Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Βίος
Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής έζησε περί τον έβδομο αιώνα μΧ, όταν Αυτοκράτορας Κωνσταντινούπολης ήταν ο Κώνσταντος, δισεγγονός του Ηρακλείου και γιος του Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου. Γεννήθηκε το 580 στην Κωνσταντινούπολη και κοιμήθηκε το 662 στη Λαζική του Πόντου.
Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής ήταν σοφός, αγαθός και εύγλωττος. Φάνηκε ικανός στην πολιτική διοίκηση και τιμήθηκε με μεγάλες τιμές. Έφτασε μάλιστα στο αξίωμα του πρωτοασηκρήτου, και έγινε συγκοινωνός στις αποφάσεις των βασιλέων.
Εκείνη την εποχή ήταν πολύ διαδεδομένος ο Μονοθελητισμός, η ανόητη και δυσσεβή αίρεση που δεν πίστευε ότι ο Χριστός είχε δύο φύσεις, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Δυστυχώς, σε αυτήν την αίρεση έπεσαν και ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Σέργιος και ο διάδοχός του Πύρρος. Πίσω από τον Μονοθελητισμό υπήρχαν και πολιτικά κίνητρα, καθώς ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος προσπαθούσε να γεφυρώσει έτσι το χάσμα με τους Μονοφυσίτες που ήταν η πλειοψηφία σε Παλαιστίνη, Αίγυπτο και Συρία.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής αποδείχθηκε μέγιστος (όπως σημαίνει και το όνομά του στα λατινικά) υπερασπιστής της Ορθοδοξίας, παρατηρεί ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Ο Μάξιμος ο Ομολογητής δεν άντεχε να συγκοινωνεί με τους δυσσεβείς αιρετικούς. Έτσι παράτησε τη θέση του, τις βασιλικές τιμές και την κοσμική εξουσία, προτιμώντας “παραρριπτείσθαι εν τω οίκω του Θεού μου μάλλον η οικείν με εν σκηνώμασιν αμαρτωλών”, όπως λέγει και ο Δαβίδ στον Ψαλμό 83.
Πήγε στο Μοναστήρι στη Χρυσόπολη (σημερινό Σκούταρι ή Ουσκουντάρ), κούρεψε τα μαλλιά της κεφαλής του και έγινε μοναχός. Αργότερα έγινε Ηγούμενος στην ίδια Μονή.
Η ψυχή του πυρπολήθηκε με θεϊκό ζήλο. Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής πήγε στην παλαιά Ρώμη και έπεισε τον Πάπα Μαρτίνο να κάνει Τοπική Σύνοδο και να καταδικάσει τους ηγέτες του Μονοθελητισμού. Κατάφερε αυτό το γενναίο έργο και συνέταξε και πολλές επιστολές με τις οποίες έλεγχε όσους είχαν αιρετικά φρονήματα, αποδεικνύοντας με συλλογιστικές αποδείξεις και με μαρτυρίες από τις Γραφές, την ακρίβειαν της Ορθοδόξου ημών πίστεως.
Όταν ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, η βασιλική Σύγκλητος των αρχόντων κατέκρινε τόσο τον Μάξιμο όσο και δύο μαθητές τους, που είχαν και οι δύο το όνομα Αναστάσιος. Η Σύγκλητος ακολουθούσε την αίρεση, όπως και ο Αυτοκράτορας. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, αν και είδε ότι όλοι συμφωνούσαν με την αίρεση του Μονοθελητισμού, όχι μόνο αντιστάθηκε στα λεγόμενά τους, αλλά έπεισε και άλλους να αντισταθούν, με τις σοφές επιστολές που έγραψε. Έτσι, τον εξόρισαν σε μία φυλακή της Θράκης.
Έμεινε στερεός στην Ορθοδοξία και του έκοψαν το χέρι και τη γλώσσα του. Κατόπιν τον εξόρισαν στη Λαζική (χώρα των Λαζών), όπου έζησε για τρία χρόνια. Ασθένησε λίγο και απεδήμησε προς τον Κύριο. Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής ενταφιάστηκε στο Μοναστήρι του Αγίου Αρσενίου και έκανε πολλά θαύματα.
Σύμφωνα με την παράδοση, αφού έκοψαν τη γλώσσα του, εκείνη αποκαταστάθηκε και έγινε εντελώς καλά όπως πριν. Οι αιρετικοί άρχοντες τιμώρησαν και τους δυο πιστούς μαθητές του. Ο μεγαλύτερος Αναστάσιος είχε τη μοίρα του Οσίου Μαξίμου: έκοψαν τη γλώσσα του και το χέρι του και τον εξόρισαν. Ο πιο νέος Αναστάσιος εξορίστηκε σε ένα φρούριο της Θράκης, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Το έργο του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού, αποτέλεσε τη βάση της Έκτης (Στ’) Οικουμενικής Συνόδου.
Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Γιορτή
Τη μνήμη του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού τιμούμε στις 21 Ιανουαρίου. Την Ανακομιδή και Μετάθεση του Ιερού Λειψάνου του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού τιμούμε στις 13 Αυγούστου.
Απολυτίκιο του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού
Θείου Πνεύματος, τη επομβρία, ρείθρα έβλυσας, τη Εκκλησία, υπερκοσμίων δογμάτων πανεύφημε, θεολόγων δε του Λόγου την κένωσιν, ομολογίας αγώσι διέλαμψας. Πάτερ Μάξιμε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Έτερο απολυτίκιο του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού
Ορθοδοξίας οδηγέ, ευσεβείας Διδάσκαλε και σεμνότητος, της Οικουμένης ο φωστήρ, των Μοναζόντων θεόπνευστον εγκαλλώπισμα, Μάξιμε σοφέ, ταις διδαχαίς σου πάντας εφώτισας, λύρα του Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.