Ο Γέροντας Δαμασκηνός εξηγεί πώς η Ορθοδοξία μπορεί να γίνει θεραπευτική δύναμη για τον σύγχρονο άνθρωπο, βοηθώντας τον να υπερβεί το άγχος, την κατάθλιψη, και την απελπισία, και να βρει αληθινή ειρήνη και νόημα στη ζωή του.
Η βάση της Ορθοδοξίας είναι η κοινωνία με τον Θεό. Αυτή η κοινωνία, σύμφωνα με τον γέροντα Δαμασκηνό, επιτυγχάνεται μέσα από διάφορες οδούς:
Πίστη στον αληθινό Θεό: Ο άνθρωπος πρέπει να πιστεύει στην Αγία Τριάδα, όπως αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους.
Προσευχή: Η προσευχή, και ιδιαίτερα η νοερή προσευχή, είναι η απευθείας συνομιλία με τον Θεό. Η νοερή προσευχή, όταν καλλιεργηθεί σωστά, μπορεί να γίνει αδιάλειπτη και καρδιακή, με την χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Μυστηριακή ζωή: Τα μυστήρια της Εκκλησίας, όπως το Βάπτισμα και η Θεία Κοινωνία, είναι χρήματα θείας χάριτος που καθαρίζουν και θεραπεύουν την ψυχή.
Ασκητική ζωή: Η άσκηση, η υπομονή, η ταπείνωση, και η αποχή από τα πάθη, βοηθούν τον άνθρωπο να καθαριστεί από την αμαρτία και να πλησιάσει τον Θεό.
*Μελέτη του Ευαγγελίου και των Πατέρων της Εκκλησίας: Μέσα από την μελέτη, ο άνθρωπος διδάσκεται την αλήθεια, ενισχύει την πίστη του, και βρίσκει παρηγοριά και καθοδήγηση.
Ο Γέροντας Δαμασκηνός αναλύει πώς το άγχος και η κατάθλιψη προέρχονται από την αμαρτία και τα πάθη, τα οποία μας απομακρύνουν από τον Θεό. Η αμαρτία έφερε τον θάνατο στην ψυχή του ανθρώπου, και ο φόβος του θανάτου δημιουργεί άγχος και απελπισία. Η λύση βρίσκεται στη μετάνοια, την εξομολόγηση, την συχνή Θεία Κοινωνία, και την συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας. Μέσω αυτών των πνευματικών πρακτικών, η χάρις του Θεού επανέρχεται στην ψυχή, την καθαρίζει, την θεραπεύει, και την ανασταίνει, φέρνοντας χαρά, ειρήνη και ελπίδα.
Ο πόνος και η θυσία, αν γίνονται με υπομονή και για την αγάπη του Χριστού, μπορούν να οδηγήσουν στην κάθαρση και την αγιότητα. Ο Χριστός, μέσω του Σταυρού και της Αναστάσεως, νίκησε τον θάνατο και άνοιξε τον δρόμο για την σωτηρία μας. Είμαστε υποχρεωμένοι να μιμηθούμε το παράδειγμά Του, σηκώνοντας τους δικούς μας σταυρούς με υπομονή και ευχαριστία.
Ακόμη, προειδοποιεί για τον κίνδυνο της απελπισίας και της αυτοκτονίας, οι οποίες συχνά προέρχονται από την απιστία, τον εγωισμό, και την έλλειψη πνευματικής καθοδήγησης. Η εξομολόγηση και η τακτική συνομιλία με τον πνευματικό μας πατέρα είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση των λογισμών και την εύρεση πνευματικής ειρήνης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προσευχή, ιδιαίτερα στη νοερή προσευχή, η οποία είναι η απευθείας συνομιλία με τον Θεό. Η νοερή προσευχή, όταν καλλιεργηθεί σωστά, με την επανάληψη της ευχής “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλό”, μπορεί να κατέλθει στην καρδιά, να γίνει αδιάλειπτη και να μας ενώσει με το Άγιο Πνεύμα.
Ο Γέροντας Δαμασκηνός τονίζει ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για την υπέρβαση του φόβου του θανάτου και την εύρεση ειρήνης. Ο Θεός, αν και γνωρίζει τις επιλογές μας, μας έχει δώσει ελεύθερη βούληση και μας ακολουθεί με την χάρη Του, περιμένοντας την μετάνοιά μας.
Η σωτηρία, από Ορθόδοξη σκοπιά, σημαίνει την πρόγευση της Βασιλείας του Θεού από αυτή τη ζωή, μέσω της κάθαρσης και της θεώσης. Αυτή η πρόγευση επιτυγχάνεται μέσω της πίστης, της μετανοίας, της προσευχής, της μυστηριακής ζωής, και της συμμετοχής στη ζωή της Εκκλησίας.
Ο Γέροντας Δαμασκηνός εξετάζει πώς η Ορθόδοξη παράδοση μπορεί να αντιμετωπίσει σύγχρονες προκλήσεις όπως ο τρανσουμανισμός και η αποπροσωποποίηση του ανθρώπου. Η Ορθοδοξία, μέσω της χάριτος του Θεού και της μετανοίας, βοηθά τον άνθρωπο να διατηρήσει την εικόνα του Θεού και να παραμείνει πρόσωπο με ελεύθερη βούληση.
Ο Γέροντας Δαμασκηνός μας θυμίζει ότι η Ορθοδοξία, ως η μόνη αληθινή Εκκλησία του Χριστού, δεν μπορεί να συμβιβαστεί με άλλες θρησκείες ή αιρέσεις. Η αλήθεια βρίσκεται μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ οι άλλες θρησκείες είναι είτε κατασκευάσματα του ανθρώπου είτε δαιμονικές επινοήσεις. Ο Οικουμενισμός και ο διαθρησκειακός διάλογος, σύμφωνα με τον γέροντα Δαμασκηνό, είναι μία άσκοπη συζήτηση που δεν οδηγεί πουθενά.
Η κατανόηση των θείων μυστηρίων, όπως η Αγία Τριάδα, απαιτεί καθαρή ψυχή και πνευματική θεωρία. Όταν ο άνθρωπος καθαρίσει την ψυχή του, ο Θεός του ανοίγει τους πνευματικούς οφθαλμούς και του αποκαλύπτει τα μυστήριά Του. Αυτή η θεωρία ξεκινά με την θεωρία των όντων, όπου ο άνθρωπος βλέπει τον κόσμο γύρω του με νέα μάτια, αναγνωρίζοντας την δόξα του Θεού σε κάθε δημιούργημα. Το επόμενο στάδιο είναι η όραση του ακτίστου φωτός, της ενέργειας του Θεού, η οποία αποκαλύπτεται σε εκείνους που έχουν φτάσει σε καθαρότητα καρδιάς. Η όραση αυτή οδηγεί στην γνώση του Θεού “αγνώστως”, στην πρόγευση της Βασιλείας του Θεού, και στην άκρα ταπείνωση, καθώς ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την φύση του ως “χώμα και στάχτη”.
Ο Γέροντας Δαμασκηνός απο την Ιερά Μονή Καρακάλλου, μας καλεί να ακολουθήσουμε τον δρόμο της Ορθοδοξίας, να στραφούμε προς τον Χριστό, την Εκκλησία Του, και την πνευματική ζωή, για να βρούμε αληθινή ειρήνη και νόημα στη ζωή μας.