Πώς είδε η Ευρώπη τον Αγώνα του '21
Με τον Αγώνα του '21 δεν ελευθερώθηκαν μόνο κάποιοι ελληνικοί πληθυσμοί από την οθωμανική κυριαρχία. Με νωπή ακόμη τη Γαλλική Επανάσταση, με τον ρομαντισμό να λαμπαδιάζει την Ευρώπη, με τα έθνη να αφυπνίζονται κατά της δεσποτείας και των γηρασμένων αυτοκρατοριών, ο αγώνας των Ελλήνων, το 1821, είχε πολλαπλές αντηχήσεις: καταρχάς, ήταν η πρώτη και πιο αποτελεσματική πολιτικά εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση στην Ευρώπη, αυτή που σήμανε την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την αλυσιδωτή αφύπνιση των βαλκανικών εθνών. Επιπλέον, στα μάτια της μετασχηματιζόμενης Ευρώπης, που ανακάλυπτε τότε εκ νέου την Ανατολή και μέσω αυτής τον εαυτό της, οι άτακτοι ένοπλοι Μοραΐτες και Σουλιώτες, οι παράτολμοι μπουρλοτιέρηδες, οι θυσιαζόμενοι του Μεσολογγίου, ήταν όχι μόνο οι άξιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και αυτοί που έδιναν το παράδειγμα χειραφέτησης των λαών στους Νέους Καιρούς. Ο νεοκλασικισμός, ο οριενταλισμός, ο ρομαντισμός, τα ταξίδια των λογίων και των καλλιτεχνών στο Λεβάντε, η άνθηση των κλασικών σπουδών, όλα αυτά ασφαλώς διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην πρόσληψη του Αγώνα και την ανάπτυξη του φιλελληνισμού. Οι Ευρωπαίοι ήθελαν να δουν στον ελληνικό Αγώνα τη δυνατότητα μιας άλλης Ευρώπης, ελεύθερης και χειραφετημένης, κι ήθελαν να δουν το τέλος μιας μισητής ανατολικής δεσποτείας. Και το είδαν -από τον Μπάιρον έως τον Ντιπρέ. Ωστόσο η υλική βάση, το πραγματικό γεγονός, ήταν αυτός καθαυτός ο Αγώνας, οι άνθρωποι που πολέμησαν, που διαμόρφωσαν συνείδηση έθνους και εικόνα εαυτού, που έφτιαξαν κράτος, Σύνταγμα, θεσμούς.
Από τις πολλές αναπαραστάσεις του Αγώνα και από τις ποικίλες εικόνες που κατασκεύασαν φιλέλληνες καλλιτέχνες και Έλληνες ζωγράφοι μετά το '21, ξεχωρίζει ασφαλώς η εικονογραφία του Γάλλου ζωγράφου και περιηγητή Λουί Ντιπρέ. Ακριβής, ανεπιτήδευτος, ειλικρινής θαυμαστής της αναδυόμενης Ελλάδας, ο Ντιπρέ συνάντησε την Επανάσταση ακόμη ζωντανή, συνάντησε τους ήρωες της και τους απαθανάτισε εκ του φυσικού, παρατήρησε βαθιά τη συνύπαρξη των κλασικών ερειπίων με τον οθωμανικό εποικισμό. Οι εικόνες του, από την Ελλάδα της Επανάστασης, ανασυστήνουν έναν συνταρακτικό μεταιχμιακό κόσμο και, παρά τις όποιες εξιδανικεύσεις, τον στήνουν στο βάθρο του πραγματικού• είναι εικόνες που συγκροτούν συνείδηση και ταυτότητα.
