Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος (ή Φιλόξενος). Βίος
Ο Άγιος Σαμψών ζούσε την εποχή που Αυτοκράτορας ήταν ο Ιουστινιανός.
Από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη
Γεννήθηκε στη Ρώμη και οι γονείς του ήταν πλούσιοι αλλά πιστοί Χριστιανοί και θεοσεβούμενοι. Σπούδασε φιλολογία, ιατρική και φιλοσοφία. Εξάσκησε την ιατρική για να βοηθήσει όσους είχαν ανάγκη και όχι για να βγάλει χρήματα. Τους αρρώστους τους περιέθαλπτε και τους φιλοξενούσε στο σπίτι του.
Όταν έφυγαν από τη ζωή οι γονείς του, μοίρασε όλη την περιουσία του και πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Πήγαινε στα μοναστήρια επειδή εκεί έβρισκε τη γαλήνη και μελετούσε την Αγία Γραφή και τους Άγιους Πατέρες.
Φυσικά, ο Άγιος Σαμψών συνέχισε το φιλανθρωπικό του έργο και στη Πόλη των Πόλεων, βοηθώντας τους φτωχούς και τους ασθενείς. Όταν έγινε 30 ετών, τον χειροτόνησε ιερέα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μηνάς, έχοντας διακρίνει τις αρετές του Αγίου Σαμψών και τις θεολογικές του γνώσεις.
Ο Ξενώνας του Αγίου Σαμψών
Ο Ξενώνας (ή Ξενοδοχείο) του Σαμψών, ήταν ένα συγκρότημα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, στο οποίο υπήρχαν νοσοκομείο με εξειδικευμένους ιατρούς και τμήματα για σοβαρά ασθενείς και κατάκοιτους. Βρισκόταν ανάμεσα στη Αγία Σοφία και στην Αγία Ειρήνη. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, ο Ξενώνας του Σαμψών δεν καταστράφηκε κατά την Πρώτη Άλωση (1204), μιας και σώζεται κείμενο του ποιητή Μανουήλ Φιλή (1275-1345), ο οποίος ευχόταν να γίνει ο δεύτερος Σαμψών, ο ανηψιός του Μανουήλ Παλαιολόγου.
Το 541 αρρώστησε βαριά ο Αυτοκράτωρ Ιουστινιανός. Πολλοί ιατροί προσπάθησαν, αλλά δεν κατάφεραν να τον κάνουν καλά. Ο Αυτοκράτορας προσευχήθηκε στον Θεό και ζήτησε βοήθεια. Ένα βράδυ, ο Ιουστινιανός είδε στον ύπνο του πολλούς ιατρούς με ιερατικά άμφια. Κάποιος νέος, πολύ καλά ντυμένος, πλησίασε τον Ιουστινιανό και του υπέδειξε έναν ταπεινό και σεμνό ιατρό. “Μόνο αυτός μπορεί να σε βοηθήσει”. Ο Αυτοκράτορας κάλεσε ξανά όλους τους ιατρούς, μα κανένας δεν έμοιαζε με τον ταπεινό ιατρό που είχε δει στο όνειρο. Κάποιος γνώριζε τον Άγιο Σαμψών και τον κάλεσε για να βοηθήσει. Πράγματι, ο Ιουστινιανός τον αναγνώρισε. Αυτόν είχε δει. Ο Άγιος Σαμψών προσευχήθηκε θερμά και έτσι σώθηκε η ζωή του Ιουστινιανού. Ο Αυτοκράτορας ήθελε οπωσδήποτε να δείξει την ευγνωμοσύνη του και ξανάκτισε το νοσοκομείο που είχε καταστραφεί από πυρκαγιά μαζί με τον Ναό της Αγίας Ειρήνης κατά τη Στάση του Νίκα το 532.
Ο Άγιος Σαμψών κοιμήθηκε ειρηνικά σε μεγάλη ηλικία. Το άφθαρτο λείψανό του, τοποθετήθηκε στον Ναό του Αγίου Μωκίου του Μάρτυρα.
Είναι προστάτης των ξενοδόχων και ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Σαμψών υπάρχουν στη Μυτιλήνη, στην Πάρο, στην Πάτμο και στη Σαντορίνη.
Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος (ή Φιλόξενος). Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Σαμψών του Ξενοδόχου τιμούμε στις 27 Ιουνίου.
Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος (ή Φιλόξενος). Απολυτίκιο
Ο φέρων την μίμησιν των του Θεού οικτιρμών, ενθέου χρηστότητας αναβλυστάνεις κρουνούς, Σαμψών Ιερώτατε, συ γαρ θεομιμήτω ελλαμφθείς συμπάθεια, ώφθης των τεθλιμμένων και πασχόντων ακέστωρ, παρέχων ενί εκάστω ρώσιν και έλεος.
Κοντάκιο του Αγίου Σαμψών του Ξενοδόχου
Ως ιατρόν πανάριστον, και λειτουργόν ευπρόσδεκτον, οι τη σορώ του τη θεία προστρέχοντες, Σαμψών θεόφρον Όσιε, συνελθόντες σε ύμνοις και ψαλμοίς ανυμνούμεν, Χριστόν δοξάζοντες, τον τοιαύτην σοι χάριν, παρέχοντα των ιάσεων.
Μεγαλυνάριο του Αγίου Σαμψών του Ξενοδόχου
Χαίροις ασθενούντων ο ιατρός· χαίροις θλιβομένων, ο θερμότατος αρωγός· χαίροις των πενήτων, και ξένων αντιλήπτωρ, Σαμψών Χριστού θεράπον, αξιοθαύμαστε.