Επαναφορά «κουλτούρας μάθησης» στο δυτικό εκπαιδευτικό σύστημα } πολυφωνική μάθηση (storytelling: Roger Pol Droit) } αφήγηση παραμυθιών-παιχνίδι η ζωή, η εκπαίδευση, η μάθηση
Αποτελέσματα:
α) έμφαση στη φαντασία
Β) εμπλουτισμένη κριτική στάση } «διαπάλη» αντικειμενικού-υποκειμενικού κόσμου
Συνέπειες στην προσέγγιση κειμένων όλων των ειδών } αναδημιουργία- επαναδημιουργία- τροποποίηση- επέκταση- ανάπλασή τους (προκύπτει «δημιουργία» εκ νέου απ’ αυτή τη μέθοδο-λειτουργική προσέγγιση (προϋπόθεση για την επιτυχία της αποτελεί η λιτότητα στο λόγο/ οικονομία λεκτικών μέσων εκ μέρους του διδάσκοντα και παράλληλη παροχή πλούσιων εξωλεκτικών εναυσμάτων)
- Ρόλος της «μνήμης» -συνειρμού- άμεσων και έμμεσων εγκεφαλικών συνάψεων
- Μεταμορφώσεις πολιτισμών- αλλαγές ενδυμασίας, νοοτροπίας
Παραδοσιακό - μοντέρνο
- Ταυτότητα, ετερότητα / Συμβολική αναπαράσταση του κόσμου- έμφαση στα λαϊκά παραμύθια σε σχέση με ό,τι αποτελεί σήμερα το υποκατάστατό του ή τον επάξιο αντικαταστάτη του.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ:
Α) Μέθοδος Project (Πρόγραμμα)
Μέθοδος βιωματικής, αρχικά, προσέγγισης -συλλογή υλικού- έρευνα-κατάταξη } παραγωγή αποτελέσματος
Β) Μικροδιδασκαλία
(λιτή παρουσίαση βασικών σημείων του θέματος ως εναύσματος/κινήτρου για περαιτέρω έρευνα εκ μέρους των μαθητών)
Γ) Ελεύθερη - κατευθυνόμενη συζήτηση (δημιουργικός διάλογος)
Δ) Παροχή υλικού υπό τη μορφή διασκορπισμένων - ανακατεμένων στοιχείων ενός ευρύτερου παζλ } ανακατασκευή – αναδημιουργία της Θεματικής Ενότητας μέσα από εικόνες, λόγο, μουσική, έκφραση-ανάλυση συναισθημάτων κ.τ.λ.
Ε) Ενδείξεις / Αποδείξεις / Ίχνη Τέχνης στην Καθημερινότητα
Η απροσδόκητη «ματιά» του «καλλιτέχνη» για τους ανυποψίαστους «περαστικούς» αποτελεί, πολλές φορές, αποκάλυψη του κρυμμένου νοήματος των πραγμάτων ή της κρυμμένης ομορφιάς της ζωής και της φύσης.
Στ) Ψηφιοποίηση πολιτιστικών αγαθών - Πρόσβαση σε Μουσεία, παντοειδές υλικό μέσω του Διαδικτύου. Δημιουργία πρωτότυπου πολιτιστικού υλικού σε συνάρτηση με εκπαιδευτικά προγράμματα (βασική προϋπόθεση: γνώσεις Η/Υ)
Ζ) Ανατροφοδότηση - «Κατάδυση» - «Ανάδυση» } ποιότητα & είδος κουλτούρας ως τρόπου ζωής (από πρακτική άποψη).
Η Ηθική ως θεωρία αλλά και πρακτική φιλοσοφία - Αισθητικές θεωρίες και πολιτισμός - Η Αισθητική ως φιλοσοφία ζωής.
Β
Β
Παραδείγματα - Κείμενα, πεζά και ποιητικά, για επεξεργασία
"Μετά από περιπλάνηση στη Βόρεια Πίνδο"
Αυτή η περιπλάνηση μ’ έκανε να κοιτάξω κατάματα τα ορεινά τοπία της ψυχής μου. Ως τώρα νόμιζα πως ο μέσα χώρος μου καλυπτόταν από θάλασσα, απ’ άκρη σ’ άκρη. Όμως τα βουνά, σαν άλλα ηφαίστεια απόκοσμα, τινάχτηκαν μπροστά μου μεγαλόπρεπα, ξυπνώντας την κυτταρική μου μνήμη. Μα πέρα απ’ την ανάκληση προσωπικών και συλλογικών βιωμάτων, αυτή η περιπλάνηση στο χώρο και στο χρόνο της Βόρειας Πίνδου είναι από μόνη της μια οπτική τέρψη.
Οι εικόνες που αντίκρυσα στην περιδιάβασή μου ενείχαν το άυλο πάθος της στιγμής, χωρίς να το παγώνουν και χωρίς να του αφαιρούν την κίνηση. Έτσι, τα σύννεφα στροβιλίζονταν σαν διάττοντες, τα δέντρα, θαλερά ή ξερά, μιλούσαν τη γλώσσα του ανθρώπινου σώματος, τα ερείπια των εγκαταλελειμμένων σπιτιών έκρυβαν ζηλότυπα μυστικά, τα ερημικά εικονοστάσια περιέκλειαν συμπαντικές δυνάμεις, τα μονοπάτια οδηγούσαν στον ουρανό, οι άνθρωποι και ο μόχθος τους φάνταζαν ασήμαντοι μπρος στην απολυτότητα της κυρίαρχης φύσης του βουνού.
Κάθεσαι ν’ ατενίσεις τον ορίζοντα και νιώθεις μόνος και μικρός. Ο ουρανός και η γη ενώνονται, όπως τα τοξωτά γεφύρια ενώνουν αντικρινά χωριά και πνίγεται η σκιά τους στο ποτάμι.
Κάποτε σηκώνεσαι κι ο άνεμος του βουνού σου ανοίγει το δρόμο. Νιώθεις πως ήρθε ο καιρός να γυρίσεις γιατί περιπλανήθηκες στα πιο δύσβατα μονοπάτια της μέσα και της έξω σου πατρίδας.
Αμαλία Ηλιάδη
Β
"Μετάθεση στο μέλλον"
Μια μέρα μ’ άσπρο φως
θα γυρίσω στο σπίτι μου
και θα ‘μαι κουρασμένη.
Θ’ απιθώσω τα δυο βαριά μου καλάθια στο πάτωμα
θα τεντώσω ανακουφισμένη τα χέρια μου
κι ύστερα θ’ αρχίσω να τ’ αδειάζω.
Δε θα βγάζω από μέσα τους οδύνες, όπως άλλοτε
κι ούτε βρώμικα ρούχα της ξενιτειάς
ούτε βαριές μυρωδιές τσιγάρων
ή σκόνες έρημων σπιτιών.
Θα βγάζω φρούτα δροσερά
σταφύλια ή κεράσια και φράουλες
Θα βγάζω και θα βγάζω ασταμάτητα
απ’ τα δυο μου καλάθια τα φρούτα
μα ποτέ δε θ’ αδειάζουν.
Κι ένας σωρός στο πάτωμα θα μαζευτεί,
ίδιο βουνό από φρούτα.
Πάνω τους θα ξαπλώσω μαλακά
αργά-αργά να με πνίξουν οι μεθυστικοί χυμοί τους...
Αμαλία Κ. Ηλιάδη - Γρεβενά, 16/1/1998
