Τον Δεκέμβριο του 2009 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μπατσιούλα -στην σειρά: Ελλήνων Πορτραίτα- μια εξαιρετική βιογραφία του Σπύρου Ματσούκα την οποία υπογράφουν ο Αθανάσιος Καραπέτσας και ο Ιωάννης Λάμπρου. Ποιος ήταν όμως ο Σπύρος Ματσούκας; Όπως θαυμάσια αναφέρεται στην εισαγωγή του βιβλίου...
...
Το βιβλίο τούτο είναι ελάχιστος φόρος τιμής στον ποιητή και μαχητή υπέρ της πατρίδας Σπύρο Ματσούκα.
Στον άνθρωπο που έταξε τον εαυτό του στην υπηρεσία της Ελλάδας και ονειρεύτηκε να τη δει ελεύθερη και δυνατή.
Στον πατριδολάτρη αγωνιστή κι ακαταμάχητο βάρδο της λευτεριάς.
Στον εμψυχωτή, που οι στίχοι του πυρπολούσαν τις ψυχές των μαχητών, ατσάλωναν τη θέληση τους και γίνονταν προάγγελοι νικών και θριάμβων.
Στον ιδεολόγο οραματιστή που ανάλωσε τις δυνάμεις του μέχρι την τελευταία ικμάδα του για το μεγαλείο του τόπου του, τα χώματα της ιερής γης, τις αξίες και τα ιδανικά του ελληνισμού.
...
Ένας άνθρωπος δηλαδή, που...
...
Είναι φωτεινό παράδειγμα φιλοπατρίας κι ανθρωπιάς στους χαλεπούς σημερινούς καιρούς όπου το ατομικό συμφέρον και όφελος πρυτανεύει.
...
Το νήμα της ζωής του μεγάλου αυτού ανδρός, το πιάνουν οι συγγραφείς, φυσικά, από την γέννηση του η οποία τοποθετείται στην Υπάτη από κάποιους μελετητές το 1873, ενώ από κάποιους άλλους το 1870. Μαζεύοντας συνεχώς λίγο λίγο από το νήμα αυτό, μας διηγούνται την ζωή του Σπύρου Ματσούκα.
Σαν ταινία, μοιάζει η ανάγνωση του βιβλίου, τόσο λόγω του ύφους της γραφής των δύο συγγραφέων όσο και λόγω των πολλών και εξαιρετικών φωτογραφιών που περιμένουν τον αναγνώστη σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Οι σπάνιες φωτογραφίες -60 στο σύνολο- η συγκέντρωση πλήθους ποιημάτων του -μεταξύ των οποίων και αρκετά αδημοσίευτα- αλλά και τα επεισόδια από την ζωή του παραδειγματικού πατριώτη -που δεν είναι ευρέως γνωστά- συμβάλουν τα μέγιστα τόσο στο να κεντρίζουν συνεχώς το ενδιαφέρον μας όσο και στην επιστημονική αξία του βιβλίου.
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς σε αυτή την προσωπικότητα; Επιγραμματικά μόνο να πούμε ότι: Περιόδευσε εντός και εκτός των συνόρων της Ελλάδας απαγγέλοντας τα ποιήματα του, ανυψώνοντας το εθνικό φρόνημα και ταυτόχρονα κάνοντας έρανο με τα χρήματα του οποίου αγοράσθηκαν δύο αεροπλάνα, δύο αντιτορπιλικά και μια πυροβολαρχία! Επίσης υπήρξε ιδρυτής του «Λευκού Σταυρού» μέσω του οποίου απεκατέστησε και προικοδότησε 16.000 ορφανά κορίτσια! Δικαίως, λοιπόν, του απέδωσαν τον χαρακτηρισμό "Εθναπόστολος".
Ένα εθναπόστολο που είχε απόλυτη ανάγκη η πατρίδα εκείνη την εποχή...
...
Γύριζε, ακάματε, στρατιώτα, χώραις και χωριά και γλύκαινε την καρδίαν του Ελληνικού λαού με την ιδέαν της πατρίδος και δίδε του να εννοή, ότι εκτός της αγρίας, της στυγνής πατρίδος των κοτσαμπάσηδων, των κηφύνων, των φαταούληδων, της διεφθαρμένης ολιγαρχίας, ήτις απορροφά ως βδέλλα το αίμα του, υπάρχει και κάποια άλλη πατρίδα γλυκειά, περιπαθής, με όνειρα εθνικά, με ελπίδας ωραίας, με υποφώσκουσαν ανατολήν!
...
...ένα εθναπόστολο που τον έχει ανάγκη η πατρίδα και σήμερα, έναν ολόκληρο αιώνα μετά!
Διαβάζοντας το «Σπύρος Ματσούκας: Ο βάρδος της λευτεριάς», του Αθανάσιου Καραπέτσα και του Ιωάννη Λάμπρου, ένοιωσα ότι άνοιξε ένα παράθυρο στην ιστορία της Ελλάδος και από εκεί πέρασε και έφτασε σε εμένα μια ακτίδα αισιοδοξίας. Ο Σπύρος Ματσούκας τότε αλλά και σήμερα αποτέλεσε και αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα ανδρός. Μπορεί στις 26 Νοεμβρίου του 1928 να άφησε την τελευταία του πνοή αλλά η μεγάλη καρδιά του συνεχίζει να χτυπάει δίνοντας ρυθμό και παράδειγμα σε όλους μας. Αξιόλογα βιβλία όπως το εν λόγω ανάγνωσμα, αποτελούν το μέσο από το οποίο φτάνουν οι χτύποι της σε εμάς και στις επόμενες γενιές.
Οφείλω να δώσω πολλά συγχαρητήρια στους δύο συγγραφείς αλλά και στον εκδοτικό οίκο Μπατσιούλα που όχι μόνο αγκάλιασε την προσπάθεια τους αλλά και της έδωσε ένα "σώμα" (εξαιρετικά προσεγμένη έκδοση με σκληρό εξώφυλλο και τυπωμένο εξολοκλήρου σε illustration χαρτί) που είναι ανάλογο της αξίας του περιεχομένου.
Η μελέτη της ιστορίας του τόπου μας είναι επιβεβλημένη αν θέλουμε το μέλλον να είναι φωτεινότερο από το παρελθόν. Βιβλία σαν το «Σπύρος Ματσούκας: Ο βάρδος της λευτεριάς» συμβάλλουν τα μέγιστα στο να φτάσουν σημαντικά κομμάτια της ιστορίας μας σε εμάς. Με εντυπωσίασε τόσο πολύ που ανυπομονώ για το επόμενο μέλος της σειράς "Ελλήνων Πορτραίτα" του εκδοτικού οίκου.
Β
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Ο Σπύρος Ματσούκας αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές αλλά και λησμονημένες μορφές των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα στην Ελλάδα. Μετά την ατυχή κατάληξη για την Ελλάδα του πολέμου του 1897, στον οποίο και συμμετείχε, αποφάσισε να αφοσιωθεί στην πατριωτική ποίηση και να θέσει εαυτόν στην υπηρεσία της πατρίδας. Έγινε εμψυχωτής και μαχητής στα πεδία των μαχών, αλλά και εθνικός γυρολόγος διαλαλώντας τους στίχους του για να μαζεύει χρήματα από τους ντόπιους και τους απανταχού Έλληνες προς ενίσχυση του στόλου και του στρατού της λατρεμένης του Ελλάδας. Τα αποτελέσματα των πράξεών του, πραγματικά αξιοθαύμαστα, δικαίως του χάρισαν τον τίτλο του Εθναπόστολου.
