Ερρίκος Σλήμαν

Στις 8 Ιανουαρίου του 1822 γεννήθηκε ο Γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν, που έγινε γνωστός για τις ανασκαφές και τα ευρήματα στην Τροία και στις Μυκήνες. Με τις ανακαλύψεις του επιβεβαίωσε την ιστορικότητα της Ιλιάδας του Ομήρου.

Το 1836 αναγκάστηκε, λόγω οικονομικών δυσκολιών της οικογένειάς του, να εγκαταλείψει το σχολείο. Από τότε άλλαξε πολλές δουλειές, όπως παντοπώλης, καμαρότος, υπάλληλος γραφείου, λογιστής και άλλα. Είχε πάθος με τα ομηρικά έπη και φιλοδοξούσε να ασχοληθεί με την γλωσσολογία - κατάφερε να μάθει 9 γλώσσες, ανάμεσά τους αρχαία και νέα ελληνικά.
Κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου έκανε μεγάλη περιουσία ασχολούμενος με στρατιωτικές συμβάσεις.

Το 1850 πήρε την Αμερικανική υπηκοότητα. Το 1852 πήγε στη Ρωσία και παντρεύτηκε αλλά ο γάμος αυτός δεν πήγε καλά. Ταξίδεψε στις Ελλάδα, Τυνησία, Ινδία, Κίνα και Ιαπωνία. Μέχρι το 1863 είχε δημιουργήσει μια αρκετά μεγάλη περιουσία κι αποφάσισε να αποσυρθεί και να ασχοληθεί με την αρχαιολογία. Το 1868 μετακόμισε στην Ελλάδα και επισκέφθηκε τις περιοχές που αναφέρει ο Όμηρος. Διατύπωσε την θεωρία ότι η Τροία βρισκόταν στον λόφο του Ισαρλίκ, κι όχι στο Μπουρνάμπασι όπως θεωρούσαν άλλοι μελετητές, και ότι οι τάφοι των Ατρειδών βρίσκοντας εντός του τείχους του φρουρίου των Μυκηνών. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1869 παντρεύτηκε την, 17χρονη τότε, Σοφία Εγκαστρωμένου.

Όταν έκανε ανασκαφές στην Τροία αποφάσισε να αγνοήσει τα ανώτερα στρώματα και να δουλέψει σε ένα πιο χαμηλό επίπεδο. Το 1873 κατάφερε να βρει τα ερείπια μιας αρκετά μεγαλύτερης πόλης από αυτήν που ήταν ήδη γνωστή, με οχυρώσεις και κτίρια που θα δικαιολογούσαν την ταύτιση με την ομηρική Τροία. Αν και οι ανακαλύψεις του Σλήμαν θεωρούνται προ-αχαϊκές, ο Σλήμαν με την υποστήριξη του Γλάδστωνος και αρκετών Ευρωπαίων υποστήριξαν ότι ανακαλύφθηκε η Τροία της εποχής του Τρωικού Πολέμου. Μην θέλοντας να δώσει αυτά που είχαν συμφωνηθεί στις τουρκικές ή στις ελληνικές αρχές, αποκρύπτει τα ευρήματα και τα μοιράζει σε Έλληνες φίλους του.

Ο Σλήμαν επιχείρησε να πουλήσει τον Θησαυρό του Πριάμου, όπως ονόμασε τα ευρήματα της Τροίας, ή να τον δωρίσει στην ελληνική κυβέρνηση κι αφού εκείνη δεν δέχτηκε - φοβούμενη κυρίως την τουρκική αντίδραση - τον δώρισε το 1880 στην πόλη του Βερολίνου. Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν χαθεί τα ίχνη του Θησαυρού του Πριάμου όπως και πολλών έργων τέχνης. Στη δεκαετία του 1990 ο Θησαυρός του Πριάμου εκτέθηκε στη Ρωσία - είχε κατασχεθεί από Ρώσους στρατιώτες μετά την πτώση της ναζιστικής Γερμανίας και παρέμεινε επί δεκαετίες σε αποθήκη.

Το 1876 ξεκινάει τις ανασκαφές στην Ακρόπολη των Μυκηνών κοντά στην Πύλη των Λεόντων.
Μετά από κάποιους μήνες, όταν επαναλαμβάνει τις ανασκαφές, ανακαλύπτει συγκρότημα βασιλικών τάφων. Στους έξι θολωτούς τάφους βρέθηκαν 19 χρυσοντυμένοι σκελετοί και μεγάλο πλήθος ευρημάτων από χρυσό, ασήμι, ελεφαντόδοτο, μπρούντζο και πολύτιμων λίθων. Ο Σλήμαν ενθουσιασμένος δήλωσε ότι βρήκε τους τάφους του Αγαμέμνονα, της Κλυταιμνήστρας, του Αίγισθου.

Ο Ερρίκος Σλήμαν επέστρεψε και έμεινε στην Αθήνα, όπου έκτισε δυο σπίτια. Το "Ιλίου Μέλαθρον" ήταν η κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν και της γυναίκας του Σοφίας. Αργότερα αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και στέγασε αρχικά τον Άρειο Πάγο και στη συνέχεια το Νομισματικό Μουσείο.

Αλλά ο Σλήμαν συνέχισε να είναι ένα ανήσυχο πνεύμα. Το 1878 έκανε ανεπιτυχείς ανασκαφές στην Ιθάκη. Το 1881 καθάρισε έναν κατεστραμμένο θολωτό τάφο στον Ορχομενό. Το 1884 βρήκε την ακρόπολη της αρχαίας Τίρυνθας, παρουσιάζοντας ένα πλήρες πλάνο ενός μυκηναϊκού παλατιού. Στην συνέχεια αποπειράθηκε να βρει ίχνη του Καισάρειου στην Αλεξάνδρεια, του παλατιού του Μίνωα στην Κνωσσό και του ναού της Αφροδίτης στα Κύθηρα, αλλά συνάντησε την έντονη αντίθεση των τοπικών αρχών και δεν κατάφερε να προχωρήσει.

Ήθελε να επαναλάβει τις ανασκαφές στην Τροία, αλλά τον Δεκέμβριο του 1890 αρρωσταίνει ενώ βρίσκεται στη Νεάπολη της Ιταλίας. Ο Σλήμαν πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου και στη διαθήκη του μοίρασε την περιουσία του κυρίως στις δυο οικογένειές του στη Ρωσία και στην Ελλάδα, αλλά άφησε και ένα ποσό για την συνέχιση των ανασκαφών στην Τροία. Η Σοφία Σλήμαν δώρισε, μετά το θάνατό του, κάποια ευρήματα από την Τροία που είχε στην κατοχή της στο ελληνικό κράτος και χρηματοδότησε κι αυτή τις ανασκαφές στην Τροία.

Α.Α.