Ξεκινώντας από την πρωτεύουσα της Λέσβου, την Μυτιλήνη, κατευθυνόμενοι βόρεια και έχοντας διανύσει περίπου 20 χιλιόμετρα, συναντάμε το χωριό Θερμή. Στα δυτικά της Θερμής υπάρχει ένα ύψωμα που ονομάζεται Καρυές. Εκεί είναι χτισμένο το μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ.
Στον χώρο αυτό, υπήρχε ένα ιστορικό μοναστήρι αφιερωμένο στα Γενέθλια της Θεοτόκου. Το μοναστήρι αυτό είχε χτίσει η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ειρήνη η Αθηναία. Όταν καθαιρέθηκε από τον αυτοκρατορικό θρόνο του Βυζαντίου, πήγε στην περιοχή Καρυές και έχτισε το μοναστήρι το 800μ.Χ. Σε αυτό έμεινε έως τον θάνατο της το 803μ.Χ. Η μονή των Γενεθλίων της Θεοτόκου ήταν γυναικεία και έσφυζε από ζωή έως τις 11 Μαΐου του 1235μ.Χ. Τότε Σαρακηνοί πειρατές επιτέθηκαν στην μονή, σφαγίασαν τις μοναχές και έκαψαν το μοναστήρι συθέμελα. Ιδιαίτερα μαρτύρια υπέστη η τότε ηγουμένη του μοναστηριού, Ολυμπία.
Ενάμισης αιώνας πέρασε από την επίθεση των Σαρακηνών έως ότου μια ευκατάστατη γυναίκα, η Μελπομένη, δώσει τα απαραίτητα χρήματα για την αναστύλωση της μονής. Η Μελπομένη διέθεσε όλη της την περιουσία σε αυτό τον σκοπό, μετά από θεραπεία του γιου της, Ακίνδυνου. Ο Ακίνδυνος θεραπεύτηκε από το Αγίασμα της Θεοτόκου που υπήρχε στην κατεστραμμένη μονή. Μετά την αναστύλωση το μοναστήρι μετατράπηκε σε αντρικό και ο Ακίνδυνος έγινε επιστάτης του.
Η μονή υπολειτουργούσε έως την στιγμή που ο Άγιος Ραφαήλ ήρθε στην Λέσβο και έγινε ηγούμενος στο μοναστήρι αυτό το 1454μ.Χ. Το 1463μ.Χ. μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Ραφαήλ και των υπολοίπων μαρτύρων, οι Τούρκοι ανατίναξαν το μοναστήρι καταστρέφοντας το για δεύτερη φορά ολοκληρωτικά.
Τα χρόνια πέρασαν και στον τόπο του μοναστηριού, μαρτυρίου και ταφής των Αγίων μαρτύρων, φύτρωσαν πολλά ελαιόδεντρα και μόνο μερικά χαλάσματα μαρτυρούσαν την ύπαρξη μιας εκκλησίας και κάποιον άλλων χτισμάτων στο παρελθόν. Η περιοχή ήρθε στην κατοχή της οικογένειας του Άγγελου Ράλλη. Το 1959μ.Χ. η οικογένεια Ράλλη αποφάσισε να χτίσει ένα ναό πάνω στα θεμέλια του παλαιού. Κατά την διάρκεια των εκσκαφών βρέθηκαν, σε βάθος 2 μέτρων, ανθρώπινα οστά. Από το σημείο αυτό άρχισε ο Άγιος Ραφαήλ να εμφανίζεται στον ύπνο διαφόρων πιστών. Μέσω αυτών των ονείρων έγιναν γνωστά τα γεγονότα του 1463 καθώς και τα σημεία στα οποία ήταν θαμμένοι οι μάρτυρες. Εκτός από αυτά, καθ’ υπόδειξη του Αγίου, βρέθηκε και μια εικόνα του 14ου αιώνα που απεικονίζει τον Παντοκράτορα.
Με έξοδα της οικογένειας Ράλλη άλλα και των χριστιανών της Λέσβου, ανεγέρθηκε η μονή του Αγίου Ραφαήλ στο σημείο που μαρτύρησε ο Άγιος. Τα εγκαίνια του νέου γυναικείου μοναστηριού έγιναν στις 30 Ιουνίου του 1963. Κάθε χρόνο χιλιάδες χριστιανών από όλο τον κόσμο επισκέπτονται την μονή για να προσκυνήσουν και να λάβουν την ευλογία του Αγίου Ραφαήλ.
Η μνήμη του Αγίου εορτάζεται την Τρίτη του Πάσχα. Την ίδια ημέρα εορτάζουν ο Άγιος Νικόλαος και η Αγία Ειρήνη που μαρτύρησαν μαζί του.
Διαβάσετε τον βίο των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, κάνοντας κλικ εδώ.