Νίκος Καββαδίας

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στο Χαρμπίν στη Μαντζουρία. Κόλλιας για τους φίλους, Μαραμπού για το κοινό του που τον αγαπούσε, ο Νίκος Καββαδίας ήταν ένας ξεχωριστός ερωτικός ποιητής και ρομαντικός πεζογράφος που τα θέματά του είναι ποτισμένα με μυστήριο, ρεαλισμό, έρωτα, φυγή, θάλασσα και νοσταλγία.

Σε ηλικία μόλις 3 χρονών, φεύγει με την μητέρα του και τα αδέρφια του από την Μαντζουρία και επιστρέφουν στο Αργοστόλι - η Κεφαλλονιά ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα τους. Ο πατέρας του Νίκου, Χαρίλαος Καββαδίας, ήταν μεγαλέμπορος και προσπάθησε να συνεχίσει τις δουλειές του στη Ρωσία μέχρι την σύλληψή του και την οικονομική του καταστροφή κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ο Χαρίλαος Καββαδίας γύρισε στην Ελλάδα το 1921 και μετακόμισε όλη η οικογένεια στον Πειραιά.

Ο Νίκος Καββαδίας, ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης και ο (μετέπειτα) παπα-Γιώργης Πυρουνάκης ήταν συμμαθητές στο δημοτικό. Τελειώνοντας το γυμνασιο ο Νίκος Καββαδίας έχει δείξει ήδη ένα δείγμα γραφής: ο "Σχολικός Σάτιρος" με σατιρικούς στίχους για τους συμμαθητές τους, τα ποίηματα "ο θάνατος της παιδούλας", ο "Πόθος", "Αγαπάω" και το πεζό "Το ημερολόγιο του τιμονιέρη" που υπογράφει ως Παύλος Βαλχάλας (ή Βαλχάλλας), αλλά και δημοσιεύσεις στη "Διάπλαση των Παίδων" ως "Ο Μικρός Ποιητής". Ο Παύλος Νιρβάνας και ο Κώστας Καρθαίος ήταν αυτοί που τον βοήθησαν στα πρώτα του βήματα στον κόσμο της λογοτεχνίας.

Ο θάνατος του Χαρίλαου Καββαδία το 1929 αποτέλειωσε την οικογενειακή οικονομική κατάσταση και έτσι ο Νίκος Καββαδίας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα όνειρά του για ιατρικές σπουδές και να γίνει ναυτικός.

Το 1932 γράφει ένα μυθιστόρημα με σαφές επιρροές από τον Ιούλιο Βερν με τίτλο "Η απίστευτη περιπέτεια του λοστρόμου Νακαχαναμόκο". Αυτό όπως κι άλλα νεανικά έργα του που είχαν δημοσιευθεί σε περιοδικά ή εφημερίδες αλλά δεν είχαν συμπεριληφθεί σε κάποια συλλογή μπορείτε να το διαβάσετε στο βιβλίο "Νίκος Καββαδίας: Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη" που επιμελήθηκε ο Guy (Michel) Saunier για τις εκδόσεις Άγρα το 2005. Εκτός απ' τα νεανικά έργα θα διαβάσετε και αντιστασιακά ποιήματα που είχε γράψει κατά τη Γερμανική Κατοχή και τη Στρατιωτική Δικτατορία.

Το 1933 ο Νϊκος Καββαδίας κυκλοφορει την ποιητική συλλογή "Μαραμπού" και ταράζει τα νερά. Ο ποιητής διάλεξε για τίτλο το εξωτικό πουλί που συγγενεύει με τον πελαργό και συντροφεύει τους ναυτικούς στα ταξίδια τους. Ο Φωτος Πολίτης, που είχε την φήμη του αυστηρού κριτικού, δημοσιεύει πρωτοσέλιδη θετική κριτικη για τη συλλογή "Μαραμπου", ο Κλέων Παράσχος τον χαρακτηρίζει "αληθινή ποιητική προσωπικότητα" και τα λίγα παραπάνω από 200 αντίτυπα που είχαν εκδοθεί με έξοδα του ποιητή γίνονται ανάρπαστα. Το ύφος των ποιημάτων στη συλλογή "Μαραμπού" έχει επιρροές από τον Ουράνη, τον Καρυωτάκη, τον Ρεμπώ και Μπωντλαίρ.

Ο Νίκος Καββαδίας ήθελε να γίνει πλοίαρχος, μα βλέποντας ότι αυτό ήταν δύσκολο επέλεξε να γίνει ασυρματιστής. Το 1939 ο Νίκος Καββαδίας έδωσε εξετάσεις και πήρε το δίπλωμα του Ραδιοτηλεγραφητή. Στην ερώτηση του γραμματικού του πλοίου γιατί έγινε μαρκόνης (ασυρματιστής) ενώ είχε ξεκινήσει για καπετάνιος, ο Νίκος Καββαδίας του απάντησε "Δεν ξεκίνησα για τίποτα. Ξεκίνησα για να ταξιδεύω", και μέσα από τους στίχους του πήρε κι εμάς στα ταξίδια του.

Το 1947 ο Νίκος Καββαδίας κυκλοφορεί την ποιητική συλλογή "Πούσι" και επανακυκλοφορεί το "Μαραμπού" προσθέτοντας τρία ανέκδοτα ποιήματα. Στο "Πούσι" ξεφεύγει από τα πρότυπά του (Ουράνης, Καρυωτάκης).

Ο Νίκος Καββαδίας κυκλοφόρησε το 1954 την "Βάρδια". Η "Βάρδια" είναι το πιο γνωστό πεζογράφημα του Καββαδία και η θάλασσα, όπως σχεδόν σε όλα τα έργα του, είναι ο κύριος θεματικός άξονας. Η πλοκή της "Βάρδιας" κινείται ανάμεσα στο μύθο και στην πραγματικότητα. Η Μαίρη Μικέ, στο βιβλίο της "Η βάρδια του Νίκου Καββαδία", παρατηρεί ότι εκτός απ' τις πολλές αναφορές σε πίνακες και ζωγράφους, η περιγραφή είναι ανάγλυφη σαν πίνακας ζωγραφικής και στην αφήγηση αφθονούν τα χρώματα και το φως. Να σημειώσουμε ότι η καμπίνα του Καββαδία στο πλοίο (που το θεωρούσε σπίτι του), ήταν γεμάτη με αντίγραφα έργων γάλλων ιμπρεσσιονιστών.

Το 1975 ο Νίκος Καββαδίας, σε ηλικία 65 ετών, δουλεύει ακόμα στη θάλασσα σαν ασυρματιστής. Ετοιμάζει την έκδοση της τρίτης ποιητικής του συλλογής μα τον πρόλαβε ο θάνατος λόγω εγκεφαλικού. Ο Νίκος Καββαδίας πέθανε στις 10 Φεβρουαρίου 1975. Το "Τραβέρσο", η τρίτη ποιητική συλλογή, το "Τραβέρσο" κυκλοφορεί λίγο μετά τον θάνατο του και θεωρείται από αρκετούς ως το ωριμότερο έργο του ποιητή.

Ο Νίκος Καββαδίας ταξίδεψε στη θάλασσα για πολλά χρόνια σε εμπορικά πλοία, Στα ταξίδια του αυτά γνώρισε καλά την θάλασσα, έζησε την περιπέτεια και επηρεάστηκε από τα ήθη και τους τρόπους των άλλων ναυτικών. Όσα είδε και έζησε ο Νίκος Καββαδίας μαζί τους σε κακόφημα λιμάνια, σε τροπικές ή κοσμοπολίτικες χώρες, σε σκοτεινά καταγώγια αλλά και μέσα στα πλοία, αποτυπώθηκαν πολύ ζωντανά στην ποίηση του. Τρία χρόνια μετά τον θάνατο του ποιητή, μελοποιεί ποιήματά του ο Θάνος Μικρούτσικος, δίνοντας έτσι μια ευκαιρία σε ένα ευρύτερο κοινό να γνωρίσει την ποίηση του Νίκου Καββαδία.

Α.Α.