Άγιος Μητροφάνης Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Βίος
Ο Άγιος Μητροφάνης, ο πρώτος Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, υπήρξε εξέχουσα προσωπικότητα της πρώιμης χριστιανικής Εκκλησίας και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση της Κωνσταντινούπολης ως μεγάλης πόλης.
Νεανικά χρόνια και οικογένεια.
Γεννημένος σε μια οικογένεια που συγγένευε με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Πρόβο, ο πατέρας του Αγίου Μητροφάνη, Δομέτιος, απέρριψε την πλάνη της ειδωλολατρίας και ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Ο Δομέτιος και οι γιοι του, ο Πρόβος και ο Μητροφάνης, κατέφυγαν στο Βυζάντιο σε περίοδο διωγμών και διδάχθηκαν τη χριστιανική πίστη από τον επίσκοπο Τίτο.
Χειροτονία και Διαδοχή.
Ο Δομέτιος χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον Τίτο, και τον διαδέχθηκε ως επίσκοπος του Βυζαντίου μετά τον θάνατο του. Μετά τον θάνατο του Δομέτιου, οι γιοι του, ο Πρόβος και ο Μητροφάνης, εναλλάσσονταν στον επισκοπικό θρόνο. Το 316, ο Άγιος Μητροφάνης έγινε επίσκοπος του Βυζαντίου.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας και η μεταφορά της πρωτεύουσας.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά και τη στρατηγική θέση του Βυζαντίου και τη σοφία και την αγιότητα του Αγίου Μητροφάνη. Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη και έφερε μαζί του τον Άγιο Μητροφάνη.
Η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος και η διαδοχή.
Ο Άγιος Μητροφάνης δεν μπόρεσε να παραστεί στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 λόγω της προχωρημένης ηλικίας του. Έστειλε ως αντιπρόσωπό του τον τοποτηρητή επίσκοπό του, Αλέξανδρο. Στο τέλος της Συνόδου, ο Άγιος Μητροφάνης όρισε τον Αλέξανδρο ως διάδοχό του και προέβλεψε ότι ο Παύλος, αναγνώστης εκείνη την εποχή, θα διαδεχόταν τον Αλέξανδρο ως Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης.
Ο Άγιος Μητροφάνης εκοιμήθη το 326 σε ηλικία 117 ετών. Τα λείψανά του φυλάσσονται σε εκκλησία αφιερωμένη σε αυτόν στην Κωνσταντινούπολη.
Η σοφία, η ευσέβεια και οι αρετές του Αγίου Μητροφάνη αναγνωρίστηκαν έμπρακτα από τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο, ο οποίος του ανέθεσε τη διοίκηση της νέας πρωτεύουσας.
Άγιος Μητροφάνης Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Μητροφάνους του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τιμούμε στις 4 Ιουνίου.
Άγιος Μητροφάνης Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Απολυτίκιο
ήχος πλάγιος α. Καταβασιά. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αρετών ταις ακτίσι καταλαμπόμενος, Πατριαρχών ανεδείχθης γέρας και θεία κρηπίς, ως Χριστού μυσταγωγός Πάτερ Μητρόφανες, από δε θρόνου υψηλού, τη Εκκλησία δαδουχείς, το φέγγος της ευσέβειας. Και νυν απαύστως δυσώπει, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
ήχος δ.
Κανόνα πίστεως, και εικόνα πραότητος, εγκρατείας διδάσκαλον, ανέδειξε σε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια· διά τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια. Πάτερ Ιεράρχα Μητροφάνη, πρέσβευε Χριστώ τώ θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Άγιος Μητροφάνης Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Κοντάκιο
ήχος β. Τα άνω ζητών.
Την πίστιν Χριστού, τρανώς σύ εδογμάτισας, και ταύτην τηρών, εις πλήθος όντως ηύξησας, το πιστόν σου ποίμνιον· σύν Αγγέλοις όθεν Μητρόφανες, συναγάλλη νύν και Χριστώ, πρεσβεύεις απαύστως, υπέρ πάντων ημών.
ήχος δ. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Τον Ιεράρχην του Χριστού Μητροφάνην, της Εκκλησίας τον φωσφόρον λαμπτήρα, τον ομοούσιον τον Λόγον τω Πατρί, εν μέσω κηρύξαντα, θεοφόρων Πατέρων, και θρόνον κοσμήσαντα, Βασιλίδος εν πρώτοις, και προφητείας χάριν εκ Θεού, σαφώς λαβόντα, συμφώνως υμνήσωμεν.