Μεσοποταμία
Εύφορη: πλημμύρες του Τίγρη και του Ευφράτη
Σουμέριοι: τροχός
Σημίτες
Βαβυλώνιοι (Α΄& Βαβυλωνιακό κράτος)
Ασσύριοι (λαός πολεμικός με πρωτεύουσα τη Νινευί)
Θρησκεία: πολυθεϊστική - ναοί: ζιγκουράτ (πυργοειδείς κατασκευές)
Κοινωνία: βασιλείς, ευγενείς (προνομιούχοι), απλός λαός(γεωργοί, τεχνίτες), δούλοι
Οικονομία: γεωργία, εμπόριο (Βαβυλώνα)
Πολιτισμός: γράμματα: σφηνοειδής γραφή (έπος του Γκιλγκαμές)
Τέχνη: ανάγλυφα, ζιγκουράτ
Επιστήμες: γραπτή νομοθεσία του Χαμουραμπί, μαθηματικά, αστρολογία
Φοίνικες: λαός σημιτικής καταγωγής
Πόλεις: Βύβλος, Τύρος, Καρχηδόνα
Θαλασσοκρατορία Φοινίκων: ανάπτυξη ναυτιλίας-εμπορίου στη Μεσόγειο
Σημαντική τους επινόηση: το αλφάβητο
Εβραίοι: μονοθεϊσμός
Χετταίοι: πρωτεύουσα Χαττούσα: γεωργοί+κτηνοτρόφοι
Μήδοι+Πέρσες: πόλεις: Εκβάτανα, Βαβυλώνα , Σούσα
Ηρόδοτος: Περσικοί πόλεμοι, «χρυσοφόροι Μήδοι»
Η Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα (3000-1100 π.Χ.)
Α) ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Β) ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Γ) ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Α) Κυκλαδικός πολιτισμός (3000-1100 π.Χ.)
3000-2000 π.Χ.: Εμπόριο, ναυτιλία, πειρατεία, μεταλλεία (μάρμαρο, οψιανός). Οικισμοί ανοχύρωτοι + οχυρωμένοι (Χαλανδριανή, Άγιος Ανδρέας). Αυτονομία-αυτοσυντήρηση Κυκλαδιτών. Τέχνη: πήλινα, χάλκινα, πέτρινα αγγεία + σκεύη, (τηγανόσχημα σκεύη, μαρμάρινα ειδώλια)
1700-1450 π.Χ.: Μινωικές επιδράσεις.
1100π.Χ.: Μυκηναϊκές επιδράσεις
Εικόνες των Κυκλάδων του σήμερα
Β) Μινωικός πολιτισμός (Άρθουρ Έβανς)
Παράγοντες ανάπτυξης μινωικού πολιτισμού:
α) Κρήτη: σπουδαία γεωγραφική θέση
β) εύφορο έδαφος: ποικίλα προϊόντα
γ) καλό κλίμα
δ) διαρκής ειρήνη
6000π.Χ.: ναυτιλία-εμπόριο
1900π.Χ.: Κνωσσός, Φαιστός: βασιλιάδες, εξουσία, έλλειψη οχυρώσεων: ειρήνη
1700-1450π.Χ.: σεισμός-θαλασσοκρατορία Μινωιτών, εμπορικοί σταθμοί
1450π.Χ.: Έκρηξη ηφαιστείου της Θήρας, οι Αχαιοί εισβάλλουν στην Κρήτη, νέα γλώσσα, νέα γραφή: Γραμμική Β΄, Θάψιμο νεκρών
1100-1000π.Χ.: κατάληψη Κρήτης από τους Δωριείς
Ανακτορικά κέντρα: Κνωσσός, Φαιστός, Ζάκρος, Μάλια (εργαστήρια, αξιωματούχοι, υπάλληλοι, επαγγελματίες)-βασιλείς, ευγενείς, δούλοι
Λατρεία Μινωιτών: γυναικείες θεότητες
Εμπόριο: εισαγωγές, εξαγωγές (ξυλεία, λάδι, αλάβαστρο, φαγεντιανή κ.τ.λ.)
Ναυτιλία: ανεπτυγμένη.
Αρχαία Αθήνα
Κοινωνική & οικονομική οργάνωση στην Αρχαία Αθήνα
Πολιτεύματα: βασιλεία, αριστοκρατία, δημοκρατία
Αττική: χώρα ορεινή, παράλια: ναυτιλία, εμπόριο
Καταγωγή Αθηναίων: Ίωνες (Ινδοευρωπαίοι)
4 φυλές: «συνοικισμός» (8ος αι. Θησέας): πολιτική ενοποίηση: συγκέντρωση των κατοίκων στην Αθήνα
8ος αι.: κατάργηση βασιλείας
Κοινωνία+οικονομία (7ος-8ος αι.): βάση του πλούτου η γεωργία
Κοινωνικές Τάξεις:
Α) Ευπατρίδες (πλούσιοι γαιοκτήμονες)
Β) αγρότες με μικρά κτήματα
Γ) έμποροι+βιοτέχνες
Δ) φτωχοί, ελεύθεροι κάτοικοι (θήτες, εκτήμοροι: 1/6)
Αριστοκρατικό πολίτευμα (7ος-8ος αι.)
Όργανα εξουσίας:
Α) 9 άρχοντες (άρχων επώνυμος, άρχων πολέμαρχος, άρχων βασιλεύς & 6 θεσμοθέτες δικαστές)
Β) Άρειος Πάγος: τήρηση νόμων
Γ) εκκλησία του Δήμου
Έμποροι & ευγενείς: το φαινόμενο της εξουσίας του χρήματος
Αιτήματα του Δήμου: αναδασμός της γης, καταγραφή νόμων
Εξέγερση Κύλωνα: «Κυλώνειο άγος»
Καταγραφή νόμων: Δράκων (624π. Χ.): αυστηρότητα, διαφύλαξη μεγάλης ιδιοκτησίας
Σόλων: Σεισάχθεια: διαγραφή χρεών(594π.Χ)
Τιμοκρατικό σύστημα
Τάξεις:
α) Πεντακοσιομέδιμνοι-Τριακοσιομέδιμνοι
β) Διακοσιομέδιμνοι ή ιππείς ή ζευγίτες
γ) θήτες
Εκκλησία του Δήμου
Βουλή των τετρακοσίων
Ηλιαία
Ευγενείς & φτωχοί: δυσαρεστημένοι από το Σόλωνα-εμφύλιες διαμάχες
Πολιτικές παρατάξεις:
α) Πεδιακοί=μεγαλογαιοκτήμονες (Λυκούργος)
β) Παράλιοι=έμποροι (Μεγακλής)
γ) Διάκριοι=ορεινοί, φτωχοί, θήτες (Πεισίστρατος-τύραννος-τυραννίδα)
Διακυβέρνηση Πεισιστράτου=συμβιβαστική
1. υποστήριξη στους φτωχούς αγρότες
2. δημόσια έργα
3. ενίσχυση εμπορίου & βιοτεχνίας
Ανάπτυξη στην Αθήνα
510π.Χ.: Λήξη Τυραννίδας με βοήθεια Σπαρτιατών
508 π.Χ.: Δημοκρατικοί: Κλεισθένης-μεταρρυθμίσεις:
Α) 10 φυλές: τριττύες από άστυ, παράλια, εσωτερικό
Β) Δήμοι: οικισμοί με μητρώο
Γ) βουλή των πεντακοσίων (θέματα της εξωτερικής πολιτικής-οικονομία)
Δικαστήρια
Επεξεργασία ζητημάτων για εκκλησία του δήμου
Πρυτανεύουσα φυλή (50 βουλευτές) πρυτάνεις
Επιστάτης πρυτάνεων
10 στρατηγοί (+πολέμαρχος)- στρατιωτικές & πολιτικές αρμοδιότητες)
Εκκλησία του Δήμου=κυρίαρχη-τελικές αποφάσεις- νομοθεσία
οστρακισμός: προληπτική απομάκρυνση δυνατών
Κλεισθένης: θεμελιωτής της Αθηναϊκής δημοκρατίας
Ο καθοριστικός παράγοντας ανάπτυξης της αρχαίας Αθήνας: θαλάσσιο εμπόριο+ εξωτερική πολιτική-νέες αγορές (αποικίες)
Οι βάσεις της Αθηναϊκής ναυτικής δύναμης
τέλη 6ου αιώνα: Σίγειο, Σαλαμίνα, Εύβοια
Οι κληρουχίες: ακτήμονες-κληρουχίες-κληρούχοι
γεωγραφική πολιτική
πόλεις-κράτη=διάσπαση
Πνευματικοί και Ηθικοί Δεσμοί
Πανελλήνιοι Δεσμοί
α) η κοινή γλώσσα: διάλεκτοι =παραλλαγές της ελληνικής γλώσσας
β) οι θρησκευτικοί δεσμοί: Ολύμπιοι θεοί: Πανελλήνιοι. Ιερά: Μυκάλη, Τριόπιο, Δήλος
γ) Μεγάλες γιορτές (θρησκευτικές + αθλητικές πολιτιστικές εκδηλώσεις)
Ολύμπια (αγώνες), Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα
δ) Μαντεία (Δωδώνη, Δελφοί)
ε) Αμφικτιονίες (οργανώσεις κρατών)
Η πολιτιστική ενότητα: ίδιοι ρυθμοί στην τέχνη και στη λογοτεχνία
έπος+λυρική ποίηση
ίδια ήθη και έθιμα- ελληνικός τρόπος ζωής
Η πολιτική διάσπαση (μόνιμη)
ένωση προσωρινή, στρατιωτική για αμυντικούς και επιθετικούς λόγους
Το διδακτικό έπος: Ησίοδος
