Νάξος

Το ζεστό κυριακάτικο απόγευμα του Ιουνίου κυλούσε με χαρακτηριστικά αργό ρυθμό. Το επόμενο πρωί θα ξεκινούσε η οικογένεια τις καλοκαιρινές της διακοπές. Προορισμός η όμορφη Νάξος. Τα εισιτήρια και τα δωμάτια είχαν κλειστεί από καιρό, μιας και το νησί είναι από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στην Ελλάδα. Λίγο ψάξιμο στο internet για να πάρουμε μια πρώτη γεύση της Νάξου, το τελευταίο τσεκάρισμα των αποσκευών και έφτασε η ώρα για ύπνο. Αύριο τέτοια ώρα…
Έχετε παρατηρήσει ότι το ξυπνητήρι χτυπά γλυκά μόνο μια δυο φορές το χρόνο, όταν πρόκειται να ξεκινήσεις για διακοπές; Αυτό το γλυκό κελάηδισμα του ρολογιού μας ξύπνησε και σε χρόνο dt βρεθήκαμε όλοι στο πόδι. Πρώτος-πρώτος ο μικρός γιος της οικογένειας, που όταν πρόκειται για το σχολείο σηκώνεται από το κρεβάτι τελευταίος. Ντυνόμαστε λες και είμαστε στρατιώτες σε επιφυλακή, τα παιδιά πίνουν ένα γάλα στο πόδι και όπλα μπαλάσκες και βήμα ταχύ…
Κατεβήκαμε στον Πειραιά με τον ηλεκτρικό και μετά από ένα τονωτικό τρέξιμο, μπήκαμε επιτέλους στο πλοίο. Αν είδατε στις ειδήσεις, δύο ενήλικες και τρία παιδιά να τρέχουν σαν τρελοί στο λιμάνι του Πειραιά, φορτωμένοι αποσκευές, εμείς είμαστε. Βρήκαμε ένα ωραίο σημείο στο σαλόνι του πλοίου, παραγγείλαμε αναψυκτικά και νιώσαμε τους πρώτους κραδασμούς των μηχανών καθώς εγκαταλείπαμε την Αττική γη. Μέχρι να φτάσουμε στη Νάξο εξερευνήσαμε εξονυχιστικά και κατ’ εξακολούθηση το πλοίο, το οποίο δε θυμίζει σε τίποτα τα πλοία με τα οποία ταξιδεύαμε όταν είμαστε μικροί. Τα σύγχρονα πλοία είναι πολυτελέστατα με γνωστές αλυσίδες καταστημάτων έτοιμου φαγητού (goody’s, everest, flocafe, κ.α) που μας παρέχουν φαγητό και καφέ σε τιμή κανονική και όχι βαπορίσια. Εντύπωση μας έκανε ότι στο πλοίο των Blue Star Ferries είχες τη δυνατότητα να νοικιάσεις για την διάρκεια του ταξιδιού, φορητό dvd player και να δεις μια ταινία από την πλούσια συλλογή του καραβιού που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από ένα video club.
Η Νάξος απέχει από τον Πειραιά 108 ναυτικά μίλια, μια απόσταση που τα συμβατικά πλοία καλύπτουν σε περίπου 7 ώρες, μιας και ενδιάμεσα «πιάνουν» στην Πάρο. Το νησί με τον Πειραιά συνδέουν και ταχύπλοα που διανύουν την απόσταση σε 3 1/2 περίπου ώρες. Εμείς επιλέξαμε τα συμβατικά πλοία γιατί το ταξίδι με το καράβι, είναι κάτι που αρέσει σε όλη την οικογένεια. Ένας άλλος τρόπος για να φτάσεις στο νησί είναι με αεροπλάνο. Από το Ελευθέριος Βενιζέλος χρειάζονται μόνο 40 λεπτά πτήσης για να προσγειωθείς στο αεροδρόμιο της Νάξου, το οποίο παρεμπιπτόντως βρίσκεται ένα χιλιόμετρο νότια της πρωτεύουσας του νησιού, της Χώρας.
Στην Χώρα, που είναι και το κεντρικό λιμάνι του νησιού, «δένουν» τα πλοία που συνδέουν το νησί με τον Πειραιά. Καθώς το πλοίο μας προσέγγιζε το λιμάνι, δύο πράγματα μας έκαναν εντύπωση. Η Πορτάρα, μια γιγαντιαία πύλη ενός ναού που ήταν αφιερωμένος στον θεό Απόλλωνα, στα αριστερά μας και το Κάστρο, να δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της Χώρας, στα δεξιά μας. Το λιμάνι είναι πολύ όμορφο, με την γνωστή κίνηση των νησιώτικων λιμανιών και με ένα μικρό πανέμορφο νησάκι, περίπου στο κέντρο του λιμανιού, που φιλοξενεί τον ναό της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας.
Πολύ κοντά στο σημείο που «δένουν» τα πλοία, βρίσκεται το πρακτορείο των ΚΤΕΛ. Από εκεί ξεκινούν λεωφορεία για τα περισσότερα σημεία της Νάξου. Τα δρομολόγια των λεωφορείων είναι πολύ συχνά και δεν θα αντιμετωπίσετε κανένα πρόβλημα στις μετακινήσεις σας. Αν έχετε φτάσει στο νησί με το αυτοκίνητο ή την μηχανή σας πρέπει να δείξετε προσοχή στην οδήγηση γιατί οι δρόμοι είναι λίγο στενοί. Υπάρχει η δυνατότητα, φυσικά, να νοικιάσετε τόσο αυτοκίνητο όσο και μηχανή, μοτοποδήλατο ή ακόμη και ποδήλατο για τις μετακινήσεις σας. Τέλος υπάρχουν ταξί, στα οποία καλό είναι να κανονίζετε το αντίτιμο της μεταφοράς σας πριν ξεκινήσετε.
Εμείς πληρώσαμε το αντίτιμο του εισιτηρίου (1,10 ευρώ/άτομο) στο πρακτορείο και επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο το οποίο θα μας μετέφερε στον Άγιο Προκόπιο, όπου θα ήταν η βάση μας για τις επόμενες 10 ημέρες. Η διαδρομή μέχρι εκεί ήταν πολύ όμορφη και κράτησε 15 λεπτά της ώρας, αφού το χωριό απέχει από την Χώρα μόλις 5 χιλιόμετρα. Όπως διαπιστώσαμε, τις επόμενες ημέρες, ο Άγιος Προκόπιος είναι κατ’ εξοχήν τουριστικό μέρος. Είναι ένα χωριό με ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, γεμάτο ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαράκια αλλά και καταστήματα όπως σούπερ μάρκετ, βενζινάδικο, κρεοπωλείο, φαρμακείο, κ.α. Φτάνοντας εκεί βολευτήκαμε στα πεντακάθαρα δωμάτια. Οι σπιτονοικοκύρηδές μας, ο κύριος Βασίλης και η κυρία Ειρήνη Κάβουρα, μας έκαναν να νοιώσουμε σα στο σπίτι μας και μας φίλεψαν διάφορα καλούδια από τον κήπο τους. Αμέσως μετά φορέσαμε τα μαγιό και τρέξαμε για το πρώτο μας μπάνιο στην Νάξο. Επιλέξαμε να μείνουμε στον Άγιο Προκόπιο γιατί είχαμε ακούσει ότι η παραλία του είναι μέσα στις δέκα καλύτερες παραλίες της Ευρώπης. Το διαπιστώσαμε και οι ίδιοι με το που πατήσαμε το πόδι μας στην χρυσαφένια άμμο. Τα νερά της παραλίας έχουν μια κρυστάλλινη διαύγεια που θα σας μαγέψει, ένα καταπληκτικό γαλαζοπράσινο χρώμα και μια θερμοκρασία που θα σας ανατριχιάσει! Παρόλο που τα νερά της είναι κρύα (λέγε δροσερά, λέγε δροσερά, και βούτα!!!) σου ασκούν με την καθαρότητα και την απόχρωσή τους μια έλξη στην οποία δεν μπορείς να αντισταθείς. Μετά το μπάνιο σε αυτή τη παραλία νιώθεις αναζωογονημένος και η δροσιά της σε συντροφεύει για ώρες. Το μέγεθος της παραλίας του Αγίου Προκοπίου είναι γιγαντιαίο με τα χαρακτηριστικά της άμμου και του νερού να διατηρούνται σταθερά σε όλο το μήκος της. Είναι ένα πολύ όμορφο σημείο τόσο για απογευματινούς ρομαντικούς περιπάτους κατά μήκος της, όσο και για να παίζουν ατελείωτες ώρες στην άμμο της τα παιδιά. Το κολύμπι, λένε οι ειδικοί, είναι η καλύτερη γυμναστική. Μιας και κάψαμε αρκετές θερμίδες καλό θα ήταν να τις αναπληρώσουμε. Που θα τρώγαμε όμως; Ρωτήσαμε και μας σύστησαν, να ‘ναι καλά οι άνθρωποι, το «Cavo d’ Oro». Όπως διαπιστώσαμε, είναι μια ταβέρνα με πολύ όμορφο περιβάλλον, επιλεγμένη μουσική, θέα στην θάλασσα, άριστη εξυπηρέτηση, εκλεκτή κουζίνα, τεράστιες (μα τεράστιες) μερίδες και λογικότατες τιμές. Εμείς για όσο καιρό είμαστε στην Νάξο εκεί χορταίναμε την πείνα μας και ενίοτε την δίψα μας (έχει ωραία παγωμένη βαρελίσια μπύρα). Επισκεφθείτε το «Cavo d’ Oro» και θα μας θυμηθείτε.
Στον Άγιο Προκόπιο «ρίξαμε άγκυρα» για τρεις τέσσερις μέρες. Είχαμε ανάγκη από ξεκούραση και ηρεμία. Τις περισσότερες ώρες τις περνούσαμε στην παραλία, κάνοντας μπάνιο, ηλιοθεραπεία και φτιάχνοντας κάστρα στην άμμο. Κάποια από αυτές τις μέρες, ο μεγάλος μου γιος, διακεκριμένος βιβλιοφάγος, βρήκε την ευκαιρία να μας ενημερώσει για το παρόν και το παρελθόν της Νάξου. Θα σας μεταφέρω ότι θυμάμαι, εξάλλου διακοπές έκανα η γυναίκα…
Η Νάξος, λοιπόν, έχει έκταση 389 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που την κάνει το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων. Έχει πληθυσμό 18.188 κατοίκους και απέχει, όπως ήδη έχουμε πει, από τον Πειραιά 108 ναυτικά μίλια. Βρίσκεται στο κέντρο των Κυκλάδων, έχοντας στον βορρά τη Μύκονο και τη Δήλο, στην ανατολή τη Δονούσα, στο νότο τα Κουφονήσια και στη δύση την Πάρο. Είναι σχετικά ορεινό νησί με υψηλότερο βουνό το όρος Ζευς (οι ντόπιοι το λένε Ζας) στα 1003 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Αν σας κάνει εντύπωση το όνομα, να σας πω ότι η μυθολογία θέλει τον πατέρα των θεών, τον Δία ή Ζευς, να έχει έρθει στην Νάξο μετά την γέννηση του στην Κρήτη και να έχει μεγαλώσει εδώ. Ένας άλλος μύθος που αναφέρεται στην Νάξο μας λέει ότι ο Θησέας, γυρίζοντας από την Κρήτη, εγκατέλειψε στο νησί την Αριάδνη. Φαίνεται εκείνα τα χρόνια, όποιος έφευγε από την Κρήτη περνούσε και λίγο από την Νάξο, αυτό είναι σημείωση δική μου, μην παρεξηγήσετε το παιδί!
Επειδή τα παραπάνω ανήκουν στην μυθολογία και δεν ξέρουμε αν έγιναν ή όχι, ας δούμε τι έγινε σίγουρα, σύμφωνα με την αρχαιολογική υπηρεσία. Η αρχαιολογική σκαπάνη, λοιπόν, έχει φέρει στο φως ευρήματα που αποδεικνύουν ότι το νησί κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός άνθησε στο νησί περίπου 3000 χρόνια πριν την γέννηση του Χριστού. Επιτεύγματα αυτού του πολιτισμού είναι η επεξεργασία του χαλκού και του μαρμάρου (οι Λέοντες της Δήλου είναι φτιαγμένοι στην Νάξο από τοπικό μάρμαρο), η κεραμική καθώς και η ναυσιπλοΐα. Η Νάξος στην αρχαιότητα υπό Ιωνική κυριαρχία. Στη συνέχεια πέρασαν από το νησί Πέρσες, Ενετοί και Τούρκοι.
Οι μέρες που είχαμε αφιερώσει στο μπάνιο, στο φαγητό και στον ύπνο πέρασαν. Χωρίς να εγκαταλείψουμε τις προηγούμενες τρεις δραστηριότητες μας, ξεκινήσαμε σιγά-σιγά να γνωρίζουμε το νησί. Αυτό που διαπιστώσαμε στις εξορμήσεις μας είναι ότι η Νάξος διαθέτει πολύ όμορφες και πεντακάθαρες παραλίες. Είναι ένα νησί που μπορείς να διασκεδάσεις και να βρεθείς σε κόσμο χωρίς να έχει την υπερβολική κίνηση της Μυκόνου ή της Πάρου. Η παράδοση και το νησιώτικο «χρώμα» είναι έντονα σε όλες τις γωνιές της Νάξου.
Ένα από τα χωριά που επισκεφθήκαμε και μας μάγεψε είναι το Σαγκρί, στο κέντρο περίπου του νησιού. Στην περιοχή έχει πολλές βυζαντινές εκκλησίες, μοναστήρια και ενετικά κάστρα. Για όσους τα παραπάνω ανήκουν στα ενδιαφέροντα τους, η επίσκεψη στο Σαγκρί είναι επιβεβλημένη.
Ένα άλλο πολύ όμορφο χωριό είναι η Απείρανθος στα ανατολικά του νησιού. Στο χωριό υπάρχει μία από τις παλαιότερες εκκλησιές της Νάξου, η Παναγιά η Απειραθείτισα. Στην Απείρανθο λειτουργεί Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, στο οποίο μπορείτε να πάρετε μια καλή «γεύση», από την Ναξιώτικη παράδοση.
Για όσους λατρεύουν τους ανεμόμυλους, το χωριό Τρίποδες, στα ανατολικά του νησιού, είναι ο προορισμός τους. Αν θέλετε να βρεθείτε σε ένα αρχαίο λατομείο, η Νάξος μπορεί να καλύψει και αυτήν σας την επιθυμία. Στα βόρεια του νησιού, κοντά στο χωριό Απόλλωνας, υπάρχει ένα τέτοιο λατομείο που μάλιστα στην είσοδο του έχει ξαπλωμένο έναν Κούρο (άγαλμα αγοριού) μήκους 10 μέτρων.
Τελευταία, στο κείμενο αυτό, άφησα την Χώρα. Έχει τόσα όμορφα πράγματα να δεις εκεί, που δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Φανταστείτε ότι στεκόμαστε στο λιμάνι, έχοντας μπροστά μας την χώρα και πίσω μας την θάλασσα.
Όπως, είπαμε και στην αρχή, στο αριστερό μας χέρι δεσπόζει η Πορτάρα που βρίσκεται πάνω στο νησάκι των Παλατιών. Δεν είναι βέβαια νησάκι αφού το ενώνει με την Νάξο μια στενή λωρίδα γης. Υπάρχουν λιθόστρωτα μονοπάτια που σου επιτρέπουν να κάνεις το γύρο του νησιού των Παλατιών και να θαυμάσεις την Πορτάρα από όλες της τις πλευρές. Όπως είπαμε και στην αρχή του κειμένου πρόκειται για την πύλη ενός ναού που ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα. Αυτό που δεν είπαμε είναι ότι ο ναός αυτός χτίστηκε το 530π.Χ. από τον τύραννο της Νάξου, Λύγδαμη. Η πύλη αυτή είναι φτιαγμένη εξολοκλήρου από μάρμαρο και οι διαστάσεις της είναι πραγματικά γιγαντιαίες. Έχει ύψος 6 μέτρα και πλάτος 3,5 μέτρα. Κατά την δική μας επίσκεψη στην πορτάρα ακούσαμε και την ατάκα του καλοκαιριού. Θαυμάζαμε το μεγαλόπρεπο αυτό κατασκεύασμα και βγάζαμε φωτογραφίες για να εμπλουτίσουμε την συλλογή μας και για να τις μοιραστούμε με εσάς. Εκείνη την ώρα πλησίασε μια δεσποινίς «τσιριμπίμ τσιριμπόμ» και απευθυνόμενη στο συνοδό της λέει: «Φωτογραφίζουν και φωτογραφίζουν! Τι φωτογραφίζουν; Πέτρες είναι!!!». Τα σχόλια δικά σας…
Ας αφήσουμε όμως τις «πέτρες» και να πάμε κάπου που η προαναφερόμενη δεσποινίδα θα εκτιμούσε σίγουρα περισσότερο. Ο λόγος για την παραλιακή οδό στο λιμάνι. Ο δρόμος αυτός αποτελεί το ένα από τα δύο εμπορικά σημεία της Χώρας. Εδώ θα βρείτε καταστήματα με τουριστικά είδη, καφέ, εστιατόρια, πρακτορείο τύπου (έχει Ελληνικές και ξένες εφημερίδες, αλλά και μια μεγάλη συλλογή από είδη δώρων και βιβλία ξενόγλωσσα και Ελληνικά), καθώς και τράπεζες. Αν και με το διατραπεζικό σύστημα Δίας δεν υπάρχει πρόβλημα ανάληψης χρημάτων, για να σας βοηθήσω να σας πω ότι από τράπεζες θα βρείτε Εθνική, Πίστεως, Αγροτική, Εμπορική, Eurobank.
Το δεύτερο εμπορικό σημείο της Χώρας, είναι η Παλαιά Αγορά. Βρίσκεται ανάμεσα στο λιμάνι και στο Κάστρο. Είναι μια περιοχή, κατ’ εμέ η πιο γραφική της Νάξου, γεμάτη στενά δρομάκια που οδηγούν προς όλες τις κατευθύνσεις. Μέσα στην Παλαιά Αγορά μπορείτε να περάσετε πολλές ώρες χωρίς να βαρεθείτε στιγμή. Εκεί θα βρείτε καταστήματα που πουλούν ότι μπορείτε να χρειαστείτε. Από κοσμήματα, δώρα και αναμνηστικά, μέχρι ρούχα, παπούτσια και κεραμικά. Περπατώντας στην Παλαιά Αγορά νιώθεις τη χαρά της εξερεύνησης και την ζεστασιά της Νάξου και των κατοίκων της.
Από την Παλαιά Αγορά υπάρχει πύλη (η μία από τις τρεις) που οδηγεί μέσα στο Κάστρο. Πρόκειται για ένα Ενετικό Κάστρο που έχει χτιστεί τον 13ο αιώνα μ.Χ. Όταν είχε χτιστεί το Κάστρο μέσα σε αυτό έμεναν οι Καθολικοί, ενώ οι Ορθόδοξοι έμεναν στην υπόλοιπη Χώρα. Αυτός είναι και ο λόγος που στο Κάστρο υπάρχει Μητρόπολη Καθολικών, ενώ η Μητρόπολη των Ορθοδόξων βρίσκεται εκτός των τειχών. Εκτός από την Μητρόπολη των Καθολικών, στο Κάστρο υπάρχει σχολή Ουρσουλίνων και δύο μουσεία: το Αρχαιολογικό και το Ενετικό.
Από αυτά, ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε το Αρχαιολογικό μουσείο. Στεγάζεται σε ένα κτήριο που χτίστηκε στην περίοδο από το 1600μ.Χ. έως το 1800μ.Χ. Ενώ προοριζόταν να στεγάσει μια σχολή Ιησουιτών, τελικά στέγασε γύρω στο 1900μ.Χ. την Εμπορική Σχολή της Νάξου, στην οποία φοίτησε μεταξύ άλλων και ο Νίκος Καζαντζάκης. Από το 1973 στεγάζεται σε αυτό το κτίριο το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου. Ο χώρος του μουσείου είναι πολύ «ζεστός», με ξύλινα πατώματα και μια εκπληκτική θέα. Οι άνθρωποι που εργάζονται εκεί είναι ευγενέστατοι και πολύ καλοί γνώστες της προέλευσης και της ιστορίας κάθε εκθέματος, όπως διαπιστώσαμε όταν είχαμε κάποιες απορίες. Στα εκθέματα του μουσείου περιλαμβάνονται σπάνια ευρήματα του Κυκλαδικού πολιτισμού όπως τα χαρακτηριστικά Κυκλαδίτικα ειδώλια και αγγεία. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκαναν τα γυάλινα αγγεία που εκτίθενται στο μουσείο, φτιαγμένα τον 1ο με 2ο αιώνα μ.Χ. καθώς και ένα ψηφιδωτό που βρίσκεται σε ένα αίθριο του μουσείου, το οποίο απεικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία. Η είσοδος στο μουσείο είναι 3 ευρώ για τους ενήλικες και δωρεάν για τα παιδιά.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει η θέα από το Αρχαιολογικό μουσείο όσο και από το υπόλοιπο Κάστρο είναι εκπληκτική. Πανέμορφα όμως είναι και τα στενά σοκάκια του Κάστρου, όπου σε ορισμένα σημεία τους υπάρχει ακριβώς από πάνω τους κατοικήσιμος χώρος, δημιουργώντας έτσι γραφικές στοές όπου το ξύλινο ταβάνι τους, είναι το πάτωμα του κτιρίου από πάνω.
Στα δεξιά του Κάστρου έτσι όπως το κοιτάμε από το λιμάνι, υπάρχει μια περιοχή της Χώρας που ονομάζεται Πηγαδάκια. Εκείνη η περιοχή είναι γεμάτη ταβερνάκια, μπαράκια και ζαχαροπλαστεία, τα οποία ετίμησε δεόντως ο μεσαίος γιός της οικογένειας, που θα σας εξασφαλίσουν πολύ όμορφες βραδιές. Το τελευταίο ενδιαφέρον σημείο της Χώρας είναι η παραλία της, ο Άγιος Γεώργιος. Είναι μια πεντακάθαρη παραλία, στα νότια της Χώρας, με ψιλή άμμο και μήκος ένα ολόκληρο χιλιόμετρο. Σε εκείνο το σημείο, αλλά και στην υπόλοιπη Χώρα θα βρείτε πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία.
Όταν βρεθείτε στη Νάξο, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τα τοπικά της προϊόντα όπως τα τυριά Γραβιέρα και Φέτα Νάξου, τις ονομαστές πατάτες Νάξου, το υπέροχο ηδύποτο Κίτρον Νάξου, κρασί, μέλι. Έχετε υπόψιν σας ότι υπάρχει στο νησί ντόπιο εμφιαλωμένο νερό και παστεριωμένο φρέσκο γάλα Νάξου. Δοκιμάστε αυτά τα προϊόντα κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στη Νάξο και φεύγοντας μην ξεχάσετε να αγοράσετε λικέρ Κίτρον Νάξου για να μπορέσετε να μεταφέρετε μια γεύση του νησιού στους δικούς σας ανθρώπους.
Αυτά ζήσαμε και είδαμε στην Νάξο. Οι διακοπές μας στο νησί αυτό ήταν από τις καλύτερες διακοπές που έχουμε κάνει. Η Νάξος θα πρέπει να είναι σίγουρα ένας από τους καλοκαιρινούς προορισμούς σας. Θα κλείσω αυτό το κείμενο με αυτό που έχει γράψει στο βιβλίο του «Αναφορά στον Γκρέκο», ο Νίκος Καζαντζάκης, για την Νάξο: «Γλύκα μεγάλη είχε το νησί ετούτο, ησυχία πολλή, αγαθά τα πρόσωπα των ανθρώπων ... κι η θάλασσα ήμερη».
Καλές διακοπές.