Το πρόγραμμα Comenius είναι γνωστό πως αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας της σχολικής εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασής της. Για το σκοπό αυτό υποστηρίζεται η διακρατική συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που παρέχουν ή διευκολύνουν τη σχολική εκπαίδευση, με την επιχορήγηση σχολικών συμπράξεων, πολυμερών σχεδίων, δικτύων και δράσεων διακρατικής κινητικότητας μαθητών και εκπαιδευτικού προσωπικού και δραστηριοτήτων ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης εκπαιδευτικών.
Την πρώτη τους συνάντηση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δια βίου μάθησης Comenious πραγματοποίησαν εκπαιδευτικοί των Τρικάλων και του εξωτερικού. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο σχολικό συγκρότημα του 2ου επαγγελματικού λυκείου Τρικάλων (συντονιστικό σχολείο) κατά το δεύτερο πενθήμερο του Νοεμβρίου 2009 με στόχο την εκπόνηση κοινού σχεδίου δράσης του προγράμματος, το οποίο και θα ολοκληρωθεί σε δυο σχολικά έτη.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπαιδευτικοί της Ελλάδας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γερμανίας, της Λεττονίας και της Ιταλίας. Οι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα εκπαιδευτικοί των Τρικάλων είναι οι κ.κ. Ελένη Αβδελίδου, Ευάγγελος Αβδελίδης και Ευαγγελία Μπαρούτα.
Με την πολυεθνική αυτή συνάντηση προωθείται η αλληλογνωριμία, η ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, η επικοινωνία ανάμεσα σε μέλη ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών κοινοτήτων. Με τον τρόπο αυτό πραγματοποιείται, επίσης, φυσικά και αβίαστα, η ευτυχής εκείνη «μετάγγιση» νοοτροπιών, γνώσεων, στάσεων, η οποία είναι απαραίτητη, προκειμένου το άνοιγμα των οριζόντων στην εκπαίδευση, μέσα από τη διαθεματικότητα και τη διαπολιτισμικότητα, να φέρει τον πολυπόθητο αέρα ανανέωσης σε εκπαιδευτικές μεθόδους και πρακτικές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το θέμα του προγράμματος περιστρέφεται γύρω από τα μουσεία, την εκπαίδευση και την σύγχρονη κοινωνία και σκοπός του είναι η εξοικείωση με μεθόδους και τεχνικές που αφορούν το σχεδιασμό και την υλοποίηση μουσειακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Φιλοδοξεί επίσης να αποτελέσει ζωντανό εργαστήριο εμπλουτισμού της μάθησης στο επίπεδο της ενήλικης φάσης ζωής, πλατέματος και εμβάθυνσης στο πεδίο της εφαρμογής Μουσειακών Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων.
Εξάλλου οι τέχνες, εφαρμοσμένες και μη, στη θεωρία και την πράξη τους, ως συγκοινωνούντα δοχεία ιδεών και υλικών αισθητοποίησής τους, εμψυχώνουν τα Μουσεία, καθιστώντας τα χώρους ζωντανής σοφίας: τα σύγχρονα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, συνοδευόμενα πολλές φορές από τις τόσο «εύγλωττες» και εύχρηστες μουσειοσκευές τους, καταδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Ψυχή του προγράμματος κατά τις προκαταρκτικές διαδικασίες και κατά το συντονισμό των εκπαιδευτικών ομάδων ήταν η δραστήρια συνάδελφος Ευαγγελία Μπαρούτα, η οποία προέβη επίσης και σε σχεδιασμό και μετάφραση στα αγγλικά των δραστηριοτήτων του προγράμματος με βάση τις ανάγκες των συνεργαζομένων σχολείων. Οι έτεροι εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα εκπαιδευτικοί, Ελένη Αβδελίδου και Ευάγγελος Αβδελίδης, κάλυπταν ηλεκτρονικά-ψηφιακά τις παρουσιάσεις με την υποστήριξη της υπάρχουσας υλικοτεχνικής υποδομής του σχολείου και διαχειρίστηκαν επιτυχώς τον οικονομικό προϋπολογισμό καθώς και τη γραφειοκρατική και επικοινωνιακή πλευρά του όλου προγράμματος. Όλοι τους, αρμονικά συνεργαζόμενη ομάδα, λειτούργησαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης ως άξιοι «πρεσβευτές» της χώρας μας στο εξωτερικό, δίνοντας παράλληλα και στους ομοεθνείς συναδέλφους τους ευκαιρίες επαφής και γνωριμίας με τα ξένα, ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα, ανοίγοντάς τους μια γοητευτική Πύλη στην ευρωπαϊκή εκπαιδευτική κοινότητα.
Από τη γόνιμη αυτή συνάντηση, κατά την οποία προσεγγίστηκε, συγκριτικά και κριτικά, η ποικιλία των εκπαιδευτικών συστημάτων στην ευρωπαϊκή επαγγελματική εκπαίδευση, προέκυψαν χρήσιμα συμπεράσματα, πρακτικά και θεωρητικά:
Α) Το αγγλικό αναλυτικό πρόγραμμα δίνει έμφαση σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ολόπλευρη καλλιέργεια της προσωπικότητας των μαθητών/τριών, όπως τα εικαστικά, η ενασχόληση με τις Τέχνες, το θέατρο, και στη βιωματική παιδαγωγική προσέγγιση και ψυχολογική υποστήριξη ατόμων με ειδικές ανάγκες και προβλήματα κινητικά και άλλης φύσης.
Β) Το γερμανικό αναλυτικό πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πρακτικότητα η οποία και διαφαίνεται στην άμεση σύνδεση και επικοινωνία του Επαγγελματικού σχολείου με την αγορά εργασίας: εταιρείες, επιχειρήσεις, Τεχνικά και Εμπορικά Επιμελητήρια.
Γ) Το αντίστοιχο λετονικό πρόγραμμα δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της Τουριστικής Βιομηχανίας και στην προβολή των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών της χώρας: καλλονές, φυσικές και τεχνητές, Μεσαιωνική παράδοση με πανηγύρια, γιορτές, τραγούδια και χορούς, καθώς η Λετονία αποτελεί ένα νέο έθνος στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με έντονη την ανάγκη ανάδειξης και επιβεβαίωσης της εθνικής της ταυτότητας.
Δ) Το ιταλικό αναλυτικό πρόγραμμα έχει πολλά κοινά στοιχεία με το ελληνικό και προσφέρει ευκαιρίες αρκετά καλού επιπέδου σπουδών σε εφαρμοσμένες τέχνες όπως το σχέδιο, αρχιτεκτονικό και μόδας, η διακόσμηση, εσωτερική και εξωτερική, η γραφιστική και ο κινηματογράφος.
Η επίσκεψη των ομάδων των Ευρωπαίων εκπαιδευτικών (2 Άγγλων, 2 Γερμανών, 2 Ιταλών, 3 Λετονών) στο χώρο της Σχολικής Βιβλιοθήκης λειτούργησε ως ανοιχτό εργαστήρι πολιτισμού και ανταλλαγής ιδεών: οι ξένοι επισκέπτες μας, φιλομαθείς και φιλέρευνοι, μετά την περιήγηση-ξενάγηση στο χώρο από την υπεύθυνη καθηγήτρια κ. Αμαλία Ηλιάδη, κυριολεκτικά βυθίστηκαν στα βιβλία τέχνης, στους οδηγούς των Μουσείων για την Ελληνική φύση και Αρχιτεκτονική, στα υπέροχα λευκώματα με εντυπωσιακές φωτογραφίες από το φυσικό και ανθρωπογενές-δομημένο από τον άνθρωπο περιβάλλον, στα έντυπα και τα βιβλία τοπικής και ευρύτερης Ελληνικής Ιστορίας και Αρχαιολογίας, το οποία είχαν «απλωθεί» για αυτόν ακριβώς το σκοπό στα μεγάλα τραπέζια αναγνωστηρίου. Μάλιστα, η υποβολή εκ μέρους τους ερωτήσεων κατέστησε ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και γόνιμη την επικοινωνία μας.
Η εμπειρία που αποκομίσαμε σε επίπεδο βιωμένης πραγματικότητας, η όλη εντύπωση «πολυχρωμίας», πολυεθνικότητας, πολυφωνίας και διαπολιτισμού πιστοποιούσαν το πώς οι αφηρημένες αυτές έννοιες, στην πρακτική τους εφαρμογή, παραμερίζουν τις διαφορές, ελαχιστοποιούν τα χάσματα και απλώνουν γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στους ευρωπαίους εκπαιδευτικούς, τονίζοντας τα κοινά τους σημεία. Παράλληλα, η ιεράρχηση στόχων και η εκπόνηση σχεδιασμού κοινού προγράμματος δράσης για δυο σχολικά έτη από τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι είναι και άξιοι πολλών συγχαρητηρίων για την κοπιώδη πρωτοβουλία τους, μας δίνει την υπόσχεση για αποτελεσματική συνέχεια στην αποκόμιση εμπειριών από σχολεία και μουσεία του εξωτερικού η οποία και θα αποβεί πολύ χρήσιμη για το μέλλον της εκπαίδευσης.
Αμαλία Κ. Ηλιάδη,
Φιλόλογος - ιστορικός
Υπεύθυνη Σχολικής Βιβλιοθήκης 2ου Ε.Π.Α.Λ. Τρικάλων.
Παραπομπές σε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό:
https://www.edutv.ypepth.gr
Μαρία Οικονόμου, Μάθημα Εισαγωγή στη Μουσειοπαιδαγωγική
Νίκη Νικονάνου, Εφαρμοσμένη μουσειοπαιδαγωγική: μουσείο – σχολείο
Μουσειοπαιδαγωγική – Μουσείο και Αγωγή, της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη
Μουσειοπαιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών: προϋπόθεση για μια κοινή γλώσσα μουσείου και σχολείου
Μουσειοπαιδαγωγική – Εταιρεία Ελλήνων Μουσειολόγων
