Αυτή η σελίδα της Ματιάς είναι αφιερωμένη σε ένα βιβλίο που έχει διαγράψει μια αξιόλογη πορεία στα λογοτεχνικά πράγματα της χώρας και έχει, εξαιτίας αυτής της επιτυχίας, αποτελέσει το σενάριο για μια τηλεοπτική σειρά σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη, που προβλήθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό Mega. Ο λόγος βέβαια για το αριστούργημα της Μάρας Μεϊμαρίδη με τίτλο «Οι Μάγισσες της Σμύρνης». Ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το 2001. Από τότε έχει ανατυπωθεί δεκάδες φορές αφού είναι ένα από τα βιβλία με τις υψηλότερες πωλήσεις στον Ελλαδικό χώρο.
Ποιο είναι, άραγε, το στοιχείο που χάρισε αυτή τη μεγάλη επιτυχία στο δημιούργημα της Μάρας Μεϊμαρίδη; Πιστεύω ότι δεν είναι κάτι συγκεκριμένο. Την επιτυχία κατά την γνώμη μου έφεραν ένας συνδυασμός πραγμάτων. Πρώτο και καλύτερο είναι φυσικά το ταλέντο της συγγραφέως. Το ταλέντο της να δημιουργεί πολύχρωμες και ζωντανές εικόνες στο μυαλό του αναγνώστη. Το ταλέντο της να σε φορτίζει συναισθηματικά και με αυτόν τον τρόπο να σε κάνει να ζεις και όχι απλά να διαβάζεις το βιβλίο. Ένα άλλο στοιχείο που κάνει αυτό το βιβλίο ξεχωριστό είναι αναμφίβολα η πλοκή του. Μια πλοκή που σου κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον από την πρώτη έως την 547η σελίδα που βρίσκεται η τελευταία γραμμή του. Και τέλος ένα στοιχείο που μου άρεσε ιδιαίτερα είναι η γλώσσα που έχει χρησιμοποιήσει η Μάρα Μεϊμαρίδη. Μια γλώσσα γεμάτη άγνωστες λέξεις που σε κάνουν να ανατρέχεις στο λεξικό στο τέλος του βιβλίου, λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Σμύρνης την εποχή που δρουν οι ήρωες των σελίδων του.
Η ιστορία μας ξεκινά στα 1887 όπου τρεις γυναίκες ξεκινούν από ένα χωριό της Καππαδοκίας, που ονομάζεται Σίνιδα, με σκοπό να κάνουν μια νέα αρχή στην ζωή τους. Η Ευταλία, η κόρη της Κατίνα και η μικρή ανιψιά της Αννεσώ φτάνουν στην όμορφη Σμύρνη, μια πόλη στην οποία συμβιώνουν χωρίς προβλήματα Εβραίοι, Τούρκοι, Αρμένιοι, Ιταλοί, Γάλλοι και φυσικά Έλληνες. Μην ξεχνάτε ότι βρισκόμαστε ακόμα στα 1887. Όταν οι τρεις γυναίκες έφτασαν στην Σμύρνη η Κατίνα ήταν εννέα χρονών.
Μην έχοντας περιουσία, η Ευταλία αναγκάστηκε να αναζητήσει δουλειά για να μπορέσει να συντηρήσει τα δύο παιδιά και τον εαυτό της. Το μόνο που ήξερε να κάνει ήταν οι δουλειές του σπιτιού και να κατασκευάζει ελιξίρια και κάποια υποτυπώδη καλλυντικά. Στην αρχή έπιασε δουλειά ως καθαρίστρια αλλά σύντομα μπόρεσε να προσληφθεί σε ένα αρωματοπωλείο όπου και εμπλούτισε τις γνώσεις τις γύρω από τα καλλυντικά και από τα αρώματα. Παράλληλα εμπλούτισε τις γνώσεις της και στα ελιξίρια όχι στο αρωματοπωλείο αλλά δίπλα σε μια Τουρκάλα που λεγόταν Αττάρτη και είχε, όχι αδίκως, την φήμη της μάγισσας. Η Ευταλία είχε ταλέντο στα μαντζούνια και στα καλλυντικά, από τα οποία κατάφερε να βγάλει πολλά χρήματα ξεκινώντας δική της επιχείρηση, αλλά αυτή που ήταν πραγματικό ταλέντο στα μαγικά ήταν η κόρη της η Κατίνα. Δεύτερη μάνα στάθηκε η Αττάρτη στην Κατίνα και τις μετέδωσε τις γνώσεις και τα ταλέντα της με φυσικό αλλά και μεταφυσικό τρόπο.
Αυτά τα ταλέντα άρχισε να χρησιμοποιεί η Κατίνα από τα 16 χρόνια της και κατάφερε αν και άσχημη στην όψη και χωρίς προίκα να παντρευτεί τελικά τέσσερις άντρες. Τέσσερις όμορφους άντρες όπου ο ένας ήταν πιο πλούσιος από τον άλλο. Πρώτος ο Σπύρος ο Σερμπέτογλου, ένα όμορφο και πλούσιο παλικάρι 20 ετών. Όταν ο Σπύρος δολοφονήθηκε στο λιμάνι της Σμύρνης, σειρά στο κρεβάτι και την ζωή της Κατίνας πήρε, με την βοήθεια των μαντζουνιών, ο Κωνσταντίνος Καραμάνος. Στο κρεβάτι όμως της Κατίνας, παράλληλα με τον Κωνσταντίνο είχε βρει την θέση του και ο αδερφός του, Σύριος. Την περίοδο εκείνη η νεαρή μάγισσα της Σμύρνης απέκτησε το πρώτο της παιδί, ένα κοριτσάκι που το ονόμασαν Όλγα. Ο Κωνσταντίνος πέθανε από καρδιά και ο Σύριος έγινε επίσημα άντρας της Κατίνας. Με τον Σύριο απέκτησε το δεύτερο της παιδί, τον Ελιά (Ηλία) που πήρε το όνομα του πατέρα της.
Δύο παιδιά γέννησε η Κατίνα αλλά τρία τελικά απέκτησε, αφού υιοθέτησε ένα κοριτσάκι και έτσι βγήκε αληθινή η προφητεία της Αττάρτης που έλεγε: «Δύο παιδιά θα γεννήσεις και τρία θα έχεις».
Πολλά προφήτευε η Αττάρτη και μέσα σε αυτά ήταν και η καταστροφή της Σμύρνης το ’22. Ένα χρόνο πριν ειδοποίησε την Κατίνα για τα μελλούμενα. Έτσι εκείνη κατάφερε να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της στην Ελλάδα, πριν η Σμύρνη παραδοθεί στις φλόγες και στην βαρβαρότητα των Τούρκων.
Τέσσερις όμως άντρες σας είπα, στην αρχή, ότι πήρε αλλά σας μίλησα μόνο για τρεις. Τον τέταρτο τον παντρεύτηκε στην Αθήνα, μετά την μικρασιατική καταστροφή, όμως θα μου επιτρέψετε να μην σας φανερώσω πως πέθανε ο Σύριος, γιατί αυτό είναι μια από τις πολλές εκπλήξεις της θαυμάσιας αυτής εξιστόρησης.
Στις παραπάνω γραμμές σας έδωσα μια μικρή γεύση της πλοκής του βιβλίου. Δεν μπορώ όμως να σας μεταφέρω με λόγια τα συναισθήματα που νιώθεις διαβάζοντας το και την απόλαυση που αισθάνεσαι καθώς βυθίζεσαι όλο και περισσότερο στην Σμύρνη των τελών του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα. Πάρτε αλά μπρατσέτα την Κατίνα, κάντε μαζί της μια βόλτα στο Και (Quai), την προκυμαία της Σμύρνης, και αφήστε την να σας ξεναγήσει στην πόλη και στην ζωή της. Καλό περίπατο!
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Σμύρνη στα 1887. Η Κατίνα είναι μια έξυπνη κι αδίστακτη Σμυρνιά. Στους φτωχομαχαλάδες όπου ζει γνωρίζει την Αττάρτη, μια Τούρκα, που τη μυεί στη μαγεία. Κανένα εμπόδιο δε σταματά πλέον μια μάγισσα, κι η Κατίνα βάζει μπρος να ανέβει ψηλά. Ερωτικά φίλτρα, μπουγιούμ, λιώματα και μαγικά αποδεικνύονται αλάνθαστα... Καταφέρνει να πάρει τέσσερις άντρες, τον ένα καλύτερο από τον άλλον, τον έναν πλουσιότερο από τον άλλον.
Ανεβαίνοντας όλο και πιο ψηλά στο ράγκο (κοινωνική τάξη), η Κατίνα ανακατεύεται στις δουλειές τους και κουμαντάρει άξια τα εμπόρια, τις μπάνκες, τα καπνά, φτάνοντας μια μέρα να διαφεντέψει και την ίδια τη Σμύρνη. Οι γραφές της, τα ξόρκια και τα μαγικά βρέθηκαν σ' ένα σκονισμένο μπαουλάκι, εκατό χρόνια μετά, στο σπίτι της Αίγινας.
