Με μια Ματιά
Ο πατέρας Παύλος πραγματεύεται την ορθότητα της ύπαρξης του Εσταυρωμένου πίσω από την Αγία Τράπεζα, αντικρούοντας ισχυρισμούς περί καινοτομίας και παπικής προέλευσης.
Η θέα του Εσταυρωμένου θεωρείται αναγκαία για την πνευματική ανάβαση, καθώς υπενθυμίζει τα Πάθη του Χριστού και καλλιεργεί την συμμετοχή του πιστού στο Θείο Δράμα.
Τι σημαίνει η φράση “Πρόσχωμεν τα άγια τοις αγίοις”;
Η φράση αυτή, που ψάλλεται κατά την Θ. Λειτουργία, μας καλεί να δώσουμε προσοχή στα άγια, ενώ ο ιερέας υψώνει το Σώμα του Χριστού. Σύμφωνα με τον Άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, ο ιερέας υψώνει το Σώμα μέχρι τον Εσταυρωμένο, βλέποντας έτσι τον Χριστό και στους δύο: ψηλά, εσταυρωμένο πίσω από την Αγία Τράπεζα, και χαμηλά, μέσα στο Άγιο Δισκάριο.
Ποια είναι η ερμηνεία της θέσης του Σταυρού;
Ο ιερός ναός συμβολίζει τον Παράδεισο, η Αγία Τράπεζα βρίσκεται στο κέντρο του και πίσω της βρίσκεται το ξύλο της ζωής, ο Εσταυρωμένος Χριστός. Η θέα του Εσταυρωμένου υπενθυμίζει την θυσία Του, καθαγιάζει τα μάτια μας και μας βοηθά στην πνευματική ανύψωση.
Δείτε το βίντεο
Τι Λένε οι Άγιοι για τον Εσταυρωμένο
Οι Άγιοι μαρτυρούν ότι η παρουσία του Εσταυρωμένου πίσω από την Αγία Τράπεζα είναι μια παράδοση που χρονολογείται από πολύ παλιά. Συγκεκριμένα, αναφέρεται η μαρτυρία:
- Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου (4ος αιώνας): Και ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος αναφέρεται στην ύπαρξη Σταυρού πίσω από την Αγία Τράπεζα.
- Αγίου Ιγνατίου Κωνσταντινουπόλεως (8ος-9ος αιώνας): Ο βίος του Αγίου Ιγνατίου αναφέρει την ύπαρξη Σταυρού κρεμασμένου πάνω από την Αγία Τράπεζα.
- Αγίου Ιωάννη Δαμασκηνού (8ος αιώνας): Ο Άγιος Ιωάννης τονίζει την σημασία της προσκύνησης του Σταυρού, τονίζοντας ότι η παρουσία του συμβόλου σημαίνει και την παρουσία του Χριστού.
- Υποστηρίζει ότι η απεικόνιση του Εσταυρωμένου πάνω στον Σταυρό είναι η πιο αρμόζουσα μορφή.
- Συνδέει τον Σταυρό πίσω από την Αγία Τράπεζα με το ξύλο της ζωής στον Παράδεισο.
- Βίου των Αγίων Συμεών και Γεωργίου του εν Λέσβω (9ος αιώνας): Μαρτυρείται η ύπαρξη καρφωμένου Σταυρού πάνω από την Αγία Τράπεζα.
- Αγίου Γερμανού Β' Κωνσταντινουπόλεως: Ο Άγιος Γερμανός υποστηρίζει ότι βλέποντας τον Σταυρό, εννοούμε και τον Εσταυρωμένο.
- Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης (15ος αιώνας): Ο Άγιος Συμεών μαρτυρεί ότι η παράδοση του Εσταυρωμένου πίσω από την Αγία Τράπεζα υπήρχε πολύ πριν τον 15ο αιώνα.
- Περιγράφει την τοποθέτηση του Σταυρού πίσω από την Αγία Τράπεζα ως μέρος της αρχαίας λειτουργικής πρακτικής.
- Επιπλέον, παρομοιάζει τον ναό με τον Παράδεισο, την Αγία Τράπεζα με το κέντρο του και τον Εσταυρωμένο με το ξύλο της ζωής.
- Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου (18ος αιώνας): Στο Πηδάλιο, παρουσιάζεται εικονογραφία κάτοψης αρχαίου ναού με Σταυρό πίσω από την Αγία Τράπεζα.
- Ευχολόγιο του 1730: Στο κεφάλαιο περί σταυροπηγίου, αναφέρεται η τοποθέτηση του Σταυρού πίσω από την Αγία Τράπεζα κατά την καθιέρωση ναού.
Συνοψίζοντας, οι Άγιοι μαρτυρούν την μακραίωνη παράδοση της τοποθέτησης του Εσταυρωμένου πίσω από την Αγία Τράπεζα, συνδέοντάς την με την προσκύνηση του Χριστού, τα Πάθη Του και την έννοια του ξύλου της ζωής στον Παράδεισο.