Μετά το θάνατό του συγκεντρώθηκε και έκτοτε, δηλαδή από το 1912, ακολούθησαν συνεχείς εκδόσεις του, ενώ η πνευματική του αξία συνειδητοποιείται όλο και περισσότερο από τους κριτικούς και κυρίως τους υποψιασμένους και ευαίσθητους αναγνώστες.
Χαρακτηριστικό είναι το αφιέρωμα στον Παπαδιαμάντη του περιοδικού «Νέα Εστία» τα Χριστούγεννα του 1941. Μέσα στη φρίκη του πολέμου και της πείνας η πνευματική Αθήνα της εποχής τιμά τον Άγιο των Ελληνικών Γραμμάτων.
Ο Παπαδιαμάντης αναφερόμενος και ως ο συγγραφέας της «Φόνισσας», που είναι το αριστούργημα, μεταξύ άλλων διαμαντιών της γραφής του, αποδεικνύει τη διαχρονική αξία της τέχνης του ως κλασσικού συγγραφέα, πολύτιμου πνευματικού παραδείγματος στους δύσκολους καιρούς μας, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη στο «Άξιον Εστί»:
«Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύεται Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη».
«Κρυφή ευχή»
Ξανοίγομαι.
Μιλάω στη στιγμή
σαν πεταμένο φυλλαράκι
σαν πέταλο τριαντάφυλλου
ριγμένο στο δρόμο.
Είν’ η παρόρμηση.
Είμαι εγώ.
Διψώ για αγάπη.
Ας με ξεχωρίσει κάποιος.
Ας με πάρει απ’ το δρόμο
κι ας με κρύψει στην τσέπη του
σαν εύρημα πολύτιμο.
Κάποιος που να τον θέλω
σαν το νερό στο λιοπύρι,
σαν τη δροσιά στον ήλιο.
Κάποιος που να ποθώ την αγκαλιά του.
Κάποιος τέτοιος,
έτσι, απλά.
Χωρίς ντόρο ή επιδείξεις ή ξεφαντώματα.
Απλά
Σιωπηλά
Ανύποπτα
να’ρθει να σεργιανίσει τη ζωή μου
Στην Αγάπη.
Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Τρίκαλα, 1/7/1998
«Η Αγάπη που χάθηκε»
Αγάπη, αστέρι της ζωής μου,
της πικρής ανεμώνης,
πού μου κρύφτηκες;
Πίσω απ’ τους χαμηλούς θάμνους της ακροποταμιάς
ή θάφτηκες στη γη και λιώνεις;
Σάπιο κουφάρι η αγάπη
κείτεται αχαμνή στον μαραμαρένιο τάφο.
Κρύωσε η ζωή μου από καιρό.
Χωρίς έρωτα.
Χωρίς εκείνη την αγάπη την αλλοτινή
που φώλιαζε στα μάτια μου και
κάνοντάς τα να σπιθίζουν,
άπλωνε το χρώμα της ροδιάς στα μάγουλά μου,
στο πρόσωπό μου, πέπλο του έρωτα…
Νοσταλγία που με παίρνει…
Μα το τώρα με καλεί.
δυνατά. Και με προσμένει.
Όσο κρύο κι αν είναι το φθινόπωρο,
υπάρχουν και λιακάδες το Σεπτέμβρη…
τον πιο γλυκό μήνα του χρόνου,
όπως λένε κάποιοι εκφωνητές ραδιοφώνου…
Κι απ’ την άλλη, υπάρχει κι η ωραία μου δουλειά
για να ξεχνιέμαι…
Και να μπαίνω ακόμη πιο βαθιά στο χώμα
να’βρω την αγάπη… τη χαμένη…
Αμαλία Κ. Ηλιάδη
«Τα χρόνια της ανοιχτής καρδιάς»
Μια Αφηγηματική Μυθιστορία για τον έρωτα, το θάνατο και την αγάπη...
Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην αδερφή μου Βάσω Κ. Ηλιάδη
Πρόλογος
Ένα οδοιπορικό ρομαντικής ψυχής σε τόπους «χλοερούς» και «κολασμένους»... Ημερολογιακές καταγραφές μιας ολόκληρης δεκαπενταετίας (1985-2000), σαν σπαράγματα ζωής, σαν στιγμές παγωμένες στο χρόνο... Απρόσμενες εναλλαγές χαράς και λύπης με μια γεύση πικραμύγδαλου στα χείλη. Μιαν ατέρμονη χαρμολύπη, όπου το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της συμφωνίας της ζωής είναι ο έρωτας, ο κορεσμός της θλίψης του και η ζωντάνια της γέννησής του. Ένα κράμα προσωπικών και συλλογικών αληθειών και ψεμάτων που εκρήγνυται σαν τη λάβα απ’ το ηφαίστειο της πραγματικότητας... Μιας πραγματικότητας, στην οποία το μυθιστορηματικό υλικό της συγγραφέως πλέκεται άρρηκτα με τα προσωπικά της βιώματα. Και οι σκέψεις που της γεννιούνται για τα μεγάλα και άλυτα ζητήματα της ανθρώπινης ζωής, για τον έρωτα, το θάνατο, τη φιλία, την εσωτερική-ψυχική υπόσταση των πραγμάτων, να αιωρούνται στο προσωπικό της σύμπαν σαν «άλλα» ορόσημα μιας «άλλης» διάστασης, ενός φιλοσοφικού σχεδόν στοχασμού, μιας στωϊκής ενατένισης... Στα χρόνια της ανοιχτής καρδιάς, μιας Αφηγηματικής Μυθιστορίας για τον έρωτα, το θάνατο και την αγάπη...
Καλή ανάγνωση με καλοτάξιδη σκέψη!
Η συγγραφέας,
Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Άνοιξη, 2008
