Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου. Βίος
Η Οσία Ειρήνη ήταν ηγουμένη της Μονής Χρυσοβαλάντου. Η Αγία Ειρήνη γεννήθηκε σε μια κωμόπολη της Καππαδοκίας περίπου το 830μ.Χ. Οι γονείς της Αγίας Ειρήνης ήταν πλούσιοι και ευγενείς.
Η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου ήταν μια από τις υποψήφιες νύφες του Αυτοκράτορα Μιχαήλ, υιού του Θεόφιλου. Συγκεκριμένα, το 850μ.Χ., όταν ο Μιχαήλ ήταν 22 ετών, η Θεοδώρα έστειλε διάταγμα σε όλες τις επαρχίες να στείλουν τις καλύτερες κοπέλες για να διαλέξει ανάμεσα σε αυτές τη μέλλουσα γυναίκα του γιου της. Η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, μαζί με την αδερφή της, οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Στον δρόμο για την Κωνσταντινούπολη πέρασαν από τον Όλυμπο της Προύσης και συνάντησαν τον ασκητή Ιωαννίκιο. Ο Ιωαννίκιος τις ευλόγησε και προφήτεψε ότι η Οσία Ειρήνη θα οδηγήσει στον Κύριο πολλές μοναχές.
Όταν έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη, ο Βάρδας, ο αδελφός της Θεοδώρας, διάλεξε την αδελφή της Οσίας Ειρήνης για γυναίκα του. Η Οσία Ειρήνη όμως πήγε στη Μονή του Χρυσοβαλάντου και έγινε μοναχή. Εκεί ήταν η υποτακτική της ηγουμένης και βοηθούσε σε όλες τις ανάγκες του Μοναστηριού. Όταν αρρώστησε η ηγουμένη, η Οσία Ειρήνη ασχολήθηκε με κάθε δύσκολη εργασία και βοηθούσε πνευματικά τις άλλες μοναχές διηγούμενη βίους αγίων. Για τρία χρόνια αγωνιζόταν πολύ πνευματικά, και προκάλεσε τον φθόνο του μισόκαλου διαβόλου. Ο πειρασμός ερχόταν με διάφορες μορφές στην Οσία Ειρήνη, με νυχτερινά φαντάσματα, με πόλεμο της σαρκός ή του πνεύματος, αλλά η Οσία Ειρήνη νικούσε πάντα με το σημείο του Σταυρού και επικαλούμενη τον Κύριο και τους Αγίους.
Όταν η ηγουμένη αρρώστησε ακόμη χειρότερα, κάλεσε όλες τις μοναχές και στη διαθήκη της όρισε την Οσία Ειρήνη ως νέα ηγουμένη. Μετά την κοίμηση της ηγουμένης, η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου ανέλαβε τη Μονή. Με τις πνευματικές της διδασκαλίες ωφελήθηκε πολύς κόσμος και πολλές νέες κοπέλες έγιναν μοναχές στο Μοναστήρι. Ο Πατριάρχης Μεθόδιος ο Ομολογητής, χειροτόνησε την Οσία Ειρήνη Διάκονο της Μεγάλης Εκκλησίας.
Η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου μάζεψε όλες τις μοναχές και είπε: “Αδερφές εν Χριστώ, τίμια αφιερωμένες στον Θεό. Με την παραχώρηση του Θεού με κάνατε ηγουμένη σας και γι’ αυτό σας παρακαλώ να υπακούτε με ταπείνωση για να τηρούμε τους νόμους και τους κανόνες της Μονής, γιατί η μοναχική κούρα χωρίς υπακοή είναι, όπως και η πίστη χωρίς έργα, νεκρή. Ο Κύριος έταξε Βασιλεία Ουρανών για λίγο κόπο που κάνουμε με νηστείες, αγρυπνίες και προσευχές, για να είμαστε μαζί με τις Φρόνιμες Παρθένες (και όχι με τις Μωρές Παρθένες), επειδή τρυφή και εγκράτεια, ταπείνωση και αλαζονεία, δεν μπορούμε να τα έχουμε μαζί, ας μισήσουμε τα πρόσκαιρα για να απολαύσουμε τα αιώνια, επειδή οι ψυχικές απολαύσεις είναι προτιμότερες από τις σωματικές”.
Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου. Θαύματα
Η Οσία Ειρήνη αξιώθηκε από τον Θεό να έχει προορατικό χάρισμα. Έτσι η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου γνώριζε τους λογισμούς των αδελφών της, ώστε πριν αμαρτήσουν και κολαστούν, φανέρωνε σε αυτές τις αμαρτίες που σκεφτόντουσαν και τις απέφευγαν. Στον υπηρέτη της αδελφής της προείπε τον θάνατο του Βάρδα του Μακεδόνος και άλλες περιπέτειες της βασιλείας. Όταν μια μοναχή είχε κάποιο νευρολογικό πρόβλημα, η Οσία Ειρήνη είδε στον ύπνο της τον Μέγα Βασίλειο και της είπε να στείλει την άρρωστη στη Μονή των Βλαχερνών για να τη γιατρέψει η μητέρα του Δεσπότη Χριστού, και όντως έτσι θεραπεύτηκε.
Κάποτε, ο Βασίλειος ο Μακεδών, φυλάκισε άδικα ένα αξιωματικό, συγγενή της Αγίας Ειρήνης, και σκόπευε να τον θανατώσει ρίχνοντάς τον στη θάλασσα. Αυτός επικαλέστηκε τη βοήθεια της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου στην προσευχή του και η Αγία Ειρήνη εμφανίστηκε στον ύπνο του Αυτοκράτορα, όπως είχε εμφανιστεί ο Άγιος Νικόλαος στον Μέγα Κωνσταντίνο, και τον απείλησε να μην κάνει τίποτα άδικο. Ο Αυτοκράτορας Βασίλειος ο Μακεδόνας ελευθέρωσε το πρωί τον αθώο αξιωματικό και έστειλε ένα ζωγράφο στη Μονή Χρυσοβαλάντου να ζωγραφίσει την Αγία Ειρήνη για να βεβαιωθεί για το θαύμα. Έκανε πολλά ακόμη θαύματα η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, έζησε μέχρι την ηλικία των 103 ετών και πήγε στον Κύριο στις 28 Ιουλίου του 927μ.Χ.
Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου. Προστάτιδα των εγκύων και βοηθός κατά της ατεκνίας
Η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου βοηθάει τα ζευγάρια με προβλήματα γονιμότητας και τις εγκυμονούσες με επαπειλούμενη εγκυμοσύνη.
Ο Πατέρας Ανανίας Κουστένης για την Οσία Ειρήνη τη Χρυσοβαλάντου
Στις 28 Ιουλίου γιορτάζει μία πολύ μεγάλη και γνωστή αγία. Στα Βυζαντινά χρόνια έζησε και έδρασε, στον 9ο αιώνα, επί Θεοφίλου του Εικονομάχου. Είναι η Αγία και Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου. Η αρχόντισσα της Καππαδοκίας. Που ερχότανε, η αδελφή της είχε πάρει τον αδελφό της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, τον λεγόμενο Βάρδα, που διοικούσε, σχεδόν, αυτός, και λέει, λοιπόν, και στην Ειρήνη που έμενε στην Καππαδοκία: «Έλα δω, να σε δώσω σ’ έναν άρχοντα». Και αυτή κίνησε, λοιπόν, απ’ την Καππαδοκία και ερχότανε στην Κωνσταντινούπολη. Πριν πάει, όμως, να παρουσιαστεί στην αδελφή της και στους υπόλοιπους, πέρασε απ’ τη Μονή της Χρυσοβαλάντου ή του Χρυσοβαλάντου. Ήταν στην Κωνσταντινούπολη, είχε αμέτρητες μονές και εκκλησίες η Κωνσταντινούπολη, αμέτρητες, αμέτρητες! Οι πιο πολλές ήσαν αφιερωμένες στην Κυρία μας Θεοτόκο, μετά στον Χριστό, στον Αρχάγγελο Μιχαήλ και στους υπόλοιπους αγίους και αποστόλους.
Εκεί, λοιπόν, καθώς μπήκε στην εκκλησία, η ψυχή της γέμισε. Ξέχασε όλα. Ξέχασε πού πήγαινε. Ξέχασε τι ήθελε να κάνει. Και έμεινε. Την αναζήτησαν, την έψαξαν, τη βρήκαν, λέει: «Τώρα, ο Θεός μ’ έστειλε εδώ. Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει. Εσείς άλλα θέλατε και άλλα ήθελα και εγώ. Αλλά ο Κύριος άλλο ηθέλησε». Και έμεινε εκεί η αγία και ασκήθηκε. Γέμισε με χάρη. Ήταν υπέροχη και μεγάλη ψυχή. Απέκτησε αρετή. Είχε ταπείνωση μεγάλη, και προπαντός αγάπη προς τον Θεό ακένωτη και αγάπη στους ανθρώπους. Και στις αδελφές εκεί, τις οποίες διακονούσε όλες, μικρές και μεγάλες, στο όνομα τού Χριστού. Και η ηγουμένη, πριν κοιμηθεί, ανέθεσε στην Ειρήνη την ηγουμενία. Εκείνη δε θέλησε. Αλλά επέμεναν όλες και ακολούθησε. Και ήταν πια υπόδειγμα. Τώρα διπλασίασε τους αγώνες της και τα υπόλοιπα και νουθετούσε και οδηγούσε τις αδελφές στην οδό της σωτηρίας. Αλλά και όχι μόνο αυτό. Και πολλούς επίσημους από την Κωνσταντινούπολη και ανεπίσημους, συμβούλευε, οδηγούσε και φρόντιζε. Γι’ αυτό και όταν εκοιμήθη, 28 Ιουλίου, εκοιμήθη τον 9ο αιώνα, δεν αναφέρει ακριβώς τον χρόνο, έτρεξαν όλοι και την εκήδεψαν, κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί.
Και ξέχασα να πω ότι η αγία είχε χάρισμα προορατικό, έτι ζώσα, και θαυματουργούσε. Και έβγαζε δαιμόνια. Και φώτιζε ανθρώπους. Γι’ αυτό και η χριστιανική Εκκλησία ποτέ, ποτέ δεν την ξέχασε. Και εδώ στην Αθήνα, στη Λυκόβρυση, με το Παλαιό Ημερολόγιο, υπάρχει το ωραίο και υπέροχο μοναστήρι της, που προστρέχουν τόσοι πιστοί και λαβαίνουν μεγάλη βοήθεια. Και μετά θάνατον, λοιπόν, η αγία εθαυματουργούσε και θαυματουργεί. Αυτός είν’ ο Χριστός. Αυτή είν’ η πίστη. Αυτή είν’ η Εκκλησία. Που δέχεται κοντά Του και καλεί τις μεγάλες ψυχές, που ’χουν χωρητικότητα ουρανού.
Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου. Γιορτή
Τη μνήμη της Οσίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου τιμούμε στις 28 Ιουλίου.
Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου. Απολυτίκιο
Βασιλείας γήινους πάλαι ουκ έτυχες, αλλ’ αφθάρτων στεφάνων νυν σε ηξίωσεν, ο Νυμφίος σου Χριστός ο ωραιότατος ω καθιέρωσας σαυτήν, όλη καρδία και ψυχή, Ειρήνη Οσία Μήτερ, Χρυσοβαλάντου η δόξα, ημών δε προσφυγή και βοήθεια.
A.A.