Δεύτερη Κυριακή των νηστειών σήμερα, αγαπητοί μου αδερφοί, και η Εκκλησία μας έχει θέσει μια εορτή άλλη, να τιμούμε δηλαδή τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
Οπότε σήμερα πανηγυρίζει η πόλη της Θεσσαλονίκης, θα μπορούσα να πω όμως ότι πανηγυρίζει ολόκληρη η Ορθοδοξία, γιορτάζοντας και τιμώντας αυτήν την μεγάλη θεόσοφη μορφή.
Τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
Όπως μας λέει το Απολυτίκιο, υπήρξε φωστήρας της Ορθοδοξίας, στήριγμα και διδάσκαλος της Εκκλησίας, κήρυκας της Χάριτος.
Και στο κοντάκιο διαβάζουμε ότι αυτός ο Άγιος είναι ιερό και θείο όργανο της σοφίας, σάλπιγγα λαμπρά της θεολογίας.
Ο Άγιος Γρηγόριος έζησε 600 τόσα χρόνια πριν από εμάς, κάπου τον 14ο αιώνα μετά Χριστόν.
Ο πατέρας του ήταν άρχοντας, ο Κωνσταντίνος, και είχε μεγάλη μόρφωση, ήταν συγκλητικός, ήταν δηλαδή σύμβουλος ενός αυτοκράτορα του Ανδρονίκου Β’ Παλαιολόγου.
Ο πατέρας του Αγίου Γρηγορίου, ο Κωνσταντίνος, πέθανε όταν ο Γρηγόριος ήταν στην ηλικία των 7 ετών, μικρό παιδάκι.
προηγουμένως είχε καρή μοναχός.
Φανταστείτε την πίστη και την αγάπη που είχε προς τον Χριστό, αλλά και προς αυτό το σχήμα του μοναχισμού.
Ενώ ζούσε και ήταν στα τελευταία του, η σύζυγός του τον συμβούλευε να αναθέσει την προστασία όλων των παιδιών, επειδή είχε αρκετά παιδιά, στην προστασία του αυτοκράτορα.
Αλλά αυτός της απάντησε, «Εγώ δεν αφήνω τα παιδιά μου στην προστασία αυτών των επίγειων αρχόντων.
Ναι, μεγάλοι, σπουδαίοι, δυνατοί είναι, αλλά είναι άνθρωποι, είναι επίγειοι, είναι επίκαιροι, είναι της στιγμής, μετά από λίγο μπορεί να φύγουν, αλλά τα αφήνω στην προστασία της δέσποινας των όλων, στη μητέρα του Βασιλέως των ουρανών, δηλαδή στην Παναγία μας, εκεί τα αφήνω τα παιδιά μου.
Η μητέρα του Γρηγορίου, αφού μεγάλωσε τα παιδιά της και ελευθερώθηκε ας πούμε αφού μεγάλωσαν και έγιναν αυτοδύναμα, έφυγε από τον κόσμο και πήγε σε ένα μοναστήρι και εκεί ασκήθηκε πάρα πολύ στην αρετή και έγινε και αυτή μια Αγία γυναίκα.
Αγίασε όπως και ο σύζυγός της.
Τα άλλα τα αδέρφια του Αγίου Γρηγορίου, άλλα δύο αγόρια και άλλα δύο κορίτσια, αγιάζουν και αυτά ζώντας ασκητική ζωή.
Οπότε βλέπουμε να είναι μία Αγία Οικογένεια και ο Πατέρας και τα αδέρφια αγόρια και κορίτσια οπότε ανάμεσα σ’ αυτό το Θείο Σύνολο ο Άγιος Γρηγόριος ακτινοβολεί εκθαμβωτικά ως Ήλιος άδυτος στην Ορθοδοξία.
οπότε βλέπουμε μια ολόκληρη οικογένεια Αγίων Ανθρώπων.
Ο Άγιος Γρηγόριος μετά το θάνατο του πατέρα του θέλει να σπουδάσει.
Είναι μικρό παιδί είπαμε 7 χρονών του ήρθε αυτή η σκέψη θέλω να μάθω γράμματα να σπουδάσω και μην μπορώντας να αποστηθίσει αυτά τα μαθήματα τα οποία έκανε προσπαθούσε δηλαδή να τα απομνημονεύσει και δεν μπορούσε, έκανε υποσχέσεις στην Παναγία.
Παναγία μου θα γίνω καλό παιδί, θα γίνω ένας άγιος άνθρωπος όπως θέλει ο Θεός.
Σε παρακαλώ βοήθησέ με να θυμάμαι αυτά τα οποία διαβάζω.
Και πριν ξεκινήσει το διάβασμα έκανε τρεις μετάνες μπροστά στην εικόνα της Παναγίας.
Οπότε, όπως μας αναφέρουν οι βιογράφοι, τον βλέπουμε τον Άγιο Γρηγόριο να προκόβει και να θαυμάζεται από όλους τους ανθρώπους για τη σοφία του και σπούδασε, για να δούμε, γραμματική, σπούδασε ρητορική, φυσική, λογική και όλες τις επιστήμες της εποχής εκείνης.
Ο Αυτοκράτορας βλέποντας αυτή την πρόοδο τον προορίζει για μεγάλα αξιώματα.
Αλλά ο Άγιος έχει αλλού το νου του.
Σκέφτεται όχι αυτά τα μεγάλα αξιώματα, αλλά πολύ μεγαλύτερα, πολύ υψηλότερα αξιώματα.
Σκέφτεται τον Ουράνιο Βασιλιά, όχι τον Επίγειο Βασιλιά και την Ουράνια Βασιλεία του.
να είναι δηλαδή άνθρωπος της βασιλείας του Θεού, όχι ένας άνθρωπος κάποιας επίγειας βασιλείας.
Οπότε αφήνει τον κόσμο και κατευθύνεται στο Άγιον Όρος.
Το Άγιον Όρος είχε περίπου 400 χρόνια ζωής μέχρι τότε.
Τώρα έχει ξεπεράσει τα χίλια χρόνια.
Οπότε εκεί τον βλέπουμε τον Άγιο Γρηγόριο να προοδεύει στη μοναχική ζωή, να ανέρχεται στην πνευματική ζωή και ταυτόχρονα ενώ ανερχόταν και προόδευε να φωνάζει στο Θεό Θεέ μου φώτισόν μου το σκότος υπεραγία Θεοτόκε φώτισόν μου το σκότος φώτισέ μου το σκοτάδι γιατί βλέπω ότι έχω πολύ σκοτάδι μέσα μου και είπα ανεβαίνοντας και ανεβαίνοντας πολύ και όμως έβλεπε σκοτάδι μέσα στην ψυχή του.
Εμφανίζεται κάποια φορά ο Άγιος Ιωάννης ο θεολόγος, ο μαθητής του Χριστού.
Ασφαλώς έζησε πριν 1400 χρόνια ο Άγιος Ιωάννης αλλά όπως είπαμε οι Άγιοι οι πάντες ζουν στους αιώνες των αιώνων Εφόσον ένας άνθρωπος ξεκίνησε τη ζωή του, δεν θα πεθάνει ποτέ.
Και οι Άγιοι ασφαλώς ζουν.
Και εμφανίζεται κάποια φορά και του λέει, «Γρηγόριε, με έστειλε η Βασίλισσα των πάντων για να σε ρωτήσω, γιατί φωνάζεις, γιατί λες να σου φωτίσει ο Θεός αυτό το σκότος, δεν βλέπεις, δεν έχεις φως.
Είναι σκοτεινά τα πράγματα.
Και ο Γρηγόριος κάνει συνομιλία, απαντάει εκεί πέρα στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο.
«Μα τι άλλο πρέπει να ζητώ εγώ, ο εμπαθής, ο γεμάτος από αμαρτίες, παρά να ελεηθώ και να φωτιστώ για να ξέρω να κάνω το θέλημά Του, διότι βρίσκομαι σε πολύ σκοτάδι και δεν βλέπω ποιος είναι ο δρόμος, πού πρέπει να βαδίσω, τι να κάνω.
Και του λέει, το απαντάει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, η δέσποινα των όλων υπόσχεται ότι θα είναι βοηθός σου, όπως και εγώ θα είμαι βοηθός σου.
και ρωτάει τώρα πάλι ο Άγιος Γρηγόριος «Ναι, θα είναι βοηθός μου, αλλά πότε θα είναι βοηθός μου» και απαντάει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος «και τώρα και στη μέλλον σας ζωή» και αμέσως εξαφανίζεται.
Μετά από πολλή άσκηση κατέστησε τον εαυτό του μία ολοκληρωμένη πνευματική προσωπικότητα, αποκτώντας όλες τις αρετές με μέτρο και με αρμονία.
Όχι την μία πολύ ψηλά και την άλλη χαμηλά ή πολύ χαμηλά, αλλά όλες με μέτρο και με αρμονία.
Γίνεται ανώτερος των αλόγων παθών και υπερβαίνει και αυτές τις φυσικές ανάγκες.
κάνει μέρες να φάει, κάνει μέρες να κοιμηθεί, δεν περπατάει, αλλά υπερίπταται και πολλές φορές τον είχανε δει να φεύγει από εκείνο το μοναστήρι, το κελί που ήταν και να ανεβαίνει πετώντας επάνω στην κορυφή του άθωνος στο Άγιον Όρος.
Οπότε ο Άγιος Γρηγόριος αποκτάει βαθύτατη και ακρότατη ταπείνωση και ανυπόκριτη αγάπη προς τον Θεό, αλλά και προς τον πλησίον.
Γιατί δεν μπορούμε να πούμε, το λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, δεν μπορούμε να πούμε ότι αγαπώ τον Θεό, αλλά δεν αγαπώ τον πλησίον.
και ρωτάει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος «Αγαπάς τον Θεό τον οποίο δεν βλέπεις και δεν αγαπάς τον πλησίον σου τον οποίο βλέπεις, είσαι ψεύτης, λες ψέματα».
Οπότε αγαπά με ανυπόκριτη αγάπη και τον Θεό και τον πλησίον από τα βάθη της καρδιάς του.
τόσο δε υψώθηκε στον έρωτα του Θεού, ώστε υπερεύει, αγαπητοί μου, δια της αγάπης αυτής, υπερεύει την κατάνυξη, υπερεύει και το πέμφος, και έφτασε στην μακάρια απάθεια.
Δηλαδή, ήταν χωρίς κανένα πάθος.
Δεν τον ενοχλούσε τίποτα και κανένας.
Ο βιογράφος του, ο ησυχαστής Φιλόθεος ο Πατριάρχης γράφει «Μερικές φορές έχει το πρόσωπό του υπερφυσικά φωτοειδές, σαν να βγαίνει από καμίνι φωτιάς».
Δεν ξέρω αν έχετε δει κάποια εικόνα παλιά, είχαμε τα καμίνια που ήταν αυτοί οι σιδεράδες έβαζαν το σίδερο μέσα εκεί στη φωτιά και φυσούσαν εκεί και άναβε πολύ φωτιά και πυρονόταν το σίδερο και γινόταν τόσο λαμπερό που δεν μπορούσε να το κοιτάξεις και μετά το χτυπούσανε για να λάβει κάποια μορφή.
Έτσι εδώ πέρα λέει σαν να έβγαινε από κάποιο καμίνι φωτιάς και με τη φωτιά του Αγίου Πνεύματος είναι μεταμορφωμένος και αλλοιωμένος ιδιαίτερα όταν εξέρχεται από τη Θεία Λειτουργία ή από το ησυχαστικό κελί του.
Αλλά ενώσον βρίσκεται στο Άγιον Όρος εμφανίζεται κάποιος μοναχός Βαρλαάμ ο οποίος κηρύττει βλάσφημα λόγια και αιρετικά.
Ο Άγιος Γρηγόριος όμως με ατράνταχτα επιχειρήματα καταπολεμάει αυτές τις θέσεις και επειδή το πράγμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις, δεν είναι της ώρας να τα πούμε όλα αυτά, γίνεται σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη μέσα στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, όπου εκεί καταδικάζεται ο Βαρλαάμ για όλες αυτές τις θέσεις και απόψεις και τα κηρύγματα τα οποία έλεγε.
Ο Άγιος Γρηγόριος τονίζει ότι η ουσία του Θεού είναι απρόσιτη, δηλαδή δεν μπορεί κανένας να την πλησιάσει και αμέθεκτη, δεν μπορεί να μετέχει αυτής της ουσίας του Θεού.
ενώ οι ενέργειες του Θεού που είναι πάλι ο ίδιος ο Θεός, οι ενέργειες του Θεού είναι προσιτές και μεθεκτές.
Μπορεί κανένας να πλησιάσει αυτές τις ενέργειες τού Θεού, όπως είναι η αγάπη του Θεού, μπορώ και εγώ να αγαπάω.
Όπως είναι η ελεημοσύνη, μπορώ και εγώ να ελεώ.
Όπως είναι η καθαρότητα, μπορώ και εγώ να είμαι καθαρός.
όπως είναι η δύναμη του Σταυρού, η παντοδυναμία του Θεού, να γίνω και εγώ παντοδύναμος, ενωνόμενος με τον Θεό.
Δηλαδή, ό,τι έχει ο Θεός ως ενέργειες και είναι άκτιστες, μπορώ με αυτές τις ενέργειες να ενωθώ, να ενωθώ με την Θεότητα, δηλαδή.
Επίσης έλεγε ο Άγιος Γρηγόριος ότι το τρίτο πρόσωπο του Αγίου Τριαδικού Θεού που είναι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα, δεν εκπορεύεται και από τον Υιό.
βλέπετε ότι ο Βαραλάμ αυτές τις ιδέες, αυτά τα κηρύγματα που έλεγε μάλλον είχε υποκινηθεί από τους Ρωμαιοκαθολικούς, από τους Παπικούς διότι αυτοί επειδή χάσανε το δρόμο τους, δεν ξέρουν τι λένε και έλεγαν ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και από τον Θεό Πατέρα και από τον Θεό Υιό οπότε υποτιμούσαν και το Άγιο Πνεύμα, αλλά διασάλευαν την τάξη της Αγίας Τριάδος.
Ακόμη, ο Άγιος Γρηγόριος έλεγε ότι το Θείο Άκτιστο Φως μπορούν να το δουν όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν καθαρή καρδιά.
βλέπετε σε εμάς στην Ορθοδοξία, ακόμη και στην Αγιογραφία και γι’ αυτό αγιογραφούν έτσι οι άγιοι αυτοί οι άνθρωποι οι αγιογράφοι, έχουμε στο κεφάλι του καθενός Αγίου και του Ιησού Χριστού και της Παναγίας και όλων των Αγίων έχουν ένα φωτοστέφανο.
Αυτό είναι το άκτιστο θεϊκό φως.
Οπότε μπορούμε όλοι να το δούμε όπως το έχουν δει πάρα πολλοί άνθρωποι, πότε όταν έχουμε καθαρή καρδιά.
Ακόμη και η νοερά και αδιάλειπτη προσευχή αυτό το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με και οτιδήποτε ελέησέ με, Υι Χριστέ μου, που το λέμε μέσα μας και συνεχώς το λέμε, μπορεί και πρέπει να γίνεται αυτή η νοερά προσευχή από όλους τους χριστιανούς, όχι μόνο από τους μοναχούς, όπως λένε μερικοί.
Όταν ο άνθρωπος, αγαπητοί μου, προσπαθεί να τηρεί τις εντολές του Θεού και ασκείται πνευματικά και προσεύχεται αδιαλείπτως, τότε αρχίζει να κοινωνεί μετά του Θεού, να έχει κοινωνία, να έχει παρέα, συντροφιά με τον Θεό.
Πώς, μετέχοντας, όπως είπα νωρίτερα, σε αυτές τις άκτιστες ενέργειες του Θεού.
Αλλά αυτή η κοινωνία μετά του Θεού είναι αυτό που λέμε η θέωση, την οποία υπερασπίστηκε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ότι ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στη θέωση, μια και είναι ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ανθρώπου.
Δηλαδή, ποιος είναι ο σκοπός, γιατί γεννιόμαστε, γιατί υπάρχουμε, για να γίνουμε θεοί.
Όπως λέει και στους Ψαλμούς, ο Δαβίδ, είναι αυτά τα οποία του λέει ο Θεός και τα καταγράφει ο Δαβίδ.
«Εγώ είπα, λέει ο Θεός, θεοί εστέ και Υιοι του υψίστου πάντες.
Εγώ σας είπα, είστε θεοί και είστε παιδιά του Θεού όλοι, κατά χάρη και κατά μέθεξη, όχι κατ ουσία».
Εμείς είμαστε κατά χάρη, χαριστικά.
Μας κάνει χάρη ο Θεός και μας κάνει και εμάς Θεούς.
Και κατά μέθεξη μετέχουμε δηλαδή των θείων ακτής των ενεργειών του Θεού.
Ο Θεός των Ρωμαιοκαθολικών και δεν λέω της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας γιατί δεν είναι εκκλησία.
άσχετα αν κάποιοι μπορεί να λένε ναι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ή η Παπική Εκκλησία δεν είναι Εκκλησία, να το ξέρουμε αυτό, είναι μια ομάδα που πιστεύει όπως θέλει.
Λοιπόν, η Ρωμαιοκαθολική και οι φιλόσοφοι τον Θεό τον έχουν τόσο απρόσιτο, δεν μπορεί κανένας να τον πλησιάσει, είναι πάρα πολύ μακριά Και αυτό επειδή είναι πάρα πολύ μακριά αυτός ο Θεός, έχουμε τον Πάπα ή έχουμε τους Καρδιναλίους ή έχουμε δεν ξέρω τι άλλο μπορούμε να έχουμε.
Γιατί είναι πολύ μακριά ο Θεός και δεν μπορεί κανένας να τον πλησιάσει.
Είναι απρόσιτος ο Θεός και είναι αμέθεκτος.
δεν μπορούμε να μετέχουμε του Θεού, ώστε να θεωρείται τελείως αδιανόητη κάθε επαφή με τα πλάσματά Του.
Δηλαδή, ο Θεός αυτός είναι τόσο μακριά και ξεχωρισμένος από τα πλάσματα.
Όταν λέμε εμείς όμως, και ξέρουμε και το λέει η Αγία Γραφή, ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών και εδώ, αυτή τη στιγμή, και μέσα μας και από έξω μας και παντού άλλο τώρα αν μετέχουμε ή δεν μετέχουμε γιατί χρειάζεται διαδικασία, καθαρότητα ψυχής αλλά είναι πανταχού παρών πως λένε αυτοί ότι δεν έχει καμία σχέση με τα πλάσματά του ο Θεός που είναι ο δημιουργός όλων αυτών των πλασμάτων γι’ αυτό και ο Άγιος Γρηγόριος έλεγε Αν εσύ στον Βαρλάμ και γενικά στον οποιονδήποτε που σκέφτεται έτσι, αν εσύ αφαιρέσεις αυτό που υπάρχει μεταξύ της ουσίας του Θεού και των πιστών που μετέχουν, που είναι οι άκτιστες ενέργειες, δηλαδή έχουμε την ουσία του Θεού, έχουμε εμάς τους ανθρώπους, τους πιστούς, Ανάμεσα από τον Θεό υπάρχει χάσμα, αλλά όμως υπάρχουν οι άκτιστες ενέργειες που μας ενώνουν με τον Θεό.
Αυτοί έλεγαν ότι οι άκτιστες ενέργειες δεν μπορούν να γίνουν μέτοχες με τους ανθρώπους.
Δεν μπορούμε να μετέχουμε τον ακτή των ενεργειών.
Οπότε δεν είχαμε καμία επαφή, δεν μπορούμε να έχουμε καμία επαφή με τον Θεό.
Εμείς λέμε ότι υπάρχουν ανάμεσα από το Θεό και ημών οι άκτιστες ενέργειες του Θεού, στις οποίες μπορούμε να μετέχουμε.
Μετέχοντας έτσι μετέχουμε του Θεού.
Και λέει, ό πόση μεγάλη συμφορά θα συμβεί αν είναι έτσι τα πράγματα.
Τότε αγαπητέ μας χώρισες από το Θεό.
τότε εκτόπισες τις άκτιστες ενέργειες που συνδέουν τον Θεό με τους πιστούς και έτσι δημιούργησες χάσμα μέγα και αδιάβατο μεταξύ του Θεού και της δημιουργίας και της πρόνοιας υπέρ των ανθρώπων.
Οι αληθινοί πιστοί, αγαπητοί μου, βρίσκονται σε αδιάλειπτη σχέση μετά του Θεού δια των ακτίστων, όπως είπα, ενεργειών.
Και γι’ αυτό λάμπουν και αστράφτουν και αλλοιώνονται, όντας τέκνα φωτόμορφα της Εκκλησίας.
Οι αληθινοί πιστοί ζουν από δω τη βασιλεία του Θεού και βλέπουν το άκτιστο φως και κολυμπούν μέσα σ’ αυτό.
Έχω χρόνια που τα ακούω αυτό το πράγμα και από μικρό παιδάκι, ότι όπως λένε οι άλλοι, ότι όταν θα πάμε στη Βασιλεία του Θεού κάποτε, αν θα πάμε και αν υπάρχει, αλλά όταν θα πάμε οι Άγιοι άνθρωποι του Θεού, οι πιστοί, από εδώ ζουν τη Βασιλεία του Θεού.
Δεν θα πάμε κάποτε στη Βασιλεία του Θεού.
Η Βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί είναι μέσα σας, είναι ανάμεσά σας, είναι παρούσα.
Αφού νωρίτερα και τώρα αυτή τη στιγμή, νωρίτερα, τι είπαμε, ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
δηλαδή μέχρι την ώρα που θα πούμε το Διευχών, όλη αυτή την ώρα βρισκόμαστε μέσα στη Βασιλεία του Θεού.
Τώρα γιατί δεν βλέπουμε, είμαστε τυφλοί, γιατί είμαστε ακάθαρτοι.
Αν ήμασταν καθαροί θα βλέπαμε, γιατί λέω είμαστε στη Βασιλεία του Θεού.
Ο Άγιος Γρηγόριος που από την νεότητά του παρέδωσε τον εαυτό του στην καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος και κατόπιν μακράς ασκητικής αγωγής, τι έγινε, καθάρθηκε, φωτίστηκε, αγιάστηκε και έγινε ο ίδιος φως.
Είπαν νωρίτερα ότι τον έβλεπαν να ανεβαίνει στον Άθωνα επάνω στην κορυφή από το κελί του πετώντας, αλλά τον έβλεπαν σαν ένα φως, έβλεπαν ένα φως να πετάει.
Και τελειώνω να δούμε λίγο πώς περιγράφει την προσωπική του αλίωση και μεταμόρφωση.
Τι λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο καινούριος εν Χριστώ άνθρωπος υπάρχοντας φως και βλέποντας δια μέσου του φωτός και αν βλέπει τον εαυτό του φως βλέπει και προς εκείνο που κοιτάζει τον Θεό είναι και αυτό φως και με αυτό που βλέπει με τα μάτια του που βλέπει είναι και αυτό φως Αυτό λοιπόν είναι η ένωση Θεού και ανθρώπου.
Όλα εκείνα τώρα είναι ένα, είναι φως.
Αυτόν λοιπόν αγαπητοί μου τον Άγιο Γρηγόριο τον γιορτάζουμε και τον τιμούμε σήμερα.
Αυτόν ο οποίος μετέσχε το ακτής του φωτός και που καλεί όλους μας να μεθέξουμε και να βρεθούμε στη θέωση.
να γίνουμε κατά χάριν Θεοί.
Αμήν.