Προσωπικότητα, Αγορά Εργασίας και Επιλογή επαγγέλματος: το τρίπτυχο «σήμα κατατεθέν», της εποχής μας.
Όταν κανείς αναρωτιέται για τη σχέση που συνδέει την προσωπικότητα του ανθρώπου με το επάγγελμα που επιλέγει συνειδητά να εξασκήσει, ο νους του καταφεύγει σε μια σειρά συνειρμικές συνάψεις που αναφέρονται στις προόδους της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας: Μας είναι γνωστή η κατηγοριοποίηση των ανθρώπινων προσωπικοτήτων που ο Χόλαντ προτείνει: οι έξι τύποι προσωπικότητας του Holland: Ρεαλιστικός - Πρακτικός (Realistic), Ερευνητικός (Investigative), Καλλιτεχνικός (Artistic), Κοινωνικός (Social), Επιχειρηματικός (Enterprising), Συμβατικός - Οργανωτικός (Conventional) αντιστοιχούν, σύμφωνα με τους συμβούλους σταδιοδρομίας σε ανάλογα - αντίστοιχα επαγγέλματα.
Οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας με ειδική, επιστημονική ορολογία και συγκεκριμένες αρμοδιότητες - μεθοδολογία εργασίας, με αντικείμενο την βέλτιστη επιλογή επαγγέλματος ανάλογα με την προσωπικότητα του καθενός, με προσόντα και δεξιότητες σύμφωνα με τον κώδικα διεθνούς δεοντολογίας, πληροφορούν για τις σύγχρονες τάσεις στον επαγγελματικό προσανατολισμό, τους παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές επαγγελμάτων, το ρόλο των γονέων και εν τέλει προχωρούν, μέσω της ψυχομετρίας, σε τελική αναφορά αποτίμησης της προσωπικότητας που ισχύει, κατά το μάλλον ή ήττον, σύμφωνα με τα δεδομένα τους.
Τα τεστ του επαγγελματικού προσανατολισμού στα οποία υποβάλλουν τους υποψηφίους «επαγγελματίες» διακρίνονται από αυστηρή κατηγοριοποίηση, αξιοπιστία και εγκυρότητα, χαρακτηριστικά που οδηγούν σε σημαντικές επισημάνσεις για την τελική απόφαση επιλογής επαγγέλματος. Τα σύγχρονα, διεθνή, αυτοματοποιημένα τεστ με την εισαγωγή της πληροφορικής παρουσιάζουν και αξιολογούν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας με τρόπο συστηματοποιημένο, ώστε να διευκολύνεται ο υποψήφιος «επαγγελματίας» στην απόφαση ζωής που αποτελεί η επιλογή επαγγέλματος.
Το Career Gate Test K.17 Plus με ειδικό λογισμικό περιγράφεται από τους γνώστες συμβούλους επαγγελματικής σταδιοδρομίας ως αξιόλογο για την εγκυρότητα, αξιοπιστία και στάθμισή του.
Η «μύηση» - εισαγωγή σε βασικές οικονομικές έννοιες και όρους, και ειδικότερα στην οικονομική της εργασίας, στο εργατικό δυναμικό, στην απασχόληση, εργασία, επάγγελμα, σταδιοδρομία, είναι απαραίτητα βήματα προκειμένου να κατανοηθεί το σύγχρονο, πολύπλοκο εργασιακό περιβάλλον. Επίσης, η μετεξέλιξη της απασχόλησης και των επαγγελμάτων, τα επαγγέλματα του παρελθόντος, τα επαγγέλματα του μέλλοντος, η σύγχρονη ταξινόμηση των επαγγελμάτων σε 17 μεγάλες κατηγορίες με θεωρητικό υπόβαθρο και πρακτική εφαρμογή περιλαμβάνονται στην εξάρτυση ενός απολύτως ενημερωμένου υποψηφίου «επαγγελματία».
Οι προβλέψεις για τις προοπτικές της αγοράς εργασίας και των επαγγελμάτων, η αξιοπιστία και η σημασία των προβλέψεων, η αξιοποίηση των προβλέψεων για τις επιλογές σταδιοδρομίας, το ισοζύγιο της ζήτησης και προσφοράς επαγγελμάτων, όπως αποτυπώνεται μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή στην αγορά εργασίας, η μεθοδολογία των διεθνών προβλέψεων είναι παράγοντες ακραιφνώς υπολογίσιμοι για μια επιτυχημένη τελική επιλογή. Βέβαια, οι ενδιάμεσες επιλογές σπουδών με εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η εύρεση-αναζήτηση εργασίας με βιογραφικό σημείωμα και συνέντευξη μπορούν να αποβούν ζητήματα με απρόσμενη εξέλιξη και απροσδόκητη κατάληξη, παρά τις αρχικές ενδείξεις - εν πολλοίς, αποδείξεις.
Ο χρυσός κανόνας για τη σωστή επιλογή σπουδών, επαγγελμάτων, σταδιοδρομίας είναι, κατά τη γνώμη μου, η «εισαγωγή» στην Αυτογνωσία. Οι προοπτικές των διαφόρων επαγγελμάτων, των συνθηκών και των αμοιβών εργασίας, τα οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα, τα εκπαιδευτικά δεδομένα, τα τυχαία γεγονότα πάντα θα υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν και να ενισχύουν τον χρυσό κανόνα της επιδίωξης αυτογνωσίας. Η τελική απόφαση για τις επιλογές σπουδών και επαγγελμάτων πρέπει να αφορά κυρίως τον ενδιαφερόμενο νέο άνθρωπο και να αναφέρεται ευθέως στην αυτογνωσιακή συνείδηση.
Οι προσομοιώσεις περιπτώσεων συμβουλευτικής – επαγγελματικού προσανατολισμού και σταδιοδρομίας με απαντήσεις, με ασκήσεις προσομοίωσης της εργασίας είναι πολύ χρήσιμες, δεν είναι όμως πανάκεια. Όπως όλα τα κρίσιμα ζητήματα επιλογών ζωής που συνοδεύονται από διλήμματα, υπαναχωρήσεις από την αρχική ιδέα, αμφιταλαντεύσεις και παρατεταμένη παραμονή σε νοερά σταυροδρόμια πολύπλοκων εσωτερικών αντιθέσεων, είναι πολυπαραγοντικά και, ενίοτε, άδηλα στην εξέλιξη - κατάληξή τους.
