί σταθμοί στην Πελοπόννησο και στη Θράκη
