Ένας από τους «σταθμούς» του Οδυσσέα στο πολυετές ταξίδι της επιστροφής του στην Ιθάκη, μετά την λήξη του τρωικού πολέμου, ήταν το νησί των Κυκλώπων. Είναι γνωστές σε όλους μας οι περιπέτειες του πολυμήχανου βασιλιά σε αυτό το νησί, αλλά δεν είναι γνωστό το ίδιο το νησί. Ακολουθήστε μας, λοιπόν, στην εξερεύνηση της πατρίδας του Κύκλωπα Πολύφημου, την όμορφη Σέριφο.
Καταρχήν να αναφέρουμε ότι η Σέριφος ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων. Ψάχνοντας στον χάρτη θα την συναντήσουμε νότια της Κύθνου και βορειοδυτικά της Σίφνου. Έχει έκταση 75 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μήκος ακτογραμμής γύρω στα 84 χιλιόμετρα ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι της -σύμφωνα με την απογραφή του 2001- είναι 1.262 άτομα.
Για να πάει κάποιος στην Σέριφο ξεκινώντας από τον Πειραιά θα πρέπει
να διανύσει 73 ναυτικά μίλια. Αν δεν έχετε ιδιόκτητο σκάφος θα χρειαστείτε περίπου 4 ώρες και 30 λεπτά με συμβατικό πλοίο ή 2 ώρες και 40 λεπτά με τα σύγχρονα ταχύπλοα πλοία της γραμμής. Πριν μιλήσουμε όμως γι’ αυτό το αιγαιοπελαγίτικο νησί ας μάθουμε λίγα πράγματα για την ιστορία του.
Ήδη στην αρχή αυτού του κειμένου αναφέραμε ότι σύμφωνα με την μυθολογία η Σέριφος είναι το νησί των Κυκλώπων. Στα νοτιοδυτικά μάλιστα του νησιού, στον Κουταλά, υπάρχει ο Θρόνος του Κύκλωπα, που η παράδοση λέει ότι είναι ο βράχος που πέταξε ο Κύκλωπας Πολύφημος στον Οδυσσέα κατά την διάρκεια της δραπέτευσης του βασιλιά της Ιθάκης και των συντρόφων του από το νησί. Αυτό το κεφάλαιο της Ελληνικής μυθολογίας δεν είναι όμως το μοναδικό στο οποίο αναφέρεται η Σέριφος.
Ο δεύτερος μύθος του οποίου οι ήρωες δρουν στο εν λόγω νησί είναι αυτός του Περσέα και της Δανάης. Η αρχή του μύθου αυτού βρίσκεται στο Άργος όταν βασιλιάς της πόλης, και πατέρας της Δανάης, ήταν ο Ακρίσιος. Κάποια στιγμή λοιπόν ο Ακρίσιος συμβουλεύτηκε το μαντείο των Δελφών σχετικά με το αν θα αποκτήσει γιο ώστε να μπορέσει να μεταβιβάσει σε αυτόν το θρόνο του.
Από την Πυθία έλαβε ένα χρησμό σύμφωνα με τον οποίο δεν θα αποκτούσε γιό αλλά εγγονό, ο οποίος όμως και θα τον σκότωνε. Για να αποφύγει αυτά που προέβλεψε ο χρησμός, κλείδωσε την κόρη του Δανάη σε ένα υπόγειο δωμάτιο. Στην ιστορία τώρα μπαίνει ο πατέρας των Θεών ο Δίας. Γνωστός μπερμπάντης, ως ήταν, είδε την Δανάη και θέλησε να συνευρεθεί μαζί της, με την Βιβλική έννοια του όρου. Παίρνοντας την μορφή χρυσής βροχής, εισήλθε από ένα φεγγίτη στο δωμάτιο της Δανάης και μετά από εννέα μήνες γεννήθηκε ο Περσέας. Ο Ακρίσιος τότε έδωσε διαταγή να τοποθετηθούν σε μια λάρνακα (κιβώτιο) η Δανάη και ο Περσέας και να ριχτούν στην θάλασσα ώστε να αποφασίσει η τύχη για την ζωή τους. Η λάρνακα αυτή έφτασε σε ένα νησί μετά από αρκετές ημέρες. Το νησί αυτό ήταν η Σέριφος και βασιλιάς της ήταν ο Πολυδέκτης ή Πολυδεύκης.
Στην νέα του πατρίδα ανδρώθηκε ο Περσέας επιθυμώντας όμως πάντα να επιστρέψει στο Άργος. Ο Πολυδέκτης, κατά μία εκδοχή του μύθου, θέλοντας να ξεφορτωθεί τον Περσέα ώστε να παντρευτεί την Δανάη, και γνωρίζοντας τον διακαή πόθο του να επιστρέψει στο Άργος, σκέφτηκε το εξής: Προέτρεψε τον Περσέα να σκοτώσει την Μέδουσα και να του φέρει το κεφάλι της. Αν το έκανε αυτό ο Πολυδέκτης θα του παρείχε τα μέσα για να επιστρέψει στο Άργος. Η Μέδουσα ήταν ένα τέρας που μεταμόρφωνε σε πέτρα όποιον την κοίταζε. Με την βοήθεια της Θεάς Αθηνάς ο Περσέας κατάφερε τελικά να σκοτώσει την Μέδουσα και να φέρει το κεφάλι της στον Πολυδέκτη. Από ότι φαίνεται το κεφάλι δεν χρειαζόταν το σώμα για να «κάνει» τα μαγικά του και έτσι όταν ο βασιλιάς της Σερίφου
είδε το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας μετατράπηκε αμέσως σε πέτρα. Ο μύθος έχει και σηνέχεια αλλά θα τον πούμε εκτενέστερα σε κάποια άλλη σελίδα της Ματιάς. Πάντως για να μην σας κρατάω σε αγωνία, ο Περσέας επέστρεψε στο Άργος και πράγματι σκότωσε τον παππού του, χωρίς όμως την θέληση του, σε κάποιους αγώνες δισκοβολίας. Ας κλείσουμε όμως την μεγάλη παρένθεση της μυθολογίας και να δούμε τι έχουν να μας πουν οι αρχαιολόγοι και οι ιστορικοί για την Σέριφο.
Η αρχαιολογική, λοιπόν, σκαπάνη θέλει τους πρώτους κατοίκους του νησιού να προέρχονται από την Κρήτη. Ακολούθησαν Φοίνικες, Μυκηνείς και τελικά Ιώνιοι (τον 7ο αιώνα π.Χ.) οι οποίοι έδωσαν και την μεγαλύτερη άνθηση στο νησί. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Σέριφος, εξαιτίας των μεταλλείων που λειτουργούσαν
εκεί, έγινε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα του Αιγαίου. Το νησί στην συνέχεια πέρασε στην Μακεδονική κυριαρχία του Φιλίππου και κατάληξε το 146π.Χ. στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες χρησιμοποίησαν την Σέριφο ως τόπο εξορίας των αντιπάλων τους, παράδοση που συνέχισαν και οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες. Το 1204μ.Χ. η Σέριφος πέρασε στους Ενετούς και κατόπιν στους Τούρκους όπου παρέμεινε έως το 1830 με ένα μικρό διάλειμμα τεσσάρων ετών (1770 – 1774) όπου ήταν στα χέρια των Ρώσων. Από το 1830 η Σέριφος επέστρεψε στην Ελληνική επικράτεια, όντας πλέον ένα από τα ομορφότερα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Αρκετά όμως με την ιστορία. Το νησί του Πολύφημου και του Περσέα περιμένει να το γνωρίσουμε από κοντά.
Η πρώτη γνωριμία του νησιού με τον επισκέπτη γίνεται στο Λιβάδι. Το Λιβάδι είναι το κεντρικό λιμάνι της Σερίφου
στο οποίο δένουν τα πλοία που την ενώνουν με τον Πειραιά αλλά και με άλλα νησιά του Αιγαίου. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και είναι το κυριότερο τουριστικό σημείο του. Εκεί θα βρείτε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, καφέ και διάφορα άλλα καταστήματα. Εκεί επίσης θα μπορέσετε να νοικιάσετε και αυτοκίνητο ή μηχανή αν δεν έχετε φτάσει στο νησί με τα δικά σας τροχοφόρα. Για τις μετακινήσεις σας βεβαίως μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τα λεωφορεία που εκτελούν δρομολόγια προς και από τα περισσότερα χωριά της Σερίφου. Αν πάντως χρησιμοποιήσετε δικό σας ή νοικιασμένο μέσο μετακίνησης προσέξτε πολύ κατά την διάρκεια της οδήγησης. Οι δρόμοι είναι στενοί και τους καλοκαιρινούς μήνες το νησί σφύζει από ανέμελους τουρίστες.
Επόμενος σταθμός μας δεν θα μπορούσε να είναι άλλος παρά η πρωτεύουσα της Σερίφου, η Χώρα, που βρίσκεται σκαρφαλωμένη σε ένα λόφο πάνω από το Λιβάδι. Εκεί μπορείτε να περιπλανηθείτε με τις ώρες στα στενά δρομάκια της, ανάμεσα στα κατάλευκα σπίτια, να μιλήσετε με τους φιλόξενους κατοίκους της και, γιατί όχι, να δοκιμάσετε κάποια από τα παραδοσιακά προϊόντα του νησιού. Ονομαστό είναι το θυμαρίσιο μέλι, τα αμυγδαλωτά, το ντόπιο κρασί και η ξυνομυζήθρα. Μην παραλείψετε να φάτε ρεβιθάδα (ρεβίθια μαγειρεμένα στο φούρνο) -είναι πεντανόστιμη- και λούτζα (λιαστό χοιρινό). Για τους λάτρεις των μουσείων στην Χώρα λειτουργεί αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο, αμφότερα με εκπληκτικά εκθέματα. Η επίσκεψη στο Ενετικό κάστρο στην κορυφή της Χώρας είναι επιβεβλημένη. Η θέα από εκεί απλά δεν περιγράφεται με λέξεις. Όταν βρεθείτε εκεί θα με καταλάβετε.
Ένα άλλο σημείο του νησιού με εκπληκτική θέα είναι το χωριό Γαλανή στο βόρειο τμήμα του νησιού. Κοντά στην Γαλανή βρίσκεται και η Μονή Ταξιαρχών που είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της Σερίφου. Η μονή χτίστηκε στις αρχές του 17ου
αιώνα ενώ το καθολικό της κοσμούσαν τοιχογραφίες που είχε φιλοτεχνήσει ο Εμμανουήλ Σκορδίλης. Το μοναστήρι όντας πολύ γνωστό και έχοντας στην φύλαξη του θησαυρούς δέχτηκε πολλές πειρατικές επιδρομές. Για τον λόγω αυτό χτίστηκε ο υψηλός τοίχος που το περιβάλει και το κάνει να μοιάζει με φρούριο. Επισκεπτόμενοι αυτήν την μονή θα μπορέσετε να θαυμάσετε την μαρμαροστρωμένη αυλή με τον δικέφαλο αετό, το τέμπλο του ναού και τον αλεξανδρινό επιτάφιο της.
Αφήνουμε την σημαντική αυτή γωνιά της Σερίφου και συνεχίζουμε την περιήγηση μας στο νησί κατευθυνόμενοι νοτιοδυτικά, με προορισμό το Μεγάλο Λιβάδι. Εκεί βρισκόταν το λιμάνι από το οποίο έφευγαν τα μεταλλεύματα που είχαν εξορυχθεί στο νησί. Στο Μεγάλο Λιβάδι βρίσκεται η εντυπωσιακή σκάλα με την οποία φορτώνονταν τα μεταλλεύματα στα πλοία
αλλά και το μνημείο των τεσσάρων μεταλλωρύχων που δολοφονήθηκαν κατά την διάρκεια μιας απεργίας το 1916. Εκτός όμως από ιστορία ο χώρος αυτός διαθέτει και μία από τις καλύτερες παραλίες του νησιού με ρηχά και πεντακάθαρα νερά.
Και φτάνοντας σιγά σιγά προς το τέλος του εικονικού μας ταξιδιού, ήρθε η στιγμή να μιλήσουμε για τις παραλίες της Σερίφου, παίρνοντας ως αφορμή την αναφορά μας, παραπάνω, σε αυτή του Μεγάλου Λιβαδιού. Αυτό που σε εντυπωσιάζει, σχετικά με τις παραλίες του νησιού, είναι το πλήθος τους. Στην Σέριφο είναι διασκορπισμένες πάνω από 70 (!!!) παραλίες. Παραλίες με άμμο ή χωρίς, ρηχές ή βαθιές, με πρόσβαση από το δρόμο ή όχι, αλλά πάντα με τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου έτοιμα να σε αγκαλιάσουν και να σου χαρίσουν ένα από τα απολαυστικότερα
θαλάσσια μπάνια της ζωής σου. Θα σας αναφέρω μερικές, όντας σίγουρος ότι κάποιες θα ξεχάσω: Λιβάδι, Αυλόμωνας, Λιβαδάκια, Καράβι, Καλό Αμπέλι, Λιας, Άγιος Σώστης, Ψιλή Άμμος, Κεντάρχος, Συκαμιά, Αβεσσαλός, Μαλλιάδικος, Κουταλάς, Γάνεμα και Βαγιάς.
Η Σέριφος είναι ένα εκπληκτικό νησί που η τουριστική ανάπτυξη δεν έχει καταφέρει, ευτυχώς, να του αλλοιώσει τον Αιγαιοπελαγίτικο χαρακτήρα του. Επισκεφθείτε αυτό το υπέροχο νησί και απολαύστε τις υπέροχες παραλίες, το θαυμάσιο τοπίο και πάνω από όλα την απαράμιλλη φιλοξενία των ευγενικών κατοίκων του.
Καλό ταξίδι!
