Η εικόνα του Αγίου Φανουρίου
Δυστυχώς για τη ζωή του Αγίου Φανουρίου, δε σώζονται γραπτές αναφορές. Όλα όσα γνωρίζουμε είναι υποθέσεις που πηγάζουν από μια εικόνα του που βρέθηκε τον 14ο με 15ο αιώνα μ.Χ., στο νησί της Ρόδου.
Εκείνο τον καιρό, η Ρόδος βρισκόταν υπό την κατοχή των Αγαρηνών. Κατά τη διάρκεια των εργασιών αναστύλωσης των τειχών της πόλης, βρέθηκε στο νότιο τμήμα του φρουρίου, ανάμεσα στα χαλάσματα, ένας μισογκρεμισμένος ναός γεμάτος παλιές εικόνες. Οι περισσότερες εικόνες ήταν τόσο παλιές και τόσο φθαρμένες που δεν ξεχώριζαν οι μορφές των Αγίων πάνω τους. Μία όμως εικόνα ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Απεικόνιζε ένα νέο, ντυμένο στρατιωτικά και το όνομα που ήταν γραμμένο πάνω της ήταν Άγιος Φανούριος. Ο Άγιος, όπως είπαμε, απεικονίζονταν με ρωμαϊκή στρατιωτική ενδυμασία, κρατώντας στο αριστερό χέρι έναν σταυρό και στο δεξί μια λαμπάδα. Εκτός από τη μορφή του Αγίου, στην εικόνα υπήρχαν και δώδεκα παραστάσεις που απεικόνιζαν τα μαρτύρια που υπέστη από τους Ρωμαίους.
Άγιος Φανούριος: ο βίος του και τα μαρτύρια
Τα συμπεράσματα που βγαίνουν αναλύοντας την εικόνα είναι τα εξής: Καταρχήν ο Άγιος φαίνεται να μαρτύρησε σε μικρή ηλικία, αφού τόσο στην εικόνα, όσο και στις παραστάσεις των μαρτυρίων του, παρουσιάζεται νεαρός.
Από τη σφοδρότητα των μαρτυρίων που υπέστη, όπως φαίνονται στις δώδεκα απεικονίσεις, συμπεραίνουμε ότι ο Άγιος πρέπει να έζησε και να μαρτύρησε γύρω στον δεύτερο με τρίτο αιώνα μ.Χ. όπου οι διωγμοί των Χριστιανών ήταν ανελέητοι. Το άλλο συμπέρασμα που βγαίνει από τις παραστάσεις των μαρτυρίων του, είναι ότι ο Άγιος ήταν μεγαλομάρτυρας αφού υπέμεινε τόσα πολλά και τόσο απάνθρωπα μαρτύρια.
Ένα άλλο συμπέρασμα πηγάζει από την ενδυμασία του Αγίου. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, φαίνεται να φορά ρωμαϊκή στρατιωτική στολή. Αυτό σημαίνει ότι ο Άγιος ήταν μορφωμένος για να κατέχει εν ζωή αυτή τη θέση. Το τελευταίο συμπέρασμα είναι ότι ο Άγιος Φανούριος, πρέπει να ήταν Ελληνικής καταγωγής, πράγμα που φαίνεται από το όνομά του.
Άγιος Φανούριος προστάτης και πολιούχος της Ρόδου
Ο Άγιος Φανούριος είναι πολιούχος της Ρόδου. Η εικόνα που περιγράψαμε παραπάνω μελετήθηκε από τον Νείλο, τον τότε Μητροπολίτη (1355-1369) της Ρόδου. Ο Μητροπολίτης Νείλος συμπέρανε ότι ο Άγιος Φανούριος ανήκει στους μεγαλομάρτυρες της Χριστιανικής πίστης και γι αυτό αναστήλωσε τον ναό στον οποίο βρέθηκε η εικόνα και την τοποθέτησε εκεί. Ο ναός σώζεται ως τις μέρες μας και χιλιάδες πιστοί τον επισκέπτονται κάθε χρόνο για να προσκυνήσουν τον Άγιο Φανούριο.
Φανουρόπιτα: ο Άγιος Φανούριος φανερώνει
Ο Άγιος Φανούριος είναι ένας από τους πιο θαυματουργούς Αγίους της Χριστιανικής πίστης. Οι Χριστιανοί συνηθίζουν όταν θέλουν να παρακαλέσουν για κάτι τον Άγιο, να φτιάχνουν μια ειδική πίτα, την Φανουρόπιτα, την οποία πηγαίνουν στην εκκλησία και μετά το πέρας της λειτουργίας τη μοιράζουν στους πιστούς που παρευρίσκονται εκεί.
Ο λαός λέει ότι ο Άγιος Φανούριος φανερώνει τον σωστό δρόμο στους πιστούς και τα χαμένα ή κλεμμένα αντικείμενα σε όσους ζητούν τη βοήθειά του. Η λαμπάδα, που φαίνεται στην εικόνα του αγίου Φανουρίου να κρατάει ο άγιος, φωτίζει τους πιστούς να βλέπουν το καλό. Σε πολλές περιοχές υπήρχε η πεποίθηση ότι ο Άγιος Φανούριος θα φανερώσει στις κοπέλες ποιον θα παντρευτούν. Έτσι, οι ανύπαντρες νεαρές έφτιαχναν Φανουρόπιτα με τη μητέρα τους, την πήγαιναν στην εκκλησία να διαβαστεί και ήλπιζαν ότι ο Άγιος Φανούριος θα τους βοηθήσει να φτιάξουν το σπιτικό τους.
Στις ημέρες μας ο Άγιος Φανούριος ακούει τις προσευχές των πιστών για να βρουν δουλειά!
Άγιος Φανούριος γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Φανουρίου τιμούμε στις 27 Αυγούστου.
Ευχή του Αγίου Φανουρίου, επί ευλογίας πίτας
Ευχή της Φανουρόπιτας
(του μακαριστού Μητροπολίτου Νέας Ιωνίας Τιμοθέου Ματθαιάκη)
Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος,
ο της βρώσεως της μενούσης εις τον αιώνα
πλουσιοπάροχος χορηγός, ο δοτήρ των αγαθών,
ο δέ Ηλιού τροφήν αγεώργητον πηγάσας,
η ελπίς των απηλπισμένων,
η βοήθεια των αβοηθήτων και σωτηρία των ψυχών ημών.
Ευλόγησον τα δώρα ταύτα και τους ταύτα σοι προσκομίσαντας,
εις δόξαν σήν και τιμήν του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου.
Παράσχου δέ, αγαθέ, τοις ευπρεπίσασι τους πλακούντας τούτους,
πάντα τά εγκόσμια καί υπερκόσμια αγαθά σου.
Εύφρανον αυτούς εν χαρά μετά του προσώπου σου,
δείξον αυτοίς οδούς προς σωτηρίαν.
Τα αιτήματα τών καρδιών αυτών καί πάσαν τήν βουλήν αυτών ταχέως πλήρωσον,
οδηγών αυτούς προς εργασίαν τών εντολών σου,
ίνα διά παντός εν ευφροσύνη καί αγαλλιάσει
υμνώσι καί δοξάσωσι το πάντιμον καί μεγαλοπρεπές όνομά σου,
πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου,
του αγίου ένδοξου νεομάρτυρος Φανουρίου,
του Θαυματουργού, καί πάντων σου τών αγίων.
Αμήν
Απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου
Ουράνιον εφύμνιον, εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, αγγέλων πολίτευμα· άνωθεν υμνωδίαις ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν· ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις Φανούριε ένδοξε.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου
Φερωνύμως εκλάμψας, εκ της Ρόδου Φανούριε, ως φωστήρ αεί καταυγάζεις, Εκκλησίας το πλήρωμα· την γνώσιν φανεροίς γαρ των κρυπτών, νοσήματα διώκεις χαλεπά, και παρίστασαι ταχύτατος βοηθός, των πίστει αναβοώντων· Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε φανερώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, μέγιστα θαύματα.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου
Τον της Ρόδου προστάτην, και μέγαν πρόμαχον, τον παραδόξως γνωσθέντα, τη Εκκλησία Χριστού, των Μαρτύρων το λαμπρόν, κλέος Φανούριον, ανευφημήσωμεν πιστοί, ότι χάριν εκ Θεού, δεξάμενος ιαμάτων, φερωνύμως ως φως εκλάμπει, άδυτον πάσι τοις τιμώσι αυτόν.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου
Ως άστρον ανέτειλας, τη Εκκλησία Χριστού, και πάντας κατηύγασας, φανερωθείς θαυμαστώς, Φανούριε ένδοξε· όθεν τοις ευφημούσι, την σην άθλησιν Μάρτυς, νέμεις των σων θαυμάτων, την σωτήριον χάριν, πρεσβεύων τω Κυρίω, υπέρ των ψυχών ημών.
Παράκληση Αγίου Φανουρίου
Άγιος Φανούριος – Ποίημα
Στο νησί της Ρόδου
επί Αγαρηνών
η εικόνα του ανευρίσκεται.
Εποχή φόβου
βανδαλισμών.
Η φήμη του διαδίδεται.
Στρατιωτικός βαστά
στο αριστερό του χέρι τον σταυρό
και στο δεξί μία λαμπάδα.
Μαρτύρια θαυμαστά
υπομένει και θαρρώ
σφαγιάζεται. Μέρα αποφράδα.
Ο Μητροπολίτης Νείλος
τον ναό αναστυλώνει
όπου βρίσκεται η εικόνα.
Μέχρι τώρα κάθε φίλος
του αγίου διατρανώνει
την σεπτή του την κρυψώνα.
Οι πιστοί παρακαλούν
προσφέροντας
την φανουρόπιτα.
Το όνομά του διαλαλούν
με δέος ραίνοντας
την ανθρωπότητα.