Οσία Μαρία η Αιγυπτία. Βίος
Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία γεννήθηκε στην Αίγυπτο. Σε ηλικία 12 ετών εγκατέλειψε την οικογενειακή της εστία και εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια. Από την μικρή αυτή ηλικία ξεκίνησε να διάγει άσωτο βίο. Όλο της το χρόνο τον αφιέρωνε στις ηδονές της σάρκας. Ένα από τα αποτελέσματα της ζωής που έκανε, ήταν να μην καταφέρει να μάθει γράμματα.
Κάποια στιγμή, και ενώ βρισκόταν σε ηλικία 30 ετών, παρατήρησε πολλούς ανθρώπους να επιβιβάζονται σε πλοία στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Ρωτώντας έμαθε ότι οι άνθρωποι αυτοί ήταν Χριστιανοί που πήγαιναν στην Ιερουσαλήμ για την γιορτή της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Αποφάσισε να τους ακολουθήσει και γι’ αυτόν τον λόγο επιβιβάστηκε σε ένα μικρό πλοίο προσφέροντας το σώμα της στους ταξιδιώτες με σκοπό να καλύψει τα ναύλα και την τροφή της. Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ συνέχισε να καλύπτει τα έξοδά της με τον ίδιο τρόπο έως την ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Την ημέρα εκείνη, βλέποντας το μεγάλο πλήθος των πιστών που πήγαινε στο ναό, αποφάσισε να μπει και εκείνη μαζί τους για να δει από κοντά τον Σταυρό στον οποίο σταυρώθηκε ο Ιησούς Χριστός. Φτάνοντας στην πόρτα του ναού, στάθηκε αδύνατον να εισέλθει σε αυτόν εμποδιζόμενη από μια αόρατη δύναμη. Προσπάθησε επανειλημμένως να μπει στον ναό, αλλά το αποτέλεσμα παρέμενε το ίδιο. Ο ναός δεχόταν όλους τους προσκυνητές εκτός από την ίδια.
Αποκαμωμένη από την προσπάθεια, κάθισε σε μια άκρη της αυλής του ναού, για να ξεκουραστεί. Θεία φώτιση την έκανε να καταλάβει ότι δεν γίνεται δεκτή λόγω του έκλυτου βίου της. Διαπιστώνοντας την πορεία που έχει λάβει η ζωή της, άρχισε να προσεύχεται στην Παναγία ζητώντας να της επιτραπεί η είσοδος στο ναό, υποσχόμενη ότι στο εξής θα ζούσε ενάρετα. Μετά από αρκετή ώρα προσευχής ξαναδοκίμασε να μπει στο ναό και ω του θαύματος, κατάφερε να εισέλθει σε αυτόν χωρίς καμιά δυσκολία. Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία γονάτισε τότε μπροστά στον Τίμιο Σταυρό και προσευχήθηκε με θέρμη, μετανιωμένη για τη ζωή που διήγαγε έως εκείνη τη στιγμή.
Μετά την έξοδό της από τον ναό, πήγε και στάθηκε στο σημείο της αυλής που είχε προσευχηθεί πριν της επιτραπεί η είσοδος σε αυτόν. Στο σημείο αυτό, προσευχήθηκε για άλλη μια φορά στην Παναγία ζητώντας να της φανερώσει τι έπρεπε να κάνει στο εξής. Τότε άκουσε μια φωνή που της έλεγε να περάσει τον Ιορδάνη ποταμό και να κατευθυνθεί στην έρημο. Υπακούοντας η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, βγήκε από την αυλή του ναού. Ένας περαστικός, χωρίς κανέναν προφανή λόγο, της έδωσε τρεις φολείς (χάλκινα νομίσματα της εποχής). Με αυτά τα νομίσματα αγόρασε τρία ψωμιά και κατευθύνθηκε προς τον Ιορδάνη. Στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, που βρίσκεται κοντά στον Ιορδάνη ποταμό, κοινώνησε και αφού έφαγε μισό ψωμί, κοιμήθηκε στην ύπαιθρο. Την επομένη, με ένα πλοιάριο, πέρασε τον ποταμό και πήρε τον δρόμο προς την έρημο.
Στην έρημο αυτή έζησε 47 ολόκληρα χρόνια χωρίς να συναντήσει ούτε άνθρωπο αλλά ούτε και ζώο. Ζώντας με ότι έβρισκε στην έρημο και αντιστεκόμενη στους πολλούς πειρασμούς, έζησε αυτά τα 47 χρόνια μέχρι την στιγμή που συναντήθηκε με τον Αββά Ζωσιμά.
Ο Αββάς Ζωσιμάς ήταν ένας ενάρετος μοναχός που έζησε όλη του τη ζωή σε μοναστήρι. Λίγο καιρό πριν συναντηθεί με την Οσία Μαρία την Αιγυπτία, είχε αφήσει το μοναστήρι στην Παλαιστίνη, στο οποίο βρισκόταν από νήπιο, και εγκαταστάθηκε σε ένα μοναστήρι κοντά στον Ιορδάνη ποταμό. Στο νέο αυτό μοναστήρι είχαν ως κανόνα τις ημέρες της Σαρακοστής, η συντριπτική πλειοψηφία των μοναχών να φεύγουν από αυτό και ο καθένας μόνος του να ασκητεύει στην έρημο. Την Κυριακή των Βαΐων επέστρεφαν στο μοναστήρι και συνέχιζαν τον εκεί βίο τους έως την επόμενη Σαρακοστή. Σε αυτό λοιπόν το μοναστήρι, πήγε ο Αββάς Ζωσιμάς, και ακολουθώντας τον κανόνα έφυγε στην αρχή της Σαρακοστής από αυτό και άρχισε να περιπλανιέται στην έρημο ζώντας με συνεχή προσευχή και ελάχιστη τροφή.
Είκοσι μέρες περιπλανήθηκε στην έρημο ώσπου συναντήθηκε με την Οσία Μαρία την Αιγυπτία. Στη συνάντησή τους αυτή μετά από παράκληση του Ζωσιμά, η Οσία του εξιστόρησε τον βίο της, παρακαλώντας τον να μην τον φανερώσει σε κανέναν, όσο εκείνη βρισκόταν εν ζωή. Κατά την διάρκεια της συνάντησης αυτής, ο Ζωσιμάς διαπίστωσε ότι η γυναίκα που είχε μπροστά του, όχι μόνο ήταν θεοσεβούμενη αλλά είχε Αγιάσει εν ζωή. Χωρίς να της πει αυτός τίποτα, εκείνη γνώριζε το όνομά του, το όνομα του ηγουμένου του μοναστηριού, τον κανόνα για τις ημέρες της Σαρακοστής, αλλά και ολόκληρα χωρία από την Αγία Γραφή και από το βιβλίο των ψαλμών. Χωρία που της είχαν επιφοιτιστεί από την Θεία Χάρη, αφού όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, η Οσία δεν ήξερε γράμματα, αλλά και δεν ήρθε και σε επαφή με κανέναν από τη στιγμή που έγινε Χριστιανή και έφυγε για την έρημο.
Όταν ήρθε η ώρα να αποχωριστούν, η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, ζήτησε από τον Ζωσιμά την επόμενη χρονιά να μην ακολουθήσει τον κανόνα αλλά να παραμείνει τις ημέρες της σαρακοστής στο μοναστήρι. Την δε Μεγάλη Τετάρτη, να την συναντήσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο της όχθης του Ιορδάνη ποταμού και να της φέρει Θεία κοινωνία για να κοινωνήσει. Ο χρόνος αυτός πέρασε και ο Αββάς Ζωσιμάς έπραξε όπως του είχε ζητήσει η Οσία. Την μεγάλη Τετάρτη, κουβαλώντας λίγα τρόφιμα και Θεία Κοινωνία, πήγε στο σημείο που είχαν ορίσει. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε η Οσία από την απέναντι όμως όχθη του ποταμού Ιορδάνη. Ο Αββάς Ζωσιμάς αναρωτήθηκε πως θα περνούσε η γυναίκα το ποτάμι αφού δεν υπήρχε εκεί κοντά κάποια βάρκα. Τότε η Οσία, σαν να ήταν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο, σταύρωσε τον Ιορδάνη και τον διάβηκε περπατώντας πάνω σε αυτόν. Αφού κοινώνησε το Άχραντο Σώμα και το Τίμιο Αίμα του Χριστού, έφαγε μονάχα τρία σπυριά φακής από τα τρόφιμα που είχε φέρει ο Ζωσιμάς, λέγοντάς του ότι εκείνα τα σπυριά της ήταν αρκετά.
Πριν αποχωριστούν είπε στον Ζωσιμά την επόμενη χρονιά να ακολουθήσει τον κανόνα του μοναστηριού και να την συναντήσει στην έρημο, στο σημείο που είχαν συναντηθεί πρώτη φορά. Πέρασε και αυτός ο χρόνος και ήρθε η αρχή της σαρακοστής. Ο Ζωσιμάς πήρε τον δρόμο για την έρημο σκεπτόμενος ότι είχε ξεχάσει να ρωτήσει ποιο ήταν το όνομα της Άγιας αυτής γυναίκας. Φτάνοντας στο σημείο που είχαν συναντηθεί την πρώτη φορά βρήκε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία να κείτεται νεκρή, με σταυρωμένα τα χέρια και σε κατεύθυνση ώστε να «βλέπει» προς την ανατολή. Δακρυσμένος ο Αββάς Ζωσιμάς, έψαλε τους νεκρώσιμους ύμνους και τότε διαπίστωσε ότι η Οσία του είχε αφήσει ένα μήνυμα σκαλισμένο στη γη. Το μήνυμα αυτό του φανέρωνε το όνομά της, τον προέτρεπε να την θάψει σε εκείνο το σημείο και του γνωστοποιούσε ότι είχε πεθάνει πριν ακριβώς ένα χρόνο την ημέρα δηλαδή που έλαβε την Θεία Κοινωνία.
Ο Αββάς Ζωσιμάς, βρίσκοντας ένα ξύλο προσπάθησε να σκάψει έναν λάκκο για να θάψει το σώμα της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Το έδαφος όμως ήταν πολύ σκληρό και απελπισμένος ότι δεν θα κατάφερνε να ανοίξει τον λάκκο αυτό, άρχισε να προσεύχεται με δάκρυα στα μάτια. Τότε εμφανίστηκε ένα λιοντάρι που στάθηκε στα πόδια της Οσίας. Ο Αββάς θεωρώντας ότι αυτό είναι έργο του Θεού, παρακάλεσε το λιοντάρι να σκάψει αντί για εκείνον ένα λάκκο και έτσι έγινε. Το θηρίο άνοιξε τον λάκκο με τα πόδια του, μέσα στον οποίο ο Αββάς Ζωσιμάς ενταφίασε το σώμα της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Όταν γύρισε στο μοναστήρι είπε την ιστορία της Οσίας στους μοναχούς, καθώς και το τι είχε γίνει κατά την διάρκεια των τριών συναντήσεών του με αυτήν. Η ιστορία αυτή διαδόθηκε από στόμα σε στόμα για πολλά χρόνια ώσπου έφτασε στον αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων Σωφρόνιο, ο οποίος και την κατέγραψε. Ο Αββάς Ζωσιμάς άφησε την τελευταία του πνοή στο μοναστήρι εκείνο και σε ηλικία περίπου 100 ετών.
Οσία Μαρία η Αιγυπτία. Γιορτή
Τη μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας τιμούμε την πέμπτη Κυριακή των Νηστειών και τη 1η Απριλίου.
Οσία Μαρία η Αιγυπτία. Απολυτίκιο
Φωτισθείσα ενθέως Σταυρού τη χάριτι, της μετανοίας εδείχθης φωτοφανής λαμπηδών, των παθών τον σκοτασμόν λιπούσα πάνσεμνε, όθεν ως άγγελος Θεού, Ζωσιμά τω ιερώ, ωράθης εν τη ερήμω, Μαρία Οσία Μήτερ μεθ’ ου δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Έτερο απολυτίκιο της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
Εν σοι Μήτερ ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα· λαβούσα γαρ τον σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ, και πράττουσα εδίδασκες υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ· επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτoυ· διο και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, Οσία Μαρία το πνεύμα σου.
Ολυμπία Κατσένη