Η Αγία Σοφία και οι τρεις κόρες της Αγίες Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη, ζούσαν την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138μ.Χ.). Η καταγωγή τους ήταν από οικογένεια ευγενών της Ιταλίας και η Αγία Σοφία είχε βαφτιστεί Χριστιανή πριν παντρευτεί.
Ο σύζυγος της Σοφίας πέθανε κι έτσι, μόνη της, προσπαθούσε να μεγαλώσει τα παιδιά της μαθαίνοντάς τους την Πίστη του Χριστού. Ο αυτοκράτορας Αδριανός δεν άργησε να διατάξει διωγμό ενάντια στους Χριστιανούς και κάποιοι του κατήγγειλαν ότι η Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα κι Αγάπη είναι Χριστιανές. Λόγω της ευγενικής της καταγωγής, ο αυτοκράτορας την κάλεσε στο παλάτι του για να διευκρινίσει τις καταγγελίες. Η Αγία Σοφία μίλησε με τις κόρες της και πήγε στον αυτοκράτορα.
Στο παλάτι ο αυτοκράτορας Αδριανός έκανε ερωτήσεις στην Αγία Σοφία η οποία χωρίς φόβο ομολόγησε ότι είναι Χριστιανή. Βλέποντας ότι δεν μπορεί να της αλλάξει γνώμη, έφερε μπροστά του και τις κόρες της οι οποίες ομολόγησαν με τη σειρά τους ότι είναι Χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας διέταξε να κρατήσει η Συγκλητική Παλλαδία την Αγία Σοφία και τις τρεις κόρες της σε κατ' οίκον περιορισμό και είπε ότι έχουν τρεις μέρες περιθώριο να αρνηθούν την Πίστη τους.
Οι μέρες πέρασαν και πήραν πρώτα τα κορίτσια να τα παρουσιάσουν στον δικαστή. Αυτός με κολακείες προσπάθησε να τις πείσει να προδώσουν την πίστη τους αλλά δεν το κατάφερε κι έτσι τις χώρισε, πιστεύοντας ότι θα είναι πιο ευάλωτες μία-μία. Πρώτη ήταν η Αγία Πίστη, η μεγαλύτερη απ' τις τρεις κόρες της Αγίας Σοφίας. Αν και ήταν μόλις 12 χρονών δε δείλιασε και με θάρρος έλεγξε τα τεχνάσματα που μηχανευόταν ο τύραννος. Τότε την έγδυσαν, την έδεσαν πισθάγκωνα και την έδειραν με ραβδιά. Κατόπιν ο αυτοκράτορας Αδριανός διέταξε και της έκοψαν τα στήθη και αντί για αίμα έβγαλαν γάλα. Ύστερα την έβαλαν πάνω σε μία πυρακτωμένη σχάρα αλλά με τη δύναμη του Θεού η Αγία Πίστη δεν έπαθε τίποτα και την έβαλαν σε ένα αναμμένο τηγάνι γεμάτο πίσσα και άσφαλτο. Πολλοί απ' τους παρευρισκομένους πίστεψαν στο Χριστό βλέποντας όλα αυτά τα θαύματα. Τελικά η Αγία Πίστη θανατώθηκε με ξίφος. Στο τόπο της εκτέλεσης την συνόδεψε η μητέρα της Αγία Σοφία που της έδινε θάρρος για να μαρτυρήσει υπέρ του Χριστού.
Ακολούθησε στο κριτήριο η δεκάχρονη Αγία Ελπίδα. Σταθερή και αμετάθετη στην πίστη της χτυπήθηκε κι αυτή με ραβδιά όπως η αδερφή της. Έπειτα την έβαλαν σε αναμμένο καμίνι αλλά με τη δύναμη του Θεού δεν έπαθε τίποτα. Μετά την κρέμασαν σε πάσσαλο και την έγδερναν με μεταλλικά νύχια και στη συνέχεια την έβαλαν σε αναμμένο καζάνι με πίσσα και ρετσίνι. Η Αγία Ελπίδα δεν έπαθε τίποτα αλλά το φλεγόμενο υγρό πετάχτηκε απ' το καζάνι σκότωσε πολλούς ειδωλολάτρες. Τέλος ο δικαστής διέταξε τον αποκεφαλισμό της και έτσι η Αγία Ελπίδα έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου.
Η εννιάχρονη Αγία Αγάπη, αν και είχε δει το μαρτύριο των αδελφών της δε δείλιασε ούτε αυτή και με μεγάλη φρονιμάδα ομολόγησε την Πίστη της στον Χριστό. Ο τύραννος διέταξε να την κρεμάσουν σε ένα πάσσαλο και να την χτυπούν πολύ δυνατά με λουριά. Όμως με θείο θαύμα έγινε πάλι καλά και τότε την έβαλαν μέσα σε αναμμένο καμίνι. Ένας Άγγελος την φύλαγε όσο ήταν μέσα στο καμίνι και δεν έπαθε τίποτα η Αγία Αγάπη. Φωτιά πετάχτηκε απ' το καμίνι και μισο-έκαψε όσους βρίσκονταν εκεί. Ο αυτοκράτορας Αδριανός όμως, παρά τα θαύματα έμεινε σταθερός στις απάνθρωπες αποφάσεις του. Διέταξε να τρυπήσουν το σώμα της με μεγάλα καρφιά και τελικά διέταξε τον αποκεφαλισμό της.
Η Αγία Σοφία δόξασε τον Θεό γιατί γέννησε τέτοια ευλογημένα παιδιά και ενταφίασε τις κόρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη σε μία μυστική εκκλησία στις κατακόμβες της Ρώμης. Ο δικαστής είχε αποφασίσει ότι το μεγαλύτερο βασανιστήριο για τη μητέρα είναι να είναι ζωντανή και να σκέφτεται το μαρτυρικό θάνατο των παιδιών της. Τρεις μέρες η Αγία Σοφία ήταν στον τάφο των παιδιών της και προσευχόταν. Τελικά παρέδωσε το πνεύμα της στον Κύριο και οι Χριστιανοί την έθαψαν δίπλα στις κόρες της.
Η μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Σοφίας, Πίστης, Ελπίδας και Αγάπης τιμάται απ' την Εκκλησία μας στις 17 Σεπτεμβρίου.
