Άγιοι Λεόντιος, Υπάτιος και Θεόδουλος. Βίος και Μαρτύριο
Ο Άγιος Λεόντιος γεννήθηκε στην Αίγινα και υπηρέτησε στο Ρωμαϊκό Στρατό υπό τον αυτοκράτορα Βεσπασιανό. Ήταν γνωστός για τη σοφία και τη λογική του σκέψη, που τον οδήγησαν στην προαγωγή του στον βαθμό του αρχιστράτηγου. Υπηρέτησε στην Τρίπολη, της σημερινής Λιβύης. Αφού ασπάστηκε τον χριστιανισμό, καταδιώχτηκε και τελικά μαρτύρησε από τον κυβερνήτη της Φοινίκης Αδριανό.
Αφού γνώρισε τη διδασκαλία του Αγίου Κρίσπου, ο Λεόντιος ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Άρχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιο και να βοηθά τους φτωχούς, γεγονός που τελικά οδήγησε στον διωγμό του από τον κυβερνήτη Αδριανό της Φοινίκης. Παρά τους κινδύνους, ο Λεόντιος παρέμεινε ακλόνητος στην πίστη του και συνέχισε να διαδίδει το μήνυμα του χριστιανισμού.
Ο Κυβερνήτης Αδριανός, φανατικός ειδωλολάτρης, ήταν γνωστός διώκτης των Χριστιανών. Όταν έμαθε για τη μεταστροφή του Λεοντίου και τις προσπάθειες του να κηρύξει το Ευαγγέλιο, διέταξε τη σύλληψη του αρχιστράτηγου και έστειλε τον Υπάτιο με στρατιωτική συνοδεία για να τον συλλάβει.
Ο Υπάτιος αρρώστησε μόλις έφτασε στην Τρίπολη. Έκρυψε την ταυτότητά του και τον σκοπό του ταξιδιού του. Ο υψηλός πυρετός που είχε ολοένα χειροτέρευε. Μέχρι που είδε στον ύπνο του έναν Άγγελο Κυρίου να του λέει: “αν θες να σωθείς, ζήτησε τρεις φορές βοήθεια από τον Θεό του Λεοντίου”. Έτσι και έκανε και αμέσως έγινε καλά! Εμπιστεύτηκε όσα είχαν συμβεί στον φίλο του Θεόδουλο.
Γνώρισε τον Λεόντιο και μαζί με τον φίλο του Θεόδουλο ασπάστηκαν και αυτοί τον Χριστιανισμό. Ο δε Άγιος Λεόντιος άρχισε να κηρύττει και να διδάσκει τη χριστιανική πίστη στους στρατιώτες του Ανδριανού, διαδίδοντας περαιτέρω το Ευαγγέλιο στην περιοχή.
Όταν ο Ανδριανός έφτασε στην Τρίπολη, διαπίστωσε τι είχε συμβεί και έγινε έξαλλος. Διέταξε αμέσως τη σύλληψη των Αγίων Λεοντίου, Υπατίου και Θεοδούλου.
Μετά από πολλά βασανιστήρια ο Υπάτιος και ο Θεόδουλος πέθαναν μαρτυρικά.
Ο Λεόντιος υποβλήθηκε και αυτός σε πολλές μορφές βασανιστηρίων. Του κατακρεούργησαν τα πόδια, κρέμασαν μια μεγάλη πέτρα στο λαιμό του, τον έδεσαν τεντωμένο από τα άκρα σε 4 πασσάλους και τον χτυπούσαν ανελέητα. Παρά τον πόνο, ο Άγιος Λεόντιος δεν αρνήθηκε την πίστη του, αλλά πήρε και αυτός τον στέφανο του Μάρτυρα.
Άγιος Λεόντιος. Εκκλησίες
Στο χωριό Λεόντι, κοντά στην Αίγινα, υπάρχουν τα ερείπια αρχαίας εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο Λεόντιο. Η εκκλησία πιστεύεται ότι χτίστηκε στο σημείο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Άγιος Λεόντιος.
Κοντά στο Μοναστήρι της Χρυσολεόντισσας υπάρχει και μια μικρή εκκλησία που τιμά τον Άγιο Λεόντιο.
Στον τόπο του μαρτυρίου του, στην Τρίπολη της Λιβύης, κτίστηκε στα βυζαντινά χρόνια ναός στον οποίο φυλάσσονταν τα λείψανά του.
Στην Bosra της Συρίας υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Άγιο Λεόντιο, που ήταν και Άγιος Προστάτης και Πολιούχος της Συρίας.
Άγιος Λεόντιος. Γιορτή
Ο Άγιος Λεόντιος γιορτάζει στις 18 Ιουνίου. Μαζί του γιορτάζουν οι Άγιοι Μάρτυρες Υπάτιος και Θεόδουλος.
Ο Άγιος Λεόντιος τιμάται ιδιαίτερα στον τόπο καταγωγής του, την Αίγινα.
Άγιος Λεόντιος. Απολυτίκιο
Ρώμην ένθεον διεζωσμένος, εθριάμβευσας εν τοις αγώσιν, αθλοφόρε του Σωτήρος Λεόντιε· συ γαρ ως λέων προς άθλησιν ώρμησας και πολεμίων το κράτος κατέβαλες. Μάρτυς ένδοξε Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρίσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Άγιος Λεόντιος. Κοντάκιο
Τών τυράννων ήσχυνας, τας πονηράς επινοίας, και Ελλήνων ήλεγξας, το αθέατον σέβας, έλαμψας, θεογνωσίαν πάσιν ανθρώποις, δόγμασι, της ευσεβείας, θεόφρον Μάρτυς· διά τούτό σου την μνήμην, τιμώμεν πόθω, σοφέ Λεόντιε.
Άγιος Λεόντιος. Στίχοι
Ἄκμων τὸ σῶμα τοῦ Λεοντίου τάχα,
Ἄκμων σιδηροῦς, πρὸς σφύρας τὰς αἰκίας.
Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ πληγῇσι Λεόντιος ἐκπνεῖ.
Άγιοι Υπάτιος και Θεόδουλος. Στίχοι
Eλευθερόφρων Θεόδουλος προς ξίφος,
Tοιούτον όντα και τον Ύπατον βλέπει.