«Η χαμένη κιβωτός της Διαθήκης», του Τιούντορ Πάρφιτ

Τον Ιντιάνα Τζόουνς τον γνωρίζετε σίγουρα όλοι. Για πολλούς δε από εσάς είναι πιθανόν ένας από τους αγαπημένους ήρωες των ταινιών του Hollywood. Αυτό που ίσως να μην γνωρίζεται είναι το ότι το όνομα «Ιντιάνα Τζόουνς» έχει δοθεί σαν παρατσούκλι σε ένα Βρετανό καθηγητή Εβραϊκών σπουδών, τον Τιούντορ Πάρφιτ. Ο Πάρφιτ πέρα από την διδακτική του ενασχόληση έχει διεξάγει πολλές ιστορικές έρευνες οι οποίες έχουν «μεταφραστεί» είτε σε δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες είτε σε κάποια ντοκιμαντέρ του BBC, του CBS και του Channel Four. Εν περιλήψει πρόκειται για ένα επιστήμονα που έχει μοιράσει τον χρόνο του στα πανεπιστημιακά έδρανα και στα ταξίδια - έρευνες σε όλο τον κόσμο (κυρίως στην Αφρική και στην Ασία).
Μια από τις πιο μακρόχρονες –ξεκίνησε το 1987 και ολοκληρώθηκε το 2007- έρευνες του Πάρφιτ είναι αυτή που σχετίζεται με την φυλή Λέμπα στην Ζιμπάμπουε. Στις αρχές της έρευνας, ο Βρετανός καθηγητής βρέθηκε σε ένα χωριό της φυλής. Εκεί, οι φιλόξενοι Λέμπα, του διηγήθηκαν πολλές από τις παραδόσεις τους, μεταξύ των οποίων και το «Γκόμα» -ένα ιερό αντικείμενο που ως προς τις ιδιότητες του ταιριάζει εκπληκτικά με την περιγραφή της Κιβωτού της Διαθήκης που βρίσκουμε την Έξοδο της Παλαιάς Διαθήκης. Εκεί, στην νότιο Αφρική έπεσε ο «σπόρος» στο μυαλό του. Ένας σπόρος που έβγαλε ρίζες, ποτίστηκε από διάφορες συγκυρίες και εξελίχθηκε στο «φυτό» της αναζήτησης της χαμένης Κιβωτού της Διαθήκης.
Τα χρόνια κυλούσαν και ο Πάρφιτ με όπλα του τις προφορικές παραδόσεις των ανθρώπων που συναντούσε, τα γραπτά κείμενα σε διάφορες βιβλιοθήκες αλλά και το DNA -το σύγχρονο τρόπο ιστορικής έρευνας- αναζητούσε την Κιβωτό της Διαθήκης και την πορεία της μέσα στους αιώνες. Η αναζήτηση αυτή τον οδήγησε στο Ισραήλ (Ιερουσαλήμ, Τελ Αβίβ), στην Αίγυπτο (Κάιρο), στην Αιθιοπία (Αντίς Αμπέμπα), στην νότιο Αραβία, στην Υεμένη, στην Αυστραλία, στην Παπούα Νέα Γουινέα αλλά και σε βιβλιοθήκες της Μεγάλης Βρετανίας (Λονδίνο και Οξφόρδη).
Το αποτέλεσμα της έρευνας αυτής; Κατά την γνώμη του ιδίου: ανακάλυψε την Κιβωτό της Διαθήκης. Αν αναρωτιέστε γιατί δεν έγινε θέμα στα ΜΜΕ η ανακάλυψη αυτή, το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα διαβάζοντας το βιβλίο του «Η χαμένη κιβωτός της Διαθήκης» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη σε μετάφραση της Έφης Τσιρώνη. Το βιβλίο (όπως καταλαβαίνει κανείς από τον τίτλο του) πρόκειται για το χρονικό αυτής της έρευνας. Έχοντας τελειώσει την ανάγνωση του και προσπαθώντας να απαντήσω στο παραπάνω ερώτημα, πιστεύω ότι μάλλον δεν την ανακάλυψε τελικά. Αν είχε βρεθεί όντως η Κιβωτός της Διαθήκης θα είχε συγκλονίσει η ανακάλυψη αυτή όλη την ανθρωπότητα και η είδηση θα είχε φτάσει και στο πιο μικρό χωριό. Ο Πάρφιτ παρουσιάζει βέβαια στο βιβλίο τα επιχειρήματα του, τα οποία είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα αν τα θεωρήσει κάποιος ικανά ή όχι να στηρίξουν την θεωρία του.
Προσωπικά πιστεύω ότι το εν λόγω βιβλίο, είναι η προσπάθεια του επιστήμονα να εξαργυρώσει την έρευνα του αυτή μέσω ενός αναγνώσματος που θα σημειώσει αξιόλογες πωλήσεις. Η συνταγή είναι πετυχημένη… ο τίτλος πιασάρικος, η ιστορία δοσμένη έτσι ώστε να θυμίζει ταινία και ο λόγος τέτοιος που να περνούν οι σελίδες η μία μετά την άλλη ευχάριστα. Κατά την προσωπική μου άποψη, δεν πρόκειται για λογοτεχνικό αριστούργημα και δεν πιστεύω ότι ήταν αυτός ο σκοπός του συγγραφέα του. Είναι ένα τίμιο -αν το δεις όπως μια ταινία περιπέτειας- ανάγνωσμα που στο τέλος του καλείσαι να δεχθείς ή όχι την εγκυρότητα της έρευνας τόσο κρίνοντας, με την λογική σου, τα επιχειρήματα του Πάρφιτ όσο και «ακούγοντας» το θρησκευτικό σου αίσθημα.

Β 

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:

Σύμφωνα με τη Βίβλο, η Κιβωτός στην οποία φυλάσσονταν οι πλάκες με τις Δέκα Εντολές που δόθηκαν στον Μωυσή, διέθετε μια τρομακτική θεία δύναμη. Αυτό το αντικείμενο, το ιερότερο στον κόσμο τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους μουσουλμάνους, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το Ναό του Σολομώντα πριν από 2.500 χρόνια. Έκτοτε, και μέχρι τις μέρες μας, αντιμετωπιζόταν ως ένας ακόμα βιβλικός μύθος.
Ο καθηγητής Τιούντορ Πάρφιτ, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά το διαχρονικό ενδιαφέρον μιας ενδελεχούς ιστορικής μελέτης με την αγωνία και τη δράση ενός συναρπαστικού αστυνομικού μυθιστορήματος, αφηγείται την ασύλληπτη περιπέτεια της εικοσάχρονης αναζήτησής του για την Κιβωτό της Διαθήκης και το πώς κατάφερε να πετύχει αυτό που τόσοι άλλοι που επιχείρησαν είχαν αποτύχει.
Η αποκάλυψη του ευρήματός του θα γράψει την ιστορία από την αρχή.