Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Βίος και Μαρτύρια
Οι Άγιοι Τρόφιμος και Σαββάτιος ήρθαν στην Αντιόχεια περί το 278μΧ, όταν Αυτοκράτορας ήταν ο Πρόβος και τοποτηρητής της Αντιόχειας ήταν ο Αττικός βικάριος. Και επειδή είδαν όλους τους πολίτες εκείνης της πόλης ταραγμένους και σε φρενίτιδα, κατά τη γιορτή των γενεθλίων του Απόλλωνα, που βρισκόταν στη Δάφνη της Αντιόχειας, λυπήθηκαν ολόψυχα. Προσευχήθηκαν δυνατά στον Θεό και με αναστεναγμό της ψυχής τους για τη σωτηρία της πόλης. Έτσι φανερώθηκαν ότι είναι Χριστιανοί και τους έφεραν μπροστά στον βικάριο.
Πρώτα ρωτήθηκε ο Άγιος Τρόφιμος και με παρρησία ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό. Τότε έβγαλαν τα ρούχα του και τον χτύπησαν τόσο σκληρά, ώστε όλη η γη κοκκίνησε από το αίμα. Κατόπιν τον κρεμάσανε και του έσχισαν στα πλευρά. Τον φυλάκισαν και τον τέντωσαν στις τέσσερις τρύπες του ξύλου των βασανιστηρίων και της τιμωρίας.
Μετά από αυτό, ο Άγιος Σαββάτιος παρουσιάστηκε στον βικάριο. Και επειδή ομολόγησε και αυτός με θάρρος τον Χριστό, τον χτύπησαν στα μάγουλα και έγδαραν τα πλευρά του με σιδερένια νύχια. Μέχρι που φάνηκαν τα κόκαλά του, χωρίς να τα καλύπτει πια κρέας. Και η κοιλιά του και τα σπλάχνα του γέμισαν πληγές. Όταν τον κατέβασαν από το ξύλο, μετά από λίγο παρέδωσε το πνεύμα του στα χέρια του Θεού και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου.
Ο Άγιος Τρόφιμος εστάλη στην Κυνάντα, στον άρχοντα της Φρυγίας Σαλουτάριο. Στα πόδια του είχαν βάλει παπούτσια στα οποία είχαν καρφώσει σιδερένια και αιχμηρά καρφιά. Όταν ρωτήθηκε ο Άγιος Τρόφιμος ομολόγησε την πίστη του με ακόμη περισσότερη ανδρεία. Τράβηξαν τα άκρα του και τέντωσαν το σώμα του και τον χτύπησαν πολύ δυνατά με λωρίδα από βόδι. Τον έδεσαν στο ξύλο και έξυναν το σώμα του με μεταλλικά όργανα βασανιστηρίων για πολλές ώρες. Στις πληγές του έριξαν ξύδι και αλάτι για να κάνουν πιο έντονους τους πόνους. Έκαψαν τα πλευρά του με αναμμένα δαδιά. Μετά, τον έριξαν στη φυλακή και έδεσαν τα πόδια του στο ξύλο της τιμωρίας.
Τότε ο Δορυμέδων, που ήταν πρώτος ανάμεσα στους βουλευτές, μπήκε στη φυλακή και βοήθησε τον μάρτυρα. Και επειδή απουσίασε και δεν πήγε να θυσιάσει στα είδωλα μαζί με τον άρχοντα, τον ρώτησαν σχετικά. Τότε ο Δορυμέδων ομολόγησε με θάρρος την πίστη του στον Χριστό. Έτσι τον έβαλαν στη φυλακή. Την επομένη, επειδή με τους λόγους του έλεγχε τον τύραννο, του κάρφωσαν σιδερένιες ράβδους στα πλευρά. Έπειτα τον κρεμάσανε και του έγδαραν τα πλευρά και τα μάγουλα χωρίς έλεος. Μετά του ξεριζώσανε τα δόντια. Του έβγαλαν τα μαλλιά και τα γένια του τραβώντας τα. Και έτσι τον έβαλαν πάνω στη φωτιά.
Μετά από αυτά, ο Άγιος Τροφίμος ξαναβγήκε στο βήμα και έδειξε μεγαλύτερη παρρησία από την πρώτη φορά. Τον κρέμασαν ξανά και του έβγαλαν τα μάτια με πυρωμένες μεταλλικές σούβλες. Τον έβαλαν και πάλι στη φυλακή. Στη συνέχεια έφεραν και τους δύο μαζί, τον Τρόφιμο και τον Δορυμέδοντα, στο βήμα και διέταξαν να δοθούν για τροφή σε μια άγρια και πεινασμένη αρκούδα. Ο Θεός όμως δεν επέτρεψε στην αρκούδα να τους πειράξει. Τους έβαλαν για να ταΐσουν μια λεοπάρδαλη. Και μετά τους έβαλαν μαζί με ένα λιοντάρι. Αυτός που φρόντιζε το λιοντάρι, το πίεζε να επιτεθεί στους αγίους, και αυτό όρμηξε εναντίον του και τον κατασπάραξε. Τέλος, τους αποκεφάλισαν και έτσι έλαβαν τον στέφανο του μαρτυρίου.
Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Γιορτή
Οι Άγιοι Μάρτυρες Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων γιορτάζουν στις 19 Σεπτεμβρίου.
Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Απολυτίκιο
Την ακαθαίρετον, Τριάδος δύναμιν, ανθηφορήσαντες, μάρτυρες ένδοξοι, εναπετέματε στερρώς, την άκανθαν της απάτης, Τρόφιμε μακάριε, Εκκλησίας εντρύφημα, Σαββάτιε πάνσοφε, αθλητών εγκαλλώπισμα, και δόξα ευσεβών Δορυμέδων όθεν υμάς ανευφημούμεν.
Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Κοντάκιο
Ως αθλητών εδραίωμα, και ευσεβείας έρεισμα, η Εκκλησία τιμά και γεραίρει σου, την φωτοφόρον άθλησιν· παναοίδιμε μάκαρ, αθλητά γενναιόφρον, ένδοξε Τρόφιμε, συν τοις συνάθλοις σου, ιλασμόν τοις υμνούσί σε αίτησαι, ως αήττητος.
Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Οίκος
Των Αγίων Μαρτυρων τα έπαθλα, ουρανών αι Δυνάμεις εθαύμασαν, ότι σώμα θνητόν περικείμενοι, ασωμάτους εχθρούς ετροπώσαντο, Σταυρού τη ισχύι κρατυνόμενοι· όθεν μακαρίζονται εις αιώνας, ιλασμόν των πταισμάτων αιτούμενοι υπέρ πάντων ημών· και γαρ τιμώνται αυτοί, ως αήττητοι.
Άγιοι Τρόφιμος, Σαββάτιος και Δορυμέδων. Κάθισμα
Βασάνων ανδρικώς, υπομείναντες πόνους, την άπονον ζωήν, εκομίσασθε άμα, Δορυμέδον και Τρόφιμε, και Σαββάτιε πάνσοφε· όθεν σήμερον, η του Χριστού Εκκλησία, εορτάζουσα, την ιεράν υμών μνήμην, ενθέως αγάλλεται.