Βίος του Αγίου Παύλου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως
Ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη κατά τον τέταρτο αιώνα. Μεγάλωσε σε μια ευσεβή και χριστιανική οικογένεια. Από μικρός δε, θαύμαζε τον Άγιο Δημήτριο για το μαρτύριό του.
Ενήλικος, πήγε στην Κωνσταντινούπολη κι έγινε γραμματέας του Αγίου Αλεξάνδρου, που ήταν Πρεσβύτερος τότε στο Πατριαρχείο. Το 325μΧ συμμετείχαν και οι δύο στη Α’ Οικουμενική Σύνοδο, αντιπροσωπεύοντας τον Πατριάρχη Άγιο Μητροφάνη, ο οποίος ήταν 117 ετών και οι αρρώστιες και τα γεράματα τον κρατούσαν κλινήρη. Όταν επέστρεψαν στην Πόλη, ο Άγιος Μητροφάνης τους είπε ότι είδε σε όραμα πως θα γίνουν και οι δύο Πατριάρχες. Όταν κοιμήθηκε ο Πατριάρχης, εξελέγη νέος Πατριάρχης ο Άγιος Αλέξανδρος, που έκανε τον Άγιο Παύλο Διάκονο και γραμματέα του και στη συνέχεια Πρεσβύτερο.
Το 340μΧ ο Άγιος Αλέξανδρος κοιμήθηκε και εκλέχτηκε Πατριάρχης ο Άγιος Παύλος. Ο Αυτοκράτωρ Κωνστάντιος, οπαδός της αίρεσης του Αρειανισμού, όταν επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη εκθρόνισε τον Άγιο Παύλο και έβαλε στην θέση του Πατριάρχη, τον αιρετικό Ευσέβιο, επίσκοπο Νικομηδείας. Αυτή είναι και η πρώτη φορά που οι πολιτικοί έκαναν παρέμβαση σε θέματα εκκλησιαστικής διαδοχής. Ο Ευσέβιος ξεκίνησε αμέσως να καταδιώκει τους Ορθοδόξους. Τότε, ο Άγιος Παύλος κατέφυγε στη Ρώμη, δίπλα στον Ορθόδοξο Πάπα Ιούλιο. Εκεί γνώρισε και τον Άγιο Αθανάσιο, που ο Αυτοκράτορας Κωνστάντιος είχε εκδιώξει από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας.
Το 341μΧ ο Ευσέβιος πέθανε και οι Ορθόδοξοι κάλεσαν τον Άγιο Παύλο στην Κωνσταντινούπολη. Ο Αυτοκράτορας όμως, επέβαλε πάλι τον εκλεκτό του. Αυτή την φορά ήταν ο αιρεσιάρχης Μακεδόνιος, που δεν παραδεχόταν το Άγιο Πνεύμα! Όσοι ακολούθησαν αυτό το παρακλάδι του Αρειανισμού, ονομάστηκαν Μακεδόνιοι ή Πνευματομάχοι. Ο Αυτοκράτορας Κώνστας απείλησε τον αδερφό του Κωνστάντιο με στρατιωτική επέμβαση, ζητώντας του να επαναφέρει στον πατριαρχικό θρόνο τον Άγιο Παύλο.
Το 343μΧ συνήλθε η Τοπική Σύνοδος Σαρδικής στην Βουλγαρία και καταδίκασε τους Πνευματομάχους. Ο Άγιος Αθανάσιος επανήλθε στο Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, και ο Άγιος Παύλος στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Για λίγα χρόνια τα πράγματα κυλούσαν με ηρεμία.
Το 350μΧ ο στρατιωτικός διοικητής Μαγνέντιος εξεγέρθηκε κατά του Κώνστα, που δολοφονήθηκε τελικά στις 18 Ιανουαρίου στα Πυρηναία. Τα στρατεύματα, σχεδόν στο σύνολό τους, ακολούθησαν τον Μαγνέντιο και τον ανακήρυξαν Αυτοκράτορα. Εκείνος, στη συνέχεια, στράφηκε κατά της Κωνσταντινούπολης και του Κωνστάντιου. Μετά από πολλές μάχες, ο Αυτοκράτορας Κωνστάντιος νίκησε καταλαμβάνοντας τα Λούγδουνα (σημερινή Λυών της Γαλλίας).
Ο Αυτοκράτωρ Κωνστάντιος δεν φοβόταν πια κανέναν και ξεκίνησε να διώκει τους Ορθοδόξους. Συνέλαβε τον Άγιο Παύλο και τον έστειλε σιδηροδέσμιο στο Σιγκάρ και στη συνέχεια στην Έμεσα (σημερινή Χομς της Συρίας). Τελικά τον εξόρισαν στην Κουκουσό της Αρμενίας (σημερινή Göksun της Τουρκίας), στην πόλη που θα έστελναν εξορία και τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο.
Κάποια μέρα, ενώ ο Άγιος Παύλος τελούσε την Θεία Λειτουργία, του επιτέθηκαν Αρειανοί και τον στραγγάλισαν με το ωμοφόριό του. Ο Άγιος Παύλος παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, ομολογώντας την πίστη του στο δόγμα της θεότητας του Ιησού Χριστού. Ήταν 11 Φεβρουαρίου του 351μχ (ή 357 σύμφωνα με κάποιες πηγές).
Άγιος Παύλος, προστάτης των ψαλτών
Ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής είναι προστάτης των ιεροψαλτών.
Επίσης, ο Άγιος Παύλος και ο Άγιος Ιερομάρτυρας Βλάσιος, Επίσκοπος Σεβαστείας, είναι προστάτες και θεραπευτές των παθήσεων και των πόνων του λαιμού.
Άγιος Παύλος, γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Παύλου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τιμούμε στις 6 Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο του Αγίου Παύλου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως
Θείας πίστεως ομολογία, άλλον Παύλον σε τη Εκκλησία, ζηλωτήν εν ιερεύσιν ανέδειξε· συνεκβοά σοι και Άβελ προς Κύριον, και Ζαχαρίου το αίμα το δίκαιον. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Οίκος του Αγίου Παύλου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως
Ομολογίας στύλος υπάρχεις, και ομώνυμος Παύλου του φωστήρος της γης, ομότροπός τε και σύναθλος, τα στίγματα του Ιησού βαστάζων εν τω σώματι, Παύλε ιερομύστα· και εν αυτοίς εντρυφών, και καυχώμενος πάντοτε, ενώπιον βασιλέων κακοδόξων ώφθης ιστάμενος, και μη πτοούμενος, μάλλον δε δυναμούμενος. Όθεν τρανώτερον βοά σου το αίμα προς Κύριον
Α.Α.