Άγιος Ιλαρίων ο νέος, ο ηγούμενος της Μονής Δαλμάτων. Βίος
Ο Άγιος Ιλαρίωνας ο Νέος, γνωστός και ως Ιλαρίωνας του Δαλμάτου, ήταν βυζαντινός άγιος που γεννήθηκε το 775 στην Καππαδοκία.
Γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς, τον Πέτρο και τη Θεοδοσία, οι οποίοι τον ανέθρεψαν στις αρετές και του δίδαξαν την Αγία Γραφή.
Σε ηλικία δώδεκα ετών, ο Ιλαρίωνας χειροτονήθηκε μοναχός στο μοναστήρι του Ησυχίου κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Αργότερα μεταφέρθηκε στη μονή Διαλυμάτων, όπου έλαβε το Μεγάλο Σχήμα και έγινε μαθητής του Αγίου Γρηγορίου του Δεκαπολίτη. Ο Ιλαρίωνας αγάπησε και σεβάστηκε πολύ τον θεοφόρο προστάτη του Άγιο Ιλαρίωνα τον Μέγα και προσπάθησε να μιμηθεί τη ζωή του, κερδίζοντας τον τίτλο “Ιλαρίωνας ο Νέος”.
Στη μονή Δαλμάτου, ο Ιλαρίων χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Μετά τον θάνατο του ηγούμενου, οι αδελφοί θέλησαν να εκλέξουν τον Άγιο Ιλαρίωνα στη θέση αυτή, αλλά εκείνος διέφυγε κρυφά στην Κωνσταντινούπολη. Οι μοναχοί της μονής Δαλμάτου έστειλαν αίτηση στον Πατριάρχη Νικηφόρο, ζητώντας να διοριστεί ο Άγιος Ιλαρίων ως ηγούμενος. Ο Πατριάρχης κάλεσε τον Άγιο και τον έπεισε να δώσει τη συγκατάθεσή του, και ο Άγιος Ιλαρίωνας υποτάχθηκε από ιερή υπακοή. Για οκτώ χρόνια, καθοδηγούσε ειρηνικά το μοναστήρι μέχρι που ο εικονομάχος Λέων ο Αρμένιος κατέλαβε τον αυτοκρατορικό θρόνο το 813.
Ο Άγιος Ιλαρίων αρνήθηκε να ατιμάσει τις ιερές εικόνες και κατηγόρησε με θάρρος τον αυτοκράτορα για αίρεση, για την οποία υπέστη πολλά βασανιστήρια. Κλείστηκε στη φυλακή, ταλαιπωρήθηκε από την πείνα και τη δίψα και υπέφερε υπό τον ασεβή Πατριάρχη Θεόδοτο. Οι μοναχοί της μονής Δαλμάτου πήγαν στον αυτοκράτορα και του ζήτησαν να απελευθερώσει τον άγιο, υποσχόμενοι να υποταχθούν στην αυτοκρατορική βούληση. Ωστόσο, ο Άγιος Ιλαρίωνας και οι μοναχοί συνέχισαν να προσκυνούν τις ιερές εικόνες και ο εξοργισμένος αυτοκράτορας έριξε και πάλι τον μοναχό στη φυλακή, υποβάλλοντάς τον σε βασανιστήρια με την ελπίδα να αλλάξει γνώμη.
Ο κακός αυτοκράτορας Λέων ο Αρμένιος σύντομα σφαγιάστηκε από τους ίδιους τους στρατιώτες του στην εκκλησία, στο ίδιο σημείο όπου κάποτε είχε ρίξει μια ιερή εικόνα. Ο νέος αυτοκράτορας, Μιχαήλ Β’, απελευθέρωσε τον Άγιο Ιλαρίωνα από τη φυλάκισή του και ο Άγιος εγκαταστάθηκε σε μοναστικό κελί. Μετά τον θάνατο του Αγίου Θεόδωρου του Στουδίτη, ο οποίος επίσης υπέφερε για τις ιερές εικόνες, ο Άγιος Ιλαρίων είδε αγίους αγγέλους να παίρνουν την ψυχή του Αγίου Θεόδωρου στον ουρανό.
Υπό τον εικονομάχο αυτοκράτορα Θεόφιλο, ο Άγιος Ιλαρίωνας τέθηκε και πάλι υπό φρούρηση και ξυλοκοπήθηκε φρικτά, ενώ στη συνέχεια περιορίστηκε στο νησί της Αφουσίας. Μετά τον θάνατο του Θεόφιλου, η αγία αυτοκράτειρα Αγία Θεοδώρα έδωσε εντολή να ανακληθούν οι ομολογητές από την εξορία. Ο Άγιος Ιλαρίων επέστρεψε στη μονή Δαλμάτου, συμφωνώντας και πάλι να γίνει ηγούμενος. Έφυγε ειρηνικά το έτος 845.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Άγιος Ιλαρίων ο Νέος επέδειξε ακλόνητη πίστη και αφοσίωση στην προσκύνηση των ιερών εικόνων. Παρά το γεγονός ότι αντιμετώπισε πολλές φυλακίσεις και εξορίες, παρέμεινε ακλόνητος στις πεποιθήσεις του και συνέχισε να υπηρετεί ως πνευματικός ηγέτης της κοινότητάς του. Η επιστροφή του στο μοναστήρι του μετά την αποκατάσταση της Ορθοδοξίας του επέτρεψε να συνεχίσει το έργο του και να αφήσει μόνιμο αντίκτυπο σε όσους καθοδηγούσε.
Άγιος Ιλαρίων ο νέος, ο ηγούμενος της Μονής Δαλμάτων. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Ιλαρίωνος του νέου, του ηγουμένου της Μονής Δαλμάτων, τιμούμε στις 6 Ιουνίου.
Άγιος Ιλαρίων ο νέος, ο ηγούμενος της Μονής Δαλμάτων. Απολυτίκιο
Των λόγων του Κυρίου γεωργήσας την χάριν, ήνθησας ως ελαία Ιλαρίων παμμάκαρ, ελαίω των θείων αρετών και της ομολογίας σου σοφέ, ιλαρύνων τας καρδίας και τας ψυχάς, των πίστει σοι εκβοώντων. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντη, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.