Χριστός ετέχθη, ύμνος στην Αγιασοφιά
Ύμνος που ψαλλόταν αντί του τρισαγίου κατά των 9ο αιώνα στη Μεγάλη Εκκλησία, δηλαδή την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως.
Χριστός ετέχθη επί γης, εν φάτνη σπάργανα φορέσας, τα δεσμά διαρρήξας των ανομιών ημών.
Απόσπασμα από τη συναυλία της Σχολής Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής της Ι.Μ. Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως.
Το τροπάριο αυτό απαντάται μόνο στο τυπικό της Αγίας Σοφίας και αλιεύθηκε από τον διευθυντή της Σχολής Πρωτ. Θεόδωρο Παπαγιάννη.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Επιστολή στην αδελφότητα «Η Γέννηση του Χριστού», σχετικά με τον χαιρετισμό: «Χριστός ετέχθη»
Όταν λέμε: «Χριστός ετέχθη», είναι το ίδιο με το να λέμε: «Ο Μεσσίας γεννήθηκε», η «ο Βασιλιάς γεννήθηκε», η «ο Σωτήρας γεννήθηκε»!
Με τον χαιρετισμό αυτό λέμε και μαρτυρούμε ο ένας στον άλλο, ότι ήρθε στον κόσμο Εκείνος που έπρεπε να έρθει για τη Σωτηρία της γενεάς των ανθρώπων, και ότι εκτός Αυτού άλλον δεν πρέπει να περιμένουμε.
Εκείνος, τον οποίο ο Θεός υποσχέθηκε στους προπάτορές μας όταν διώχθηκαν από τον Παράδεισο,
Εκείνος τον οποίο οι ασεβείς λαοί μόλις που διαισθάνονταν,
Εκείνος που οι Εβραίοι προφήτες ξεκάθαρα προφήτευσαν,
Εκείνος για τον οποίο η αβοήθητη ανθρωπότητα χιλιάδες χρόνια πονεμένα αναστέναζε,
Εκείνος έλαμψε στη γη όπως ο ήλιος μετά από μακριά νύχτα.
Κι έτσι όταν λέμε: «Χριστός ετέχθη», μαρτυρούμε και ότι ο Ύψιστος κράτησε την υπόσχεσή Του, και ότι η προαίσθηση της ανθρωπότητας εκπληρώθηκε, και ότι οι προφητείες των προφητών πραγματοποιήθηκαν, και ότι οι ανθρώπινοι αναστεναγμοί χόρτασαν χαρά.
Ο Μεσσίας γεννήθηκε, ο Πανθαύμαστος, ταυτόχρονα Άνθρωπος και Θεός, ήρθε για να ξεκουραστούν επάνω Του τα κουρασμένα ανθρώπινα μάτια και να μην κοιτάξουν άλλον Μεσσία.
ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ
Ο Βασιλιάς γεννήθηκε, Εκείνος που είναι Παντοδύναμος και Ελεήμων και ταυτόχρονα κρατά το σκήπτρο της δύναμης και το καντήλι του ελέους ήρθε στον κόσμο μας για να σταθούν όρθιοι και οι ελάχιστοι και να φωνάξουν: «Εμείς είμαστε παιδιά του βασιλιά»!
Ο Ήρωας γεννήθηκε, ο Ακατανίκητος, για να υπερασπιστεί τους δίκαιους, για να κατακτήσει τους αμαρτωλούς, για να καταρρίψει τα πνεύματα της μοχθηρίας κάτω από τον ουρανό.
Ο Οδηγός γεννήθηκε, ο Πανορατικός, για να βάλει στο σωστό δρόμο τους χαμένους και να τους οδηγήσει.
Ο Διαφωτιστής γεννήθηκε, ο Πανφωτισμένος, για να διώξει το σκότος και να διαφωτίσει τους σκοτισμένους.
Ο Ποιμήν γεννήθηκε, ο Πανστοργικός, για να σώσει το ποίμνιο από τους λύκους και να το μαζέψει στη μάνδρα Του.
Ο Τροφός γεννήθηκε, ο Πάμπλουτος, για να ταΐσει τους πεινασμένους, όχι με τη γη αλλά με τον ουρανό, με το ουράνιο σώμα Του και με το πύρινο αίμα Του.
Ο Φιλάνθρωπος γεννήθηκε, ο σπάνιος, για να αγκαλιάσει στα στήθη Του και να ζωντανέψει με την Αγάπη τα αμέτρητα ορφανά Του, που για πολύ καιρό πήγαιναν από τον τάφο της ζωής στον τάφο του θανάτου.
Ο της Αποκαλύψεως Θεός γεννήθηκε, ο Μέγιστος, για να τραβήξει την αυλαία και να αποκαλύψει στους θνητούς το αθάνατο Βασίλειο των Ουρανών.
Όλα αυτά σημαίνουν εκείνα τα θαυμάσια λόγια, με τα οποία οι χριστιανοί τα Χριστούγεννα χαιρετιούνται και με τα οποία και εγώ αδελφοί εσάς χαιρετώ:
Χριστός ετέχθη!
Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς
Ο Χριστός, ο Θεός, γεννήθηκε στη γη ως άνθρωπος.
Γιατί;
Για να μας εξηγήσει με τη Γέννησή Του τη γέννησή μας.
Ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός.
Να, μέσα σ’ αυτό περιλαμβάνεται όλο το μυστήριο της θαυμαστής Γεννήσεως του Θεανθρώπου την ημέρα των Χριστουγέννων.
Μέσα σ’ αυτό περιέχεται ολόκληρο το Ευαγγέλιό του και όλη η Εκκλησία του και κάθε τι που βρίσκεται μέσα σ’ Αυτήν.
Όλα τα άγια Μυστήρια και όλες οι άγιες αρετές και μέσα σ’ αυτές όλες οι άγιες θεϊκές δυνάμεις.
Από τη Γέννηση του Σωτήρα Χριστού στη γη, όλο το πλήρωμα της Θεότητας, όλος ο Θεός βρίσκεται σωματικά παρών στον δικό μας ανθρώπινο κόσμο για να γεμίσουμε εμείς με αυτό το πλήρωμα της Θεότητας.
Και έτσι να πραγματοποιήσουμε τον σκοπό που ο Ίδιος ο Θεός έθεσε, για το ανθρώπινο είναι μας, για την ανθρώπινη ζωή μας, για την ανθρώπινη ύπαρξή μας.
Τον μόνο αληθινό και αθάνατο σκοπό και για μένα και για σένα και για τον κάθε άνθρωπο.
Ώ, πώς εμείς τα άθλια ανθρώπινα όντα να φθάσουμε σ’ αυτόν τον ύψιστο σκοπό;
Μέσω των αγίων Μυστηρίων του Χριστού που υπάρχουν στην αγία Εκκλησία Του, και μέσω των αγίων αρετών που υπάρχουν μέσα σ’ Αυτήν.
Όταν ζούμε μέσα σ’ αυτές τις αρετές και μέσω αυτών ο καθένας από μας γεμίζει με όλες τις θεϊκές δυνάμεις, που είναι αναγκαίες για τον άνθρωπο, ώστε να ζήσει εν Θεώ και μαζί με τον Θεό, τόσο σ’ αυτόν όσο και στον άλλο κόσμο.
Με τον τρόπο αυτό ο καθένας γίνεται «Θεός κατά χάριν», κι αυτό είναι κάτι που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τη βοήθεια του Κυρίου μας, του Θεανθρώπου Χριστού που ελεεί όλους τους ανθρώπους…
Η επίτευξη του σκοπού αυτού αρχίζει με το άγιο Βάπτισμα και ολοκληρώνεται με τη θέωση.
Στο Μυστήριο του Βαπτίσματος ντύνεσαι τον Ίδιο τον Χριστό.
Στη Θεία Κοινωνία υποδέχεσαι ολόκληρο τον Θεό.
Να, είσαι Χριστοφόρος χριστιανέ!
Είσαι Θεοφόρος!
Να, ζεις, όπως ο μικρός «Θεός κατά χάριν».
Να, ζεις με τον Χριστό και για χάρη του Χριστού, γιατί Αυτός ο Χριστός είναι το μόνο λογικό και χαρμόσυνο νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης και για μένα και για σένα και για τον κάθε άνθρωπο.
Γι’ αυτό: όλα για τον Χριστό, τον Χριστό να μην Τον ανταλλάξεις με τίποτε!
Ας είναι Αυτός -ο θαυμαστός και ελεήμονας προς όλους τους ανθρώπους – Κύριος και Σωτήρας μας. «Αυτός πρώτος σε όλα», μέσα σε όλη τη ζωή μου, σε όλη τη ζωή σου και τη ζωή του κάθε ανθρώπου, τη ζωή που αρχίζει εδώ στη γη, για να συνεχιστεί σε ολόκληρη την αιωνιότητα, σε όλους τους ουράνιους Θείους κόσμους.
Γι’ αυτό πάλι και πολλές φορές επαναλαμβάνω τη χαρμόσυνη φωνή και τον αγγελικό χαιρετισμό:
Χριστός ετέχθη!