Απόστολος Τίτος. Στυλοβάτης του Χριστιανισμού και αφοσιωμένος βοηθός του Αποστόλου Παύλου.
Απόστολος Τίτος. Βίος
Ο Απόστολος Τίτος καταγόταν από την Κρήτη, από το γένος του Μίνωα όπως λέει ο Απόστολος Ζήνωνας που ήταν νομικός που έγραψε τον βίο αυτού του Αποστόλου. Ο Απόστολος Παύλος τον αναφέρει στην επιστολή του προς τον Τίτο, λέγοντας: “Ζηνάν τον νομικόν και Απολλώ σπουδαίως πρόπεμψον, ίνα μηδέν αυτοίς λείπη.” (Τιτ. γ, 13). Ο Απόστολος Τίτος, γνωστός και ως Άγιος Τίτος, ήταν εξέχουσα προσωπικότητα του πρώιμου χριστιανισμού και στενός συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου. Γεννημένος στην Κρήτη, ο Τίτος διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη της πρώιμης χριστιανικής εκκλησίας, ιδίως με το ιεραποστολικό του έργο και την εκκλησιαστική διακονία στην Κρήτη.
Πρώιμη ζωή και μεταστροφή στον χριστιανισμό
Ο Τίτος ήταν Έλληνας που γεννήθηκε στην Κρήτη γύρω στο 10-20 μ.Χ. Ο Απόστολος Τίτος, στην αρχή της ζωής του, έδειξε πολλή επιμέλεια στην παιδεία και τη μόρφωση, την οποία θαύμαζαν οι Έλληνες.
Όταν ήταν είκοσι ετών, άκουσε μια θεϊκή φωνή από ψηλά, η οποία του είπε τα εξής. Πρέπει να φύγεις από εδώ, για να σώσεις την ψυχή σου, γιατί αυτή η εξωτερική μόρφωση δεν θα σε ωφελήσει. Και επιθυμώντας να ακούσει για δεύτερη φορά την ίδια φωνή, για να μάθει περισσότερα και να μην εξαπατηθεί (διότι γνώριζε τα ψέματα που δημιουργούνταν από τις φωνές των ειδώλων και των δαιμόνων), παρέμεινε ακόμη εννέα χρόνια στην εκπαίδευση των γραμμάτων. Και τότε παρακινήθηκε από θεϊκό όραμα να διαβάσει την εβραϊκή Βίβλο. Πήρε την Παλαιά Διαθήκη, την άνοιξε, και βρήκε τον λόγο του προφήτη Ησαΐα: “Eγκαινίζεσθε προς με νήσοι πολλαί. Iσραήλ σώζεται παρά Kυρίου σωτηρίαν αιώνιον” (Ησ. με 16).
Ο αρχιστράτηγος και ηγεμόνας της Κρήτης, που ήταν θείος του Αγίου Τίτου, όταν άκουσε για τη σωτήρια γέννηση του Χριστού και για τα θαύματα που έκανε στην Ιερουσαλήμ και σε άλλα μέρη της Παλαιστίνης, έστειλε τον ανιψιό του Τίτο στην Ιερουσαλήμ, ως άνθρωπο ικανό να ακούσει και να παρουσιάσει σωστά όσα θα μάθαινε.
Ο Απόστολος Τίτος βαπτίζεται Χριστιανός
Ο Απόστολος Τίτος πηγαίνοντας στην Ιερουσαλήμ, πίστεψε και προσκύνησε τον Σωτήρα Χριστό. Είδε τα θαύματά του, είδε τα Πάθη του, είδε και το Βάπτισμα, την Ανάσταση, την Ανάληψη, και έζησε και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους αγίους αποστόλους. Για την πίστη του στον Χριστό, στην Πεντηκοστή συναριθμήθηκε με τους 120 που έλαβαν το Άγιο Πνεύμα. Τότε χειροτονήθηκε και στάλθηκε μαζί με τον Παύλο για να κηρύξει το ευαγγέλιο.
Ρόλος στο Συμβούλιο της Ιερουσαλήμ και σχέση με τον Παύλο
Ο Τίτος αναφέρεται για πρώτη φορά στην Καινή Διαθήκη στο Γαλάτας 2:1-3, όπου ο Παύλος διηγείται ότι πήρε τον Τίτο μαζί του στην Ιερουσαλήμ για να συναντηθεί με τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους. Αυτή η συνάντηση ήταν κρίσιμη για τον καθορισμό της σχέσης μεταξύ των Ιουδαίων και των Εθνικών Χριστιανών και ο Τίτος έπαιξε σημαντικό ρόλο στις συζητήσεις. Ο Τίτος αναφέρεται επίσης σε πολλά άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης, μεταξύ των οποίων το Β΄ Κορινθίους, όπου ο Παύλος επαινεί τον Τίτο για την πίστη και τη δέσμευσή του στη χριστιανική πίστη.
Στο Β΄ Κορινθίους 8:23, ο Παύλος αναφέρεται στον Τίτο ως “συνεργάτη και συνεργάτη μου” και τον επαινεί για την επιμέλειά του στη διάδοση του Ευαγγελίου.
Ιεραποστολικό έργο
Η στενή σχέση μεταξύ του Παύλου και του Τίτου αποδεικνύεται περαιτέρω από το γεγονός ότι ο Τίτος συνόδευσε τον Παύλο στα ιεραποστολικά του ταξίδια, κηρύσσοντας το ευαγγέλιο σε διάφορες πόλεις. Έτσι ο Απόστολος Τίτος με τον Παύλο πήγε στην Αντιόχεια, στη Σελεύκεια, στην Κύπρο και στη Σαλαμίνα και στην Πάφο, που ήταν στην Κύπρο. Και από εκεί πήγε στην Πέργα της Παμφυλίας και στην Αντιόχεια της Πισιδίας. Στο Ικόνιο τον φιλοξένησε στο σπίτι του ο Άγιος Ονησιφόρος. Έπειτα πήγε στη Λήστρα και στη Δέρβη.
Και για να μιλήσουμε συνολικά, σε κάθε τόπο και πόλη κήρυξε τον λόγο του Θεού μαζί με τον Απόστολο Παύλο.
Εκκλησιαστική διακονία στην Κρήτη
Όταν ο γαμπρός της αδελφής του Τίτου, που ονομαζόταν Ρουστίλος, είχε δύο χρόνια κατά τα οποία κυβερνούσε την Κρήτη, ο Τίτος πήγε εκεί μαζί με τον Απόστολο Παύλο. Κατόπιν αναχώρησε μαζί με τον Παύλο και πήγαν στην Ασία, και από εκεί πήγε μαζί με τον Παύλο στη Ρώμη. Στη Ρώμη, ο Τίτος έμεινε μέχρι την θανάτωση του Παύλου από τον Νέρωνα.
Μετά το μαρτύριο του Παύλου, ο Τίτος γύρισε στην Κρήτη, και χειροτόνησε Επισκόπους και Πρεσβυτέρους.
Μετά το θάνατο του Παύλου, ο Τίτος συνέχισε να υπηρετεί ως ηγέτης στην πρώιμη χριστιανική εκκλησία. Διορίστηκε ως πρώτος επίσκοπος Κρήτης, όπου εργάστηκε ακούραστα για τη διάδοση του Ευαγγελίου και τη δημιουργία χριστιανικών κοινοτήτων.
Στον Τίτο είχε απευθυνθεί ο Παύλος με την επιστολή προς τον Τίτο, όπου παρέχει καθοδήγηση και οδηγίες στον Τίτο για το έργο του επισκόπου.
Στην επιστολή αυτή, ο Παύλος τονίζει τη σημασία των καλών έργων, της ορθής διδασκαλίας και την ανάγκη να διορίσει ο Τίτος πρεσβύτερους σε κάθε πόλη για να επιβλέπει την πνευματική ευημερία της χριστιανικής κοινότητας. Η ηγεσία του Τίτου στην Κρήτη δεν ήταν χωρίς προκλήσεις, καθώς αντιμετώπισε αντιδράσεις τόσο από Ιουδαίους όσο και από ειδωλολάτρες αντιπάλους που προσπαθούσαν να υπονομεύσουν την εξουσία του και να δυσφημίσουν το χριστιανικό μήνυμα.
Παρά τα εμπόδια αυτά, ο Τίτος παρέμεινε ακλόνητος στην πίστη του και συνέχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιο σε όλο το νησί.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει ότι όλα τα έτη της ζωής του θείου Τίτου ήσαν ενενήντα τέσσερα. Διότι, όταν ήλθε από την Κρήτη στην Ιερουσαλήμ, ήταν είκοσι ετών. Και έμεινε στην Ιερουσαλήμ μέχρι την Ανάληψη του Κύρου, δηλαδή ένα χρόνο. Και μετά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου πήγε στην Ιερουσαλήμ δέκα χρόνια. Τότε χειροτονήθηκε Επίσκοπος από τους αρχιεπισκόπους και πέρασε δεκαοκτώ χρόνια στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Και στα νησιά κήρυξε έξι χρόνια. Και στην πατρίδα του, την Κρήτη, τριάντα εννέα χρόνια. Γι’ αυτό και όλοι αυτοί που συγκεντρώνονται μαζί γίνονται χρόνια ενενήντα τέσσερα.
Επίλογος
Ο Απόστολος Τίτος ήταν αφοσιωμένος Χριστιανός και στενός συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου.
Οι άοκνες προσπάθειές του για τη διάδοση του Ευαγγελίου, την ίδρυση χριστιανικών κοινοτήτων και την παροχή καθοδήγησης στην εκκλησία της Κρήτης έχουν αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία του χριστιανισμού. Καθώς αναλογιζόμαστε τη ζωή και την κληρονομιά του Αποστόλου Τίτου, μας υπενθυμίζεται η δύναμη της πίστης, η σημασία της επιμονής και ο διαρκής αντίκτυπος μιας ζωής αφιερωμένης στην υπηρεσία του Θεού και του λαού Του.
Άγιος Τίτος ο Απόστολος. Γιορτή
Ο Άγιος Τίτος ο Απόστολος γιορτάζει στις 25 Αυγούστου.
Απολυτίκιο του Αγίου Τίτου του Αποστόλου
Προκληθείς ουρανόθεν προς γνώσιν ένθεον, την εν σαρκί του Δεσπότου επιδημίαν εν γη, αυτοψεί εωρακώς φωτός πεπλήρωσαι, όθεν του Παύλου κοινωνός, θεηγόρος γεγονώς, την Κρήτην πάσαν πυρσεύεις, της ευσεβείας τω λόγο, Τίτε απόστολε μακάριε.