Ο σχεδιασμός για την έκδοση ηλεκτρονικών ταυτοτήτων ξεκίνησε ήδη από το 1986 με την προσπάθεια θεσπίσεως του Ενιαίου Κωδικού Αριθμού Μητρώου (ΕΚΑΜ). Συνεχίστηκε το 2000 με την απάλειψη του θρησκεύματος και των δακτυλικών αποτυπωμάτων από τις ταυτότητες, με την αιτιολογία ότι δεν συνάδουν με το Δίκαιο των προσωπικών δεδομένων. Το 2010 προαναγγέλθηκε η επέκτασή τους ως καρτών ασκήσεως δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (Κάρτα Πολίτη). Η αντίδραση του λαού όλα αυτά τα χρόνια ήταν σθεναρή και ανασταλτική.
Η σημερινή Κυβέρνηση ανακοίνωσε στις αρχές του καλοκαιριού 2023 την έκδοση των νέων ηλεκτρονικών ταυτοτήτων που είναι αποφασισμένη να επιβάλει. Αίσθηση προκαλεί ο κυβερνητικός χειρισμός της κοινής γνώμης στο ζήτημα των τεχνικών προδιαγραφών, με τη διοχέτευση αντιφατικών πληροφοριών με σκοπό την πρόκληση σύγχυσης και τον υποβιβασμό των ποικίλων αντιδράσεων.
Οι νέες ταυτότητες θα εμπεριέχουν ηλεκτρονικό μέσο αποθηκεύσεως πληροφοριών (τσιπ) ανέπαφης προσβασιμότητας (τεχνολογία RFID), όπου καταχωρίζονται προσωπικά στοιχεία ταυτότητος και βιομετρικά δεδομένα. Αναμένεται αναβαθμισμένη έκδοση, σύμφωνα με τον Κανονισμό 2019/1157 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, περιλαμβάνουσα δεύτερο τσιπ με δεδομένα για την πρόσβαση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Σημειωτέον ότι στη Γερμανία η ηλεκτρονική ταυτότητα με τα 2 τσιπ έχει ήδη εκδοθεί ενσωματώνοντας όλα τα επιδόματα (τύπου «Market Pass» και «fuel Pass»).
Με τις νέες ταυτότητες θεμελιώνεται μία νέου τύπου επικοινωνία πολίτη Δημοσίου καθώς εξασφαλίζεται η σε πραγματικό χρόνο και επί τόπου αμφίδρομη (οσονούπω) διασύνδεση με την ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Η αρχική τους χρήση ως ισχυρών εγγράφων ταυτοποίησης είναι το πρώτο βήμα ενός σχεδιασμού, στα πλαίσια του Ψηφιακού Μετασχηματισμού των Κρατών, που θα έχει νόημα μόνο με την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Προς την κατεύθυνση αυτή αναμένονται α) η προσθήκη δευτέρου τσιπ, β) η ενσωμάτωση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και γ) η εξαγγελθείσα από τον ερχόμενο Δεκέμβριο έκδοση του Προσωπικού Αριθμού (πα) ως ενιαίου κωδικού αναφοράς στις ψηφιακές βάσεις δεδομένων των Υπηρεσιών. Η προσθήκη του πα στις νέες ταυτότητες καθιστά άμεση την διαβαθμισμένη έως ολοκληρωμένη προσπέλαση στο συνολικό προφίλ των Πολιτών.
Ένα προφίλ διαρκώς ανανεούμενο και επικαιροποιημένο, σε συνάρτηση με τη χρήση των καρτών. Η μαζική συλλογή βιομετρικών, οικονομικών, ιατρικών, ασφαλιστικών, περιουσιακών και λοιπών δεδομένων ολοκληρώνεται με τον σταδιακό περιορισμό των μετρητών, την καθιέρωση του ψηφιακού ευρώ και των επωνύμων συναλλαγών σε κάθε επίπεδο, δίνοντας τη δυνατότητα καταγραφής του καταναλωτικού και εν γένει πολιτιστικού αποτυπώματος εκάστου.
Η Πολιτεία αποκτά δυνατότητα ασφυκτικού ελέγχου και παροχής πρόσβασης των πολιτών σε υπηρεσίες και αγαθά, ανάλογα με την «καλή» τους εικόνα, όπως συμβαίνει ήδη στην Κίνα και όπως άλλωστε βιώσαμε κατ αναλογίαν την περίοδο της Πανδημίας με τα εκτυπωμένα πιστοποιητικά νόσησης η εμβολιασμού, που άνοιγαν η έκλειναν τις πόρτες ανάλογα με το αποτέλεσμα της σάρωσης. Το μοντέλο της εικονικά «μακρινής» και απολυταρχικής Κίνας που εξαίρεται από τον ιδρυτή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ Κλάους σβαμπ, βρίσκεται στο κατώφλι των χωρών που είναι πρόθυμες να προχωρήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
Η επιβολή του ψηφιακού ευρώ που επιδιώκεται πανευρωπαϊκά και ο αστυνομικός έλεγχος των συναλλαγών ξεσήκωσε τουλάχιστον 3 χώρες, Αυστρία, Ελβετία και Σλοβακία, που προσπαθούν να κατοχυρώσουν Συνταγματικά την ελεύθερη χρήση των μετρητών.
Ο αδιάκριτος συγκεντρωτισμός και η αίσθηση διαρκούς και καθολικού ελέγχου προξενούν αισθήματα φόβου και άγχους, επηρεάζουν τη συμπεριφορά και λοβοτομούν τον ανθρώπινο πολιτισμό ως έκφραση ελευθερίας πνεύματος.
Είναι πλέον ορατή η απειλή κατά της θεοσδότου ελευθερίας μας από τη χρήση των ηλεκτρονικών ταυτοτήτων ως κορωνίδα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι αντιδράσεις είναι παγκόσμιες. Μεταξύ άλλων, 24 φορείς στην Ευρώπη που εξειδικεύονται σε ζητήματα ιδιωτικότητας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων με επιστολή τους προς την ΕΕ εξέφρασαν την ανησυχία τους για τον περιορισμό των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων των πολιτών.
Η ασφάλεια των ψηφιακών προσωπικών δεδομένων δεν είναι πλέον ζήτημα αναμέτρησης φυσικών δυνάμεων, αλλά νόων, επιδεξιότητας και προγραμματισμού. Τεράστιες βάσεις δεδομένων παραβιάζονται καθημερινά από εκπαιδευμένους κυβερνο-επιδρομείς. Το οργανωμένο έγκλημα η χώρες με επιθετικές βλέψεις στρέφουν όλο και περισσότερο την προσοχή τους στις τεχνολογίες κυβερνοεπίθεσης. Επιπλέον ανησυχία προκαλούν α) η ανάμειξη ιδιωτικών εταιρειών ξένων συμφερόντων στην παραγωγή και στον έλεγχο των νέων ταυτοτήτων που αποτελούν δημόσιο έγγραφο και β) οι χώροι φιλοξενίας των βάσεων δεδομένων εντός η εκτός επικράτειας καθώς και η διαχείρισή τους από ιδιώτες.
Πλην της απειλής του «φακελώματος» και του ελέγχου της ζωής των ανθρώπων, οι ορθόδοξοι Χριστιανοί παρακολουθώντας τις εξελίξεις κατέχονται από την «καλή ανησυχία». Ο άγιος Παΐσιος με το οδηγητικό του κείμενο «Σημεία των καιρών» προειδοποιεί τους Χριστιανούς για την απειλή του σφραγίσματος από τον Αντίχριστο και τα όργανά του. Θεωρεί την ταυτότητα «εισαγωγή του σφραγίσματος», προετοιμασία για το σφράγισμα. Μιλάει για την παγκόσμια δικτατορία, τη σκλαβιά του Αντιχρίστου και προτρέπει τους χριστιανούς, σύμφωνα με την αξιόπιστη μαρτυρία του Γέροντος Γρηγορίου Παπασωτηρίου, να αρνηθούν την παραλαβή των ηλεκτρονικών ταυτοτήτων, όταν όλα θα συγκεντρωθούν σε ένα, όπως συμβαίνει σήμερα. Ο Άγιος δεν θέλει ούτε την αδιαφορία των ποιμένων και το «καλόπιασμα» των πιστών, ούτε και την τρομοκράτηση των χριστιανών για τα επερχόμενα. Οι ποιμένες, γράφει, θα πρέπει να ενισχύσουν τους πιστούς στην πίστη και στην πνευματική ζωή για να έχουν θεϊκή παρηγοριά.
Κατά των νέων ταυτοτήτων και της παραβίασης των προσωπικών ελευθεριών είχε εκφρασθεί παλαιότερα η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος με σαφείς Εγκυκλίους το 1997, το 1998 και το 2010. Η έκτακτη σύσκεψη όλων των ηγουμένων του αγίου Όρους το 1997 σε απόφασή της αναφέρει ότι «η έκδοση των ηλεκτρονικών ταυτοτήτων με τη χρήση του ΕΚΑΜ θα έχει ως φυσική συνέπεια να εύρη η Πολιτεία όλους ανεξαιρέτως τους Αγιορείτες αντιμέτωπους ως «αντιρρησίες συνειδήσεως». Ο μακαριστός π. Γεώργιος Καψάνης ηγούμενος της ι. Μονής Γρηγορίου έγραφε : «αυτή η ταυτότητα είναι επικίνδυνη διότι με αυτή θα γίνει και το λεγόμενο ηλεκτρονικό φακέλωμα θα ελέγχουν τη ζωή μας Γι΄ αυτό εμείς δεν μπορούμε να δεχθούμε τις ηλεκτρονικές ταυτότητες Αγωνιούμε ακόμη γιατί οι ηλεκτρονικές ταυτότητες και ο δι΄ αυτών έλεγχος μπορεί να τεθούν στην διάθεση του Αντιχρίστου η κάποιου αντίχριστου δικτάτορος».
Απέναντι σ΄ αυτή τη διαφαινόμενη ιδιότυπη σκλαβιά η αντίδρασή μας πρέπει να είναι σταθερή. Κρατούμε το αδούλωτο φρόνημα των πατέρων μας. δεν υποκύπτουμε σε υποχρεωτικότητες και απειλές. Η νέα ταυτότητα συνδέεται με δουλική υποταγή. Όμως δεν χρειάζονται βιαστικές κινήσεις. Προ πάντων χρειάζεται αληθινή χριστιανική ζωή, μετάνοια και προσευχή. δεν χρειάζεται να ασχολούμαστε με τον Αντίχριστο. Μόνο στον Χριστό πρέπει να είναι στραμμένη η καρδιά μας. Έτσι έλεγαν οι άγιοι Γέροντες Παΐσιος και Πορφύριος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε «αν θα έλθει ο Αντίχριστος, θα τον τακτοποιήσει ο Χριστός καταλλήλως»! Εμείς όμως «πρέπει», γράφει ο π. Σαράντης, «να εμβολιαστούμε με την εν Χριστώ καλή ανησυχία και την καλή εν Χριστώ ετοιμασία». ο, τι κι αν συμβεί, ακόμη και αποκλεισμός από αγαθά και υπηρεσίες, η κραταιά δύναμη και η φιλάνθρωπη πρόνοια του Χριστού θα μας προστατεύσει και θα μας φροντίσει.
Σε πρακτικό επίπεδο, έχοντας το περιθώριο για την παραλαβή των ταυτοτήτων μέχρι τον Αύγουστο 2026 (ίσως και αργότερα), συνιστάται από σύγχρονους αγίους γέροντες να μη βιαστούμε να πάρουμε τις νέες ταυτότητες, ενώ πρέπει να γίνουν προσπάθειες να πεισθεί η κυβέρνηση να άρει την υποχρεωτικότητα.
Τέλος, προσδοκούμε ότι η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, στοιχούσα στις προγενέστερες αποφάσεις της, θα στηρίξει τον αγώνα των πιστών για προάσπιση της θεόσδοτης ελευθερίας, θα ζητήσει από την κυβέρνηση την ελεύθερη επιλογή στην παραλαβή των ταυτοτήτων και θα προσφέρει παραμυθητικό λόγο στο Σώμα της Εκκλησίας στους δύσκολους καιρούς που διερχόμαστε ως Εκκλησία και ως έθνος