Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Βίος
Ο Άγιος Μελέτιος ο Νέος του όρους Μυούπολη, γνωστός και ως Όσιος Μελέτιος ο Νεότερος, ήταν ένας ευλαβής βυζαντινός άγιος που ζούσε ευσεβή και ασκητικό βίο. Γεννήθηκε το 1035 στο χωριό Μουταλάσκι της Καππαδοκίας και πήρε το όνομα Μελέτιος από τους θεοσεβούμενους γονείς του, Ιωάννη και Σοφία. Ήδη από παιδί, ο Μελέτιος ξεχώριζε για τις πνευματικές του κλίσεις, αναζητώντας συχνά παρηγοριά στην προσευχή και επιδεικνύοντας ωριμότητα πέρα από την ηλικία του.
Ως νέος, ο Μελέτιος αντιμετώπισε προκλήσεις στην εκπαίδευσή του, πασχίζοντας να κατανοήσει τα μαθήματά του. Ωστόσο, η ακλόνητη πίστη του και η αφοσίωσή του στον Θεό αντιστάθμισαν τις ακαδημαϊκές του δυσκολίες. Λέγεται ότι προσευχόταν θερμά, μιμούμενος την πίστη της αιμορροούσας γυναίκας στο Ευαγγέλιο, πιστεύοντας ότι αν μπορούσε μόνο να αγγίξει το στρίφωμα του ενδύματος του Χριστού, ο νους του θα φωτιζόταν. Και έτσι, πριν αρχίσει η Λειτουργία, πήγαινε στην αγία τράπεζα, έσκυβε το κεφάλι του κάτω από το πανί που την κάλυπτε και προσευχόταν με όλη του την καρδιά. Μέσα από αυτή την πράξη κατάνυξης, ο Άγιος Μελέτιος βρήκε τη φώτιση και την κατανόηση που αναζητούσε.
Η απόφαση του Μελέτιου να αφήσει πίσω του την οικογένειά του και την κοσμική του ζωή σηματοδότησε μια κομβική στιγμή στην πνευματική του πορεία. Αποχαιρέτησε τους γονείς του, επιλέγοντας μια ζωή μοναξιάς και αφοσίωσης στον Θεό. Πρώτα εντάχθηκε σε ένα μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη, το ίδιο στο οποίο είχε κάποτε εγκατασταθεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Εκεί, αφιερώθηκε στη μοναχική ζωή, παραμένοντας για τρία χρόνια και μαθαίνοντας τους τρόπους του ασκητισμού.
Ωστόσο, ο Άγιος Μελέτιος λαχταρούσε μια πιο απομονωμένη ζωή. Πρότυπά του ήταν ο προφήτης Ηλίας και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής. Έχοντας κατά νου τα παραδείγματά τους, ξεκίνησε ένα προσκύνημα στη Ρώμη και την Ιερουσαλήμ, αναζητώντας μια βαθύτερη σύνδεση με τον Θεό. Στην πορεία συνάντησε έναν άγγελο με τη μορφή ενός νεαρού άνδρα, ο οποίος τον ανακατεύθυνε σε ένα μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου κοντά στη Θεσσαλονίκη. Αυτή η θεϊκή παρέμβαση καθόρισε την πορεία του Μελετίου στο μέλλον.
Στο μοναστήρι, ο Άγιος Μελέτιος αγκάλιασε μια ζωή ταπεινότητας και απλότητας. Φορούσε μόνο ένα ένδυμα από τρίχες αλόγου και είχε ελάχιστα υπάρχοντα. Ήταν επιμελής στις προσευχές και στην άσκηση, κάνοντας αγρυπνίες και νηστεύοντας τακτικά. Ασχολήθηκε επίσης με τη χειρωνακτική εργασία, βοηθώντας στις κατασκευές και δουλεύοντας στους κήπους και τους αμπελώνες. Η φήμη του Μελέτιου για την αγιότητά του μεγάλωσε και προσέλκυσε πολλούς μαθητές που προσπαθούσαν να μιμηθούν τον ευσεβή τρόπο ζωής του.
Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του Μελέτιου ήταν το χάρισμα της προφητείας και της θεραπείας. Σε μια περίπτωση, έσωσε τον αυτοκράτορα Αλέξιο από μια πιθανή στρατιωτική ήττα προσευχόμενος θερμά για την προστασία του. Του αποδίδεται επίσης η εκτέλεση θαυμάτων, όπως η θεραπεία ενός παράλυτου μοναχού και η θεραπεία ενός άνδρα από τη λέπρα. Αυτές οι πράξεις ενίσχυσαν την φήμη του ως ιερού ανθρώπου με άμεση σχέση με το θείο.
Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος εκτιμούσε ιδιαίτερα τον Μελέτιο. Σε αναγνώριση της αγιότητάς του και των αναγκών του μοναστηριού, ο αυτοκράτορας έστειλε ένα σημαντικό ποσό χρυσού. Ωστόσο, ο Άγιος Μελέτιος επέστρεψε όλα τα χρυσά νομίσματα εκτός από 420, πιστεύοντας ότι αυτό ήταν το μόνο που χρειαζόντουσαν, και δίνοντας εντολή τα υπόλοιπα να σταλούν σε μεταγενέστερο χρόνο για να αποφευχθεί η αποθησαύριση. Η ανταλλαγή αυτή αναδεικνύει την ταπεινότητα και την αποστασιοποίηση του αγίου από τον υλικό πλούτο.
Η ζωή του Μελέτιου χαρακτηριζόταν από ακλόνητη αφοσίωση στον Θεό, και ήταν γεμάτη με προσευχή, νηστεία και διακονία προς τους άλλους. Ήταν γνωστός για τη συμπόνια του, πάντα έτοιμος να προσφέρει πνευματική καθοδήγηση και υποστήριξη σε όσους ζητούσαν τη βοήθειά του. Οι μέρες του περνούσαν με άσκηση και εργασία, με αγρυπνίες και νηστείες που συμπληρώνονταν από χειρωνακτικές εργασίες στους κήπους και τα χωράφια του μοναστηριού.
Παρά τα πνευματικά του χαρίσματα, ο Άγιος Μελέτιος αντιμετώπιζε σωματικές ασθένειες, ιδίως μια επώδυνη κατάσταση που προκαλούνταν από σκουλήκια που μόλυναν τα πόδια του. Η πάθηση αυτή του προκαλούσε μεγάλη ταλαιπωρία, ωστόσο την υπέμεινε με υπομονή και καρτερία. Η ανθεκτικότητα του Μελέτιου απέναντι στον πόνο εδραίωσε περαιτέρω τη φήμη του για την αγιότητά του μεταξύ των συγχρόνων του.
Την πρώτη ημέρα του Σεπτεμβρίου, ο Άγιος Μελέτιος απεβίωσε ειρηνικά, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά πίστης και θαυμάτων. Τα λείψανά του ενταφιάστηκαν στην εκκλησία του μοναστηριού και συνεχίζουν να τιμούνται μέχρι σήμερα. Μνημονεύεται ως μια αγία μορφή στην Ορθόδοξη Εκκλησία, που τιμάται για την ενάρετη ζωή του και τα θαύματα που αποδίδονται στη μεσολάβησή του.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Γιορτή
Ο Όσιος Μελέτιος ο Νέος γιορτάζει την πρώτη Σεπτεμβρίου.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Απολυτίκιο
ήχος δ
Ως ένσαρκος Άγγελος, και υπηρέτης Χριστού, ως ένθεος άνθρωπος και ασκητών καλλονή, Μελέτιε Όσιε, χάριτας θεοδότους, εκομίσω διώκειν, πνεύματα πονηρίας, και νοσούντας ιάσθαι, δι’ ο και η σεπτή σου σορός βρύει ιάματα.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Κοντάκιο
ήχος γ. Η Παρθένος σήμερον
Εξ εώας ένδοξε, προς την εσπέραν φοιτήσας, ώσπερ άλλος ήλιος, των αρετών τας ακτίνας, ήπλωσας, και συνηγάγω προς την σήν θάλψιν, άπαντας, τους εν ψύχει παθών χειμαζομένους, όθεν νύν σε συνελθόντες, ανευφημούμεν, Μελέτιε Όσιε.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Μεγαλυνάριο
Δεύτε νύν τιμήσωμεν οι πιστοί, ασκητών το κλέος, μοναζόντων την καλλονήν, τον υπέρ Κυρίου, θανόντα εν ασκήσει, συζώντα δ’ εν Αγγέλοις, Χριστού Μελέτιον.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Οίκος
Τη μελέτη καλώς εμμελετών του κτίσαντος, ως αυτού μαθητής εκγυμνασθείς μακάριε, δωρεών αύλων Πνεύματος κατηξιώθης· όθεν είλκυσας πολλούς προς την σήν μίμησιν, καταλιπόντας βίου τον τάραχον, και ασκητικήν ανθελομένους ζωήν· ών παιδοτρίβης υπήρξας θείος, και πρακτικός υφηγητής, ει πολύ μέρος αυξήσας, οι και πίστει κροτούσι την σήν μνήμην γηθοσύνως, ανευφημούντες Μελέτιε Όσιε.
Όσιος Μελέτιος ο Νέος. Κάθισμα
ήχος πλάγιος δ. Την Σοφίαν και Λόγον
Συνελθόντες τα πλήθη των μοναστών, της ημών ξυναυλίας τον αρχηγόν, υμνήσωμεν σήμερον, ιεροίς μελωδήμασι. Το των Αγίων κλέος, τον νούν τον ουράνιον, του Παναγίου Πνεύματος, το άγιον τέμενος τον ασκήσει λάμψαντα, λαμπρότατον ήλιον και το ζοφώδες νέφον της πλάνης ελάσαντα. Ού και των λειψάνων, την σορόν προσκυνούντες, και κατασπαζόμενοι, ομοφρόνως βοήσωμεν· Θεοφόρε Μελέτιε, πρέσβευε Χριστώ τώ Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω την αγίαν μνήμην σου.