Το 2009, από τις εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, κυκλοφόρησε ένα ακόμα βιβλίο της Ζωής Κανάβα. Φέρει τον τίτλο «Του Δωδεκάμερου και της Λαμπρής» και την εικονογράφησή του υπογράφει ο Σπύρος Γούσης.
Υπόθεση βιβλίου
Πρόκειται για μια συλλογή δεκαέξι διηγημάτων που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συνδέονται με την περίοδο των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Ας τους ρίξουμε όμως μια ματιά…
Του Δωδεκαημέρου
1. Να τα πούμε;
Ο καπετάν-Ζαννής, το πλήρωμα και το καράβι τους -που έπλεε στα γεμάτα θρύλους νερά του Τριγώνου των Βερμούδων- γλυτώνουν ως εκ θαύματος μια παραμονή Χριστουγέννων.
2. Χριστούγεννα στο Ανήλιο.
Μοναδικά Χριστούγεννα με χιόνι και μάλιστα όχι όπου κι όπου. Χριστούγεννα σε ένα παραμυθένιο χωριό του Πηλίου!
3. Οι φορεσίτσες της γιαγιάς Μαριγώς.
…
Δεν είναι ανάγκη να πάμε τόσο μακριά για να βρούμε τον Χριστό, γιατί ο Χριστός είναι παντού. Αν ζεστάνεις ένα μωρό που κρυώνει, ζεσταίνεις τον Χριστό. Αν χορτάσεις ένα παιδάκι που πεινά, χορταίνεις τον Χριστό.
…
4. Τα παιδιά των φαναριών.
Ξενίας και Βασιλίσσης Σοφίας γωνία. Στο φανάρι. Κρύο, χειμώνας κι εκείνο το παιδί εκεί. Φορώντας ένα κοντομάνικο μπλουζάκι να καθαρίζει τα παρμπρίζ των αυτοκινήτων που σταματούν στο κόκκινο. Όσων τον αφήνουν δηλαδή… ένα στα δέκα και αν!
5. Το σουρβάκισμα.
…
Έθιμο της Πρωτοχρονιάς. Το πρωί της πρώτης μέρας του χρόνου, τα παιδιά (μόνο τα αγόρια) επισκέπτονται τα συγγενικά και τα φιλικά τους σπίτια και μ’ ένα κλαρί ελιάς χτυπούν ελαφρά τους νοικοκυραίους λέγοντας τραγουδιστά διάφορες ευχές.
…
6. Σήμερα τα Φώτα.
Ο Αλέξανδρος είναι από το Αφγανιστάν. Πρώτος σταθμός το Πακιστάν και η δουλειά στους πλίνθους· σκληρή και μονότονη. Κατόπιν Ιράν, Τουρκία και Αιγαίο… η πολυπόθητη Ελλάδα. Όμως το Αιγαίο δεν είναι ποταμός να τον περάσεις με δέκα απλωτές, αλίμονο!
Της Λαμπρής
7. Τα λαζαράκια
Δεύτερη χρονιά της Ιταλογερμανικής κατοχής. Τα μαγαζιά άδεια. Ο κόσμος πεινά. Σάββατο του Λαζάρου και ακόμα και η καμπάνα ακούγεται υποτονικά, σβησμένα, δίχως δύναμη να συνεχίσει το κάλεσμά της στους πιστούς.
8. Συγνώμη Εβελίνα.
Το Πάσχα ζυγώνει και όλοι λίγο πολύ κάνουν σχέδια για το που θα γιορτάσουν τις Άγιες ημέρες της Λαμπρής. Να, όπως η οικογένεια της ιστορίας μας που σκοπεύει να ταξιδέψει μέχρι το νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο.
9. Το αυγό και η αποθήκη με τα ποντίκια.
…
Πήγε σε όλα τα σπίτια της γειτονιάς η Βαγγελίτσα. Η μάνα της άκουγε τη φωνή της. Πήγε και στη θεία της και στη νονά της, που έμεναν ένα δρόμο πιο πέρα, και στη γιαγιά της. Και το αυγό που της έβαλε στο καλαθάκι της η γιαγιά ήταν διπλάσιο σε μέγεθος από τ’ άλλα. Διέφερε και στο χρώμα. Δεν ήταν τελείως άσπρο. Ερχόταν προς το κιτρινωπό με πιτσιλάδες κεραμιδί.
…
10. Η γιαγιά Ευανθία και οι βιολέτες της.
Η γιαγιά Ευανθία λάτρευε τα λουλούδια. Απόδειξη το ότι όλο το χρόνο η αυλίτσα της ήταν γεμάτη από αυτά… ακόμα και τον χειμώνα! Από τα δικά της λουλούδια έφτιαχνε κάθε Σάββατο ένα μικρό μπουκετάκι και το πήγαινε στον τάφο του παππού, για να έχει κι εκείνος, να μην παραπονιέται.
11. Μια έκπληξη που δαγκώνει.
Πάσχα στην Κοζάνη! Και μάλιστα μόνοι, χωρίς τους γονείς, μοναχά με τον παππού και την γιαγιά. Μικρό το σπίτι αλλά λες και έχει βγει από παραμύθι, τόσο όμορφο και φροντισμένο είναι! Μέχρι και περιστεριώνα έχει…
12. Χριστός Ανέστη.
…
Το πιο γλυκό πρωινό των Πασχαλιάτικων διακοπών μας ήταν της Μεγάλης Πέμπτης. Γιατί τότε η μάνα ζύμωνε την Πασχαλοκουλούρα, που θα πηγαίναμε την άλλη μέρα στη νονά μας και όλο και κάτι θα μας φίλευε, έπλαθε και τα πασχαλινά κουλούρια, αφού προηγουμένως είχε βάψει τα αυγά.
…
13. Πάσχα στο εξοχικό.
Χριστούγεννα στην πόλη και Πάσχα στο χωριό, λέει ο θυμόσοφος λαός μας. Κι αν δεν έχουμε χωριό, πάμε στο εξοχικό…
14. Το μυστικό της γιαγιάς Ελενίτσας.
Τόσο νόστιμα τσουρέκια σαν αυτά που έφτιαχνε η γιαγιά Ελενίτσα δεν υπήρχαν αλλού. Σίγουρα κάποιο υλικό έβαζε μέσα στη ζύμη που δεν το φανέρωνε σε κανέναν. Μόνο εκείνη και ο παππούς το ήξεραν και το κρατούσαν εφτασφράγιστο μυστικό.
15. Ο Θεός μου ο αλλοδαπός.
Ο παππούς εκτός από καθηγητής βυζαντινής μουσικής είναι και ψάλτης στον ναό της ενορίας. Εκεί, στο ψαλτήρι, παίρνει και τον εγγονό του από νεαρή ηλικία για να λέει το Πάτερ Ημών και το Πιστεύω.
16. Τα μανουσάκια.
…
Κάθε χρόνο, το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης, ξαμολιόμασταν όλα τα σχολιαρόπαιδα και μαζεύαμε μανουσάκια. Με αυτά οι κοπέλες, που ξενυχτούσαν τον Εσταυρωμένο, στόλιζαν τον Επιτάφιο. Σκοτωνόμασταν ποιος θα μαζέψει τα περισσότερα, για να εισπράξει και τους περισσότερους επαίνους.
…
[grbk https://www.greekbooks.gr/kanava-zoi.person%5D
Κριτική και εντυπώσεις
Αυτές ήταν επιγραμματικά οι δεκαέξι μικρές ιστορίες που μας αφηγείται η Ζωή Κανάβα στο χριστιανικό ανάγνωσμά της «Του Δωδεκάμερου και της Λαμπρής».
Η κελαριστή γραφή της, το ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος περιεχόμενο, αλλά και η εξαιρετική εικονογράφηση του Σπύρου Γούση που συνοδεύει το κείμενο, είναι οι κύριοι λόγοι που το ανάγνωσμα αυτό θα το απολαύσει κάθε μικρός βιβλιόφιλος.
Ακόμα και αν δεν μπορεί μοναχός του να το διαβάσει -λόγω ηλικίας- είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που μπορούν οι γονείς, μέσα από τη δική τους φωνή, να μεταφέρουν στα πολύ μικρά παιδιά.
Το περιεχόμενό του είναι μια θαυμάσια πηγή γνώσεων γύρω από τις δύο πιο σημαντικές περιόδους της εκκλησιαστικής-θρησκευτικής μας ζωής. Είναι γεμάτο από τα έθιμα της πατρίδας μας και κυρίως από το “κλίμα” που επικρατεί εκείνες τις ημέρες σε κάθε χριστιανικό σπίτι.
Εφαλτήριο για ερωτήσεις, απαντήσεις, συζητήσεις, αλλά και περαιτέρω έρευνα το «Του Δωδεκάμερου και της Λαμπρής», της Ζωής Κανάβα, θαρρώ πως πρέπει να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη. Έχει έντονο άρωμα Χριστουγέννων και Πάσχα και θαρρώ ότι θα το εκτιμήσουν δεόντως όλοι όσοι το διαβάσουν.
Οπισθόφυλλο:
Κι εσύ κι εγώ κι οι φίλοι σου ή, τέλος πάντων, κάποιοι σαν όλους εμάς, είναι οι πρωταγωνιστές ετούτου του βιβλίου. Είναι και ο Χασάν, που δεν τον χαλά να τον φωνάζουν Χαράλαμπο ή Χάρη, φτάνει ν’ αρχίζει από Χ το όνομα, το πρώτο γράμμα της χαράς, που στο Χασάν χαμογελά όταν δείχνουν κόκκινο οι σηματοδότες στη διασταύρωση Ξενίας και Βασιλίσσης Σοφίας.
Απ’ τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές είναι κι ο παπα-Θόδωρος. Τα παιδιά του κόλλησαν το παρατσούκλι παπα-Ειρήνης. Επειδή μόνο αυτός καταφέρνει και τα φιλιώνει όταν αρχίζουν τον πετροπόλεμο. Και μάλιστα χωρίς να τους πει κουβέντα… Αξίζει να τον γνωρίσεις. Μα κι όλους τους άλλους πρωταγωνιστές. Ν’ ανοίξεις διάλογο μαζί τους. Ξέρεις τον περιμένουν.
[grbk https://www.greekbooks.gr/kanava-zoi.person%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Του Δωδεκάμερου και της Λαμπρής
Συγγραφέας
Ζωή Κανάβα
Εικονογράφηση
Σπύρος Γούσης
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Ημερομηνία έκδοσης
Οκτώβριος 2009
Αριθμός σελίδων
100
ISBN
978-960-315-619-2