Αμεντέο Μοντιλιάνι (Amedeo Modigliani)

Ο γλύπτης και ζωγράφος Αμεντέο Μοντιλιάνι, γεννήθηκε στην Ιταλική πόλη Λιβόρνο στις 12 Ιουλίου του 1884. Για την οικογένεια του γνωρίζουμε ότι ήταν Εβραίοι και ότι η μητέρα του εργαζόταν ως μεταφράστρια και κριτικός λογοτεχνίας. Η υγεία του Μοντιλιάνι ήταν εύθραυστη από τα παιδικά του χρόνια, έχοντας μια ευαισθησία στους πνεύμονες.
Από την ηλικία των 14 ετών αρχίζει να παίρνει μαθήματα ζωγραφικής. Φοίτησε στην Σχολή Καλών Τεχνών του Λιβόρνο, της Φλωρεντίας και της Βενετίας. Στην Βενετία ο Μοντιλιάνι πήγε το 1902 σε ηλικία 18 ετών. Εκεί φαίνεται να ξεκίνησε και η σχέση του με τα ναρκωτικά (χασίς), των οποίων έκανε χρήση μέχρι τον θάνατο του. Τρία χρόνια έζησε στην Βενετία σπουδάζοντας και βελτιώνοντας την τεχνική του στην ζωγραφική.
Όνειρο του καλλιτέχνη ήταν να ζήσει στο Παρίσι. Το όνειρο του αυτό, έγινε πραγματικότητα στα τέλη του 1905, όπου σε ηλικία 21 ετών μετακόμισε στην Μονμάρτη. Εκείνο τον καιρό η Μονμάρτη ήταν η συνοικία του Παρισιού που συγκέντρωνε τους περισσότερους καλλιτέχνες. Στην καλλιτεχνική ατμόσφαιρα της Μονμάρτης, έζησε ο Μοντιλιάνι για περίπου τρία χρόνια, προσθέτοντας στις καταχρήσεις και αυτή του αλκοόλ. Η άσχημη, όμως, οικονομική του κατάσταση, θα τον αναγκάσει να επιστρέψει για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην πατρίδα του το Λιβόρνο.
Στο Παρίσι θα επιστρέψει, μόνιμα πλέον, το 1909. Αυτή την φορά θα επιλέξει για να μείνει την συνοικία Μονπαρνάς. Την συνοικία αυτή επέλεγαν πλέον οι καλλιτέχνες εξαιτίας, κυρίως, των χαμηλών ενοικίων των κατοικιών. Η εγκατάσταση του Μοντιλιάνι στο Μονπαρνάς, συνοδεύτηκε από την γνωριμία του με τον γλύπτη Κωνσταντίνο Μπρανκούζι. Στο εργαστήριο του Μπρανκούζι και με την καθοδήγηση του γλύπτη, αρχίζει ο Μοντιλιάνι να ασχολείται με την γλυπτική. Τόσο πολύ τον απορρόφησε η τέχνη αυτή, που εγκατέλειψε σχεδόν ολοκληρωτικά την ζωγραφική για έξι ολόκληρα χρόνια ως το έτος 1915. Ο Μοντιλιάνι δεν είναι ευρέως γνωστός ως γλύπτης, κυρίως γιατί σώζονται ελάχιστα έργα του, τα οποία όμως είναι θαυμάσια. Τα περισσότερα από τα έργα του τα κατάστρεψε ο ίδιος.
Μέχρι να ασχοληθεί αποκλειστικά με την ζωγραφική από το 1915 και μετά, ο Μοντιλιάνι εκτός από γλυπτά έκανε και σχέδια. Τα σχέδια ήταν ο τρόπος του να εξασφαλίζει την, απαραίτητη γι’ αυτόν, καθημερινή ποσότητα αλκοόλ. Συνήθως έμπαινε σε ένα καφέ κρατώντας χαρτί και μολύβι. Ζωγράφιζε επιτόπου τα σχέδια του και τα αντάλλασε με μερικά ποτήρια κρασί.
Αντίθετα με την πλειοψηφία των νέων του 1914, ο Μοντιλιάνι δεν στρατεύτηκε λόγω της επιβαρυμένης υγείας του. Τα δύσκολα αυτά χρόνια και κυρίως λόγω της βοήθειας του Λεοπόλδου Ζμπορόφσκι (εμπόρου τέχνης), έμελλαν να γίνουν τα πιο δημιουργικά για τον καλλιτέχνη. Σε διάστημα περίπου πέντε ετών, από το 1915 έως το 1920, ο Μοντιλιάνι ζωγράφισε πάνω από τριακοσίους πίνακες.
Στις 25 Ιανουαρίου του 1920 ο Μοντιλιάνι πέθανε, σε ηλικία 36 ετών, από μηνιγγίτιδα, στο νοσοκομείο Σαριτέ. Ο Μοντιλιάνι έζησε την σύντομη ζωή του ως γνήσιος Μποέμ. Μια ζωή γεμάτη καταχρήσεις αλλά και καλλιτεχνική δημιουργία. Ανάμεσα στις γυναίκες που γνώρισε, σημαντική θέση κατέχει η Ζαν Εμπιτέρν. Μαζί της απέκτησε ένα κοριτσάκι. Μια μέρα μετά το θάνατο του καλλιτέχνη, η Ζαν αυτοκτόνησε μην αντέχοντας τον θάνατο του, όντας, δυστυχώς, έγκυος στο δεύτερο παιδί τους.

Ν.Π.