Το εν Χώναις θαύμα του αρχαγγέλου Μιχαήλ
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος είχε περάσει και από την Φρυγία. Εκεί, στην Ιεράπολη, προφήτευσε ότι ο αρχάγγελος Μιχαήλ θα τους ευλογήσει με ένα αγίασμα.
Πράγματι, μετά από κάποια χρόνια, ανέβλυσε ένα αγίασμα στις Κολοσσές, κοντά στην Ιεράπολη. Εκεί πήγαιναν οι Χριστιανοί που ήταν άρρωστοι και ο Θεός τους θεράπευε με τις μεσιτείες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Μετά από λίγα χρόνια, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε σε έναν ειδωλολάτρη που η κόρη του ήταν κωφάλαλη και είχε πολλές δυσκολίες. Ο Αρχάγγελος του είπε να πάνε στο αγίασμα στις Κολοσσές για να γίνει η κόρη του καλά. Πράγματι ξεκίνησαν από τη Λαοδικεία όπου έμεναν για τις Κολοσσές. Εκεί βρήκαν πολλούς Χριστιανούς και ο ειδωλολάτρης τους ρώτησε τι πρέπει να κάνει για να θεραπευθεί η κόρη του. “Πρέπει να προσευχηθείς στον αρχάγγελο Μιχαήλ, εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος”, του είπαν. Προσευχήθηκε και έδωσε στην κόρη του να πιει από το νερό του αγιάσματος. Ο πατέρας, η κόρη και όλοι οι δικοί τους άνθρωποι πίστεψαν στον Χριστό και βαπτίστηκαν χριστιανοί. Μάλιστα, επειδή είχε μεγάλη περιουσία, έκτισε εκεί μια εκκλησία αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Πέρασαν 90 χρόνια. Ο Άρχιππος ήταν ένας νέος με πολύ αγάπη για τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Πήγε στην εκκλησία του στις Κολοσσές και βοηθούσε ως νεοκόρος. Ζούσε ασκητικά με νηστεία και προσευχή και θαύμαζε τα έργα του Κυρίου που έβλεπε να γίνονται καθημερινά. Αυτά έβλεπε κι ο μισόκαλος διάβολος και θέλησε να βλάψει τους Χριστιανούς. Σκότισε τον νου κάποιων φανατικών ειδωλολατρών, οι οποίοι σχεδίασαν την εκτροπή ενός ποταμού με σκοπό να καταστρέψουν την εκκλησία. Ο Άρχιππος είδε τι επρόκειτο να συμβεί και προσευχήθηκε θερμά και με δάκρυα στον Θεό. Τότε, εμφανίστηκε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και χτύπησε έναν βράχο που ήταν κοντά στην εκκλησία. Εκεί άνοιξε μία τρύπα που τράβηξε τα νερά του ποταμού και δεν έπαθε τίποτα ούτε η εκκλησία, ούτε οι πιστοί που βρισκόντουσαν εκεί.
Εξαιτίας του θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που έκανε τα νερά να χωνευτούν στη γη, ο τόπος εκεί ονομάστηκε Χωναίς.
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς για το θαύμα εν Χωναίς του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς με αφορμή το θαύμα εν Χωναίς του Αρχαγγέλου Μιχαήλ μας διδάσκει τα παρακάτω.
Όσο λιγότερη πίστη έχουμε, τόσο περισσότερη είναι η στεναχώρια μας. Μια από τις σπουδαιότερες ωφέλειες της πίστης είναι η απελευθέρωση του ανθρώπου από τις πολλές στεναχώριες.
Όσο το παιδί γνωρίζει πώς υπάρχει ο πατέρας, που φροντίζει για το σπίτι και για όλες τις δουλειές του σπιτιού, κάθε στεναχώρια του τελειώνει γρήγορα με τραγούδι. Μόλις όμως χαθεί αυτή η αίσθηση, σωπαίνει το τραγούδι! Τότε το παιδί αισθάνεται ορφανό και μόνο, περιτριγυρισμένο από στεναχώριες, αισθάνεται περιτριγυρισμένο από ένα σμήνος σφίγγες.
Όσο περισσότερο ο άνθρωπος προσπαθεί μόνος του, με τις δικές του δυνάμεις να «ξεφορτώσει» τις στεναχώριες του, τόσο περισσότερο μπερδεύεται στα δίχτυα τους.
Η χαρά σβήνει, τα μαλλιά ασπρίζουν, το σώμα «εξατμίζεται», ο θυμός μαζεύεται, μέχρι που ο άνθρωπος καταλήγει σαν μία τσάντα ξηρού δέρματος γεμάτη θυμό, σκυμμένη πάνω από τον τάφο
Η εικόνα είναι έργο της Βασιλικής Σαμαρά. Δημοσιεύεται στη Ματιά με την άδεια της αγιογράφου για την οποία και την ευχαριστούμε θερμά.
Ο π. Γεώργιος Δορμπαράκης για το θαύμα εν Χωναίς του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
Δύο πράγματα προβάλλει η Εκκλησία μας σήμερα εξ αφορμής του θαύματος του αγίου Μιχαήλ: πρώτον, τη μαρτυρία της για τον αρχάγγελο Μιχαήλ, που επεκτείνεται δι’ ολίγων και στον αρχάγγελο Γαβριήλ, και δεύτερον τη δοξολογική αναφορά προς το θαύμα. Η όλη ακολουθία του εσπερινού και του όρθρου πράγματι έρχεται και επανέρχεται στη σπουδαία θέση την οποία κατέχει ο αρχάγγελος και ως προς τον Θεό και ως προς τους υπόλοιπους αγγέλους και ως προς τον άνθρωπο. Αξιοποιώντας το υμνογραφικό του ταλέντο μάλιστα ο υμνογράφος χαρακτηρίζει τον ταξιάρχη, πέραν των άλλων, ως παραστάτη, ως πρωτοστάτη, ως προστάτη. Είναι παραστάτης του Θεού, «της τρισηλίου Θεότητος» όπως αναφέρει συγκεκριμένα, και καταυγάζεται επομένως από τις θεϊκές ελλάμψεις, γενόμενος δεύτερο φως μετά τον Θεό, και συνεπώς ζώντας πλούσια την αγάπη του Θεού. Διότι αυτό σημαίνει φως και δόξα και χάρη Θεού: αγάπη Εκείνου βιούμενη από τους μετέχοντες σ’ Αυτόν. Από την άποψη αυτή ο αρχάγγελος ως πολύ κοντά στον Θεό ευρισκόμενος ζει αυτήν την αγάπη, την οποία εκδηλώνει ως δοξολογία προς τον Θεό και ως «άνοιγμα» προς τους υπόλοιπους αγγέλους και τους ανθρώπους. Πόση πλάνη υπάρχει σ’ εκείνους που έχουν συνδέσει τον ταξιάρχη με κάτι φοβερό και τρομερό, ενώ αν έχει τέτοια μεγάλη θέση στο εκκλησιαστικό στερέωμα είναι λόγω ακριβώς της μεγάλης του αγάπης. Μόνον για τους εχθρούς της πίστεως, τους αρνητές του Θεού, τον διάβολο δηλαδή και τα όργανά του, γίνεται ο πρωτάγγελος αυτός πράγματι φόβητρο και απειλή. Το σημειώνει και ο υμνογράφος: «πυρφόρον το είδος σου» που αφενός φωτίζει τους πιστούς και αφετέρου κατακαίει τους εχθρούς και απίστους. Ως παραστάτης λοιπόν του Θεού, με τον τρόπο που λέει ο υμνογράφος, είναι με τη θέληση του Θεού πρωτοστάτης των αγγέλων, δηλαδή ο αρχηγός τους που τους καθοδηγεί σε ό,τι ο ίδιος επιτελεί: δοξολογία προς τον Δημιουργό, αγάπη και πρόνοια για τους ανθρώπους. Κι είναι πολύ μεγάλη η χαρά των αγγέλων, σημειώνει ο υμνογράφος, γιατί έχουν τέτοιο αρχηγό, που τους καθοδηγεί με τον συγκεκριμένο τρόπο. Και βεβαίως, ο αρχάγγελος, όπως και οι λοιπές ουράνιες δυνάμεις, γίνεται προστάτης των ανθρώπων. Η προστασία του ανθρώπου αποτελεί έκφραση της αγάπης του, που διαπιστώνεται και στην ψυχή του ανθρώπου, με την έννοια ότι ο αρχάγγελος προστατεύει τον άνθρωπο από τις επιθέσεις του πονηρού – «όπου επισκιάσει η χάρις σου, αρχάγγελε, εκεί του διαβόλου φυγαδεύεται η δύναμις» – αλλά και από τις επιθέσεις των ίδιων των παθών του, και στους σωματικούς κινδύνους και τις ασθένειες που μπορεί να περάσει – κάθε ένας που με πίστη θα επικαλεστεί τον άγιο Μιχαήλ θα δει τη θεραπευτική επέμβασή του – και στην ώρα όμως του θανάτου.
Ο υμνογράφος, δεύτερον, όπως είπαμε, αναφέρεται δοξολογικά προς το θαύμα του αρχαγγέλου. Προβάλλει το θαύμα ως ενέργεια της χάρης του Θεού, που περνά όμως από την παρουσία του αρχαγγέλου, και του δίνεται η ευκαιρία να συσχετίσει τον αρχάγγελο με άγια και σπουδαία πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης, όπως τον Νώε, τον Μωυσή, τον Ιησού του Ναυή. Με τον Νώε, για παράδειγμα, διότι όπως αυτός κατασκεύασε την Κιβωτό, κατ’ εντολήν του Θεού, προκειμένου να σωθούν άνθρωποι και ζώα από τον κατακλυσμό, έτσι και ο αρχάγγελος, προκειμένου να σώσει τον ναό του και τους πιστούς ανθρώπους από τον κατακλυσμό των ποταμίων ρευμάτων, «κατασκευάζει» ένα χωνί στο έδαφος, για να απορροφήσει τα νερά. Με τον Μωυσή, διότι και με τη διάβαση της Ερυθράς θάλασσας σώζονται από τα νερά οι Ισραηλίτες, και στον βράχο Χωρήβ έπειτα, κτυπά με το ραβδί και βγαίνουν νερά για να ξεδιψάσουν οι Ιουδαίοι. Και στα δύο θαυμαστά γεγονότα έχουμε ύδατα και σωτηρία των ανθρώπων. Έτσι και με τον πρωτάγγελο του Θεού: έχουμε και πάλι ύδατα και σωτηρία ανθρώπων. Αλλά και με τον Ιησού του Ναυή: τον μνημονεύει ο υμνογράφος, διότι όπως στην εποχή του Ιησού είδε αυτός τον αρχάγγελο με πύρινη ρομφαία να καθοδηγεί τον λαό, έτσι και στο προκείμενο θαύμα: ως ρομφαία το ραβδί του ταξιάρχη προκαλεί ρήγμα στο έδαφος και σώζει τον νέο λαό του Θεού, τους χριστιανούς.
Μένει κανείς έκθαμβος μπροστά στα θαυμαστά που επιτελεί ο Κύριος μέσω των αγίων Του, είτε αγγέλων είτε ανθρώπων. Και η εορτή δίνει την ευκαιρία να κάνει κάποιος και ευρύτερες ανθρωπολογικές και κοινωνικές παρατηρήσεις. Και πρώτον, ο ίδιος ο υμνογράφος εύχεται όπως τότε ο αρχάγγελος έσωσε τον ναό από τον κατακλυσμό των υδάτων, κατά παρόμοιο τρόπο να επέμβει για να σώσει εμάς από τον κατακλυσμό των λογισμών μας. Ο ποιητής ζει έντονη και βαθειά πνευματική ζωή και γνωρίζει ότι πολλοί χριστιανοί ταλαιπωρούμαστε από τους λογισμούς, που έρχονται πολλές φορές μ’ έναν τρόπο ανεξέλεγκτο και επικίνδυνο, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συγκεντρώσουμε τον νου μας. Ο αρχάγγελος λοιπόν μπορεί να επέμβει και σ’ αυτό το επίπεδο. Όπως βεβαίως ενόψει της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που έχει τονιστεί επανειλημμένως ότι πρόκειται για παγκόσμια πνευματική κυρίως κρίση, κάτι που το ζούμε έντονα και στη δική μας πατρίδα, μπορεί και εδώ να επέμβει. Θέλουμε να πούμε ότι καθημερινώς μας «βομβαρδίζουν» με απειλητικές ειδήσεις ότι έρχονται τα χειρότερα. Ότι σαν ποτάμι, σαν «τσουνάμι» θα επιπέσουν επάνω μας όλα τα άσχημα αποτελέσματα της κρίσης και πολλοί, δικαιολογημένα, πανικοβάλλονται και καταρρέουν. Έρχεται λοιπόν σήμερα η μνήμη του αρχαγγέλου και μας υπενθυμίζει τη θαυμαστή επέμβασή του: μπροστά σε κάθε κατακλυσμό, μπροστά σε κάθε τσουνάμι απειλητικό, μπορεί να σταθεί μπροστά εκείνος. Και με τη δύναμη του Θεού μπορεί να «χωνεύσει» αυτό το τσουνάμι, όπως και την κάθε απειλή. Ένα μόνον απαιτείται για να δει κανείς να ενεργοποιείται αυτή η δύναμη του ταξιάρχη: η πίστη του ανθρώπου και η με πόθο θερμό επίκλησή του. Αυτό μας λέει η εμπειρία της Εκκλησίας μας, αυτό έχει υποσχεθεί ο ίδιος ο Θεός μας.
Πότε γιορτάζουμε το εν Χώναις θαύμα του αρχαγγέλου Μιχαήλ
Τη μνήμη του εν Χωναίς θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμούμε στις 6 Σεπτεμβρίου.
Απολυτίκιο του εν Χωναίς θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
Ως νεφέλη ωράθης επισκιάζουσα, Μιχαήλ Ταξίαρχο τω σω αγίω ναώ, υετίζων δαψιλώς ύδωρ αθάνατον όθεν ως άλλη κιβωτόν, διεφύλαξας αυτόν, και ρείθρων των ποταμίων, τον ρουν ηκόντισας πόρρω, προς ευφροσύνην των ψυχών ημών.
Απολυτίκιο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
Των ουρανίων στρατιών Αρχιστράτηγε, δυσωπούμεν σε αεί ημείς οι ανάξιοι, ίνα ταις σαις δεήσεσι τειχίσης ημάς, σκέπη των πτερύγων, της αΰλου σου δόξης, φρουρών ημάς προσπίπτοντας, εκτενώς και βοώντας· εκ των κινδύνων λύτρωσαι ημάς, ως ταξιάρχης των άνω Δυνάμεων.