Διαγόρας
Ο Διαγόρας ήταν ένας διάσημος ολυμπιονίκης πυγμάχος από την Ρόδο. Γεννήθηκε στην Ιαλυσό της Ρόδου και καταγόταν από την οικογένεια των Ερατιδών. Ο πρόγονός του Δαμάγητος ήταν βασιλιάς της Ιαλυσού, και απ' την πλευρά της μητέρας του ο Διαγόρας καταγόταν από τον Μεσσήνιο ήρωα Αριστομένη. Ο οίκος των Ερατιδών, που ήταν Δωριείς και συγκεκριμένα ανήκαν στους Ηρακλειδείς, έπαψε να κυβερνά τη Ρόδο από το 660 π.Χ. αλλά έχαιραν σεβασμού και είχαν επιρροή στα πολιτικά. Τα παιδιά του Διαγόρα ήταν ο Ακουσίλαος, ο Δαμάγητος, ο Δωριεύς, η Καλλιπάτειρα και η Φερενίκη.
Ο Διαγόρας είχε νικήσει στην 79η Ολυμπιάδα το 464 π.Χ. Ο Διαγόρας νίκησε συνολικά δυο φορές στην πυγμαχία στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τέσσερεις φορές στα Ίσθμια, δύο φορές στα Νέμεα και τουλάχιστον μία φορά στα Πύθια. Είχε την μεγάλη τιμή να είναι περιοδονίκης, δηλαδή είχε στεφθεί και στους τέσσερεις μεγάλους θεσμούς. Επίσης κατάφερε και μικρότερης σημασίας νίκες, στην Αθήνα, στην Αίγινα, στα Μέγαρα, στην Παλλήνη και στη Ρόδο. Λένε ότι ο Διαγόρας ποτέ δεν προσπαθούσε να αποφύγει ένα χτύπημα του αντιπάλου στην πυγμαχία, αντιμετώπιζε τον αντίπαλο του γενναία και νικούσε τίμια, κερδίζοντας ακόμα περισσότερο θαυμασμό.
Β
Ακουσίλαος και Δαμάγητος
Ο Διαγόρας, γέρος πια, πήγε μαζί με τους γιους του Ακουσίλαο και Δαμάγητο στην Ολυμπία για τους Αγώνες του 448 π.Χ. Ο Ακουσίλαος και ο Δαμάγητος κέρδισαν στην πυγμαχία και στο παγκράτιο και κουβάλησαν στους ώμους τους τον πατέρα τους, δείχνοντας ότι στον Διαγόρα τις νίκες. Οι θεατές τους πετούσαν στεφάνια και τον συνέχαιραν ότι είχε φτάσει στο αποκορύφωμα της ανθρώπινης ευτυχίας, τόσο με τις δικές του παλιότερες νίκες όσο και με τις τωρινές νίκες των παιδιών του. Ένας μάλιστα Σπαρτιάτης φώναξε "κάτθανε Διαγόρα ουκ εις τον Όλυμπο αναβήσει" (πέθανε Διαγόρα δεν πρόκειται να ανέβεις και στον Όλυμπο).
Ο Διαγόρας τιμήθηκε για τις νίκες του και τις νίκες των παιδιών του στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο γλύπτης Καλλικλής από τα Μέγαρα έφτιαξε τα αγάλματα του Διαγόρα και των γιών του τα οποία στήθηκαν σε ξεχωριστό μέρος στην Ολυμπία. Η φήμη του Διαγόρα και των απογόνων του τιμήθηκε από τον Πίνδαρο και γράφτηκε με χρυσά γράμματα στον τοίχο του ναού της Αθηνάς στην Κνίδο της Ρόδου. Η ωδή που αφιέρωσε ο Πίνδαρος στον Διαγόρα, καταλήγει με τις δυστυχίες που έπεσαν στον οίκο των Ερατιδών καθώς μεγάλωνε η δύναμη και η επιρροή της Αθήνας.
Β
Δωριεύς
Ο τρίτος γιος του Διαγόρα ήταν ο Δωριεύς (ή Δωριέας). Ο Δωριεύς νίκησε στο Παγκράτιο σε τρεις συνεχόμενες Ολυμπιάδες, την 87η το 432 π.Χ., την 88η το 428 π.Χ. και την 89η το 424 π.Χ. - μάλιστα η δεύτερη νίκη του μνημονεύεται και από τον Θουκυδίδη. Ο Δωριεύς ήταν περιοδονίκης όπως ο πατέρας του, με 7 νίκες στα Νέμεα, 8 στα Ίσθμια και στα Πύθια. Όταν μεγάλωσε η επιρροή της Αθήνας στη Ρόδο, ο Ξενοφώντας αναφέρει ότι κηρύχθηκε εκτός νόμου όλη η αριστοκρατική οικογένεια των Ερατιδών και ο Δωριεύς είχε καταδικασθεί ερήμην σε θάνατο. Οι Θούριοι της Κάτω Ιταλίας, όπου είχε καταφύγει ο Δωριεύς, αναφέρθηκαν ως τόπος καταγωγής όταν συμμετείχε με τον ανιψιό του Πεισίδωρο στην 89η Ολυμπιάδα, οπότε συμπεραίνουμε ότι η κίνηση των Αθηναίων έγινε λίγο πριν το 424 π.Χ. Λέγεται ότι ο Δωριεύς γνώρισε τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Ιππόδαμο τον Μιλήσιο όσο βρισκόταν στους Θούριους.
Από τους Θούριους, μετά την καταστροφή του Αθηναϊκού Στόλου στις Συρακούσες, ξεκίνησε ο Δωριεύς επικεφαλής 30 καραβιών που τα έθεσε στο πλευρό των Σπαρτιατών (μη ξεχνάτε ότι τότε εξελισσόταν ο Πελοποννησιακός Πόλεμος). Έφτασε με τον στόλο του στην Κνίδο το χειμώνα του 412 π.Χ. και πιθανότατα είχε ενεργό ρόλο στην επανάσταση που ξέσπασε τότε κατά των Αθηναίων. Το 411 π.Χ., μετά την επανάσταση, αποκαταστάθηκε η οικογένεια του Διαγόρα.
Νωρίς το καλοκαίρι του ίδιου έτους βρίσκεται στη Μίλητο και λίγο αργότερα στέλνεται, κατά τον Διόδωρο, με 13 πλοία να καταστείλει μια κίνηση των Δημοκρατών στη Ρόδο. Αργότερα στον Ελλήσποντο, ναυμαχεί με 20 Αθηναϊκά πλοία και αναγκάζεται σε υποχώρηση.
Β
Ίδρυση της Ρόδου
Το 408 π.Χ. ο Δωριεύς ίδρυσε την Πόλη της Ρόδου, ενώνοντας τις τρεις πόλεις-κράτη της Ρόδου, Ιάλυσο, Λίνδο και Κάμιρο, στο Δήμο των Ροδίων και ο αρχιτέκτονας Ιππόδαμος από την Μίλητο, που όπως είπαμε είχε γνωριστεί με τον Δωριέα στους Θούριους, ανέλαβε τη ρυμοτομία και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της νέας πόλης.
Το 407 π.Χ. ο Δωριεύς αιχμαλωτίζεται από τους Αθηναίους μαζί με δύο πλοία του. Πιθανότατα στάλθηκε στην Αθήνα αλλά εκεί, παρά την καταδικαστική απόφαση που υπήρχε εις βάρος του, θαυμάζοντας την καταγωγή του και τις αθλητικές του ικανότητες τελικά τον αφήσαν ελεύθερο. Αρκετά χρόνια αργότερα τον συνέλαβαν και τον θανάτωσαν οι Σπαρτιάτες.
Β
Καλλιπάτειρα, σύμβολο των γυναικείων δικαιωμάτων
Ο Διαγόρας είχε, όπως αναφέραμε στην αρχή, και δύο κόρες. Η Καλλιπάτειρα και η Φερενίκη έγιναν μητέρες Ολυμπιονικών, αλλά η Καλλιπάτειρα αποτελεί και σύμβολο του αγώνα των γυναικών για ισότητα. Όταν πέθανε ο άνδρας της, η Καλλιπάτειρα μεταμφιέστηκε σε γυμναστή (κάτι αντίστοιχο με τους σύγχρονους προπονητές) για να συνοδέψει το γιο της Πεισίδωρο στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου απαγορευόταν η είσοδος στις γυναίκες.
Μόλις ο Πεισίδωρος κέρδισε τον αγώνα, η Καλλιπάτειρα δεν κρατήθηκε, πήδηξε πάνω απ' το χώρισμα που υπήρχε για τους γυμναστές και αγκάλιασε τον γιο της. Τότε συνέλαβαν την Καλλιπάτειρα και κινδύνεψε να θανατωθεί - ο νόμος όριζε να μην μπορούν οι γυναίκες να εισέλθουν στους Αγώνες και οι παραβάτες να ρίχνονται από το βουνό Τυπαίο. Οι Ελλανοδίκες, έλαβαν υπόψη ότι ο πατέρας της ο Διαγόρας, τα αδέρφια της Ακουσίλαος, Δαμάγητος και Δωριέας και ο γιος της ήταν μεγάλοι Ολυμπιονίκες και την εξαίρεσαν από την ποινή του θανάτου. Για να αποφύγουν παρόμοιο περιστατικό στο μέλλον, όρισαν από τότε και στο εξής ότι, εκτός από τους αθλητές που αγωνίζονταν έτσι κι αλλιώς γυμνοί, να είναι γυμνοί και όλοι όσοι μπαίνουν στον στίβο.
Για την Καλλιπάτειρα έχει γράψει ο Λορέντζος Μαβίλης ένα θαυμάσιο ποίημα το οποίο μπορείτε να διαβάσετε κάνοντας κλικ εδώ!
