Άγιος Νικηφόρος ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Ομολογητής. Βίος
Ο Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 806 ως το 815μΧ και αντιτάχθηκε με σθένος στην Εικονομαχία.
Ο Άγιος Νικηφόρος ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Ομολογητής γεννήθηκε περί το 758. Οι γονείς του, ο Θεόδωρος και η Ευδοκία, τον μεγάλωσαν με χριστιανικές αρχές. Ο Θεόδωρος ήταν γραμματέας του Αυτοκράτορα. Όταν ο Κωνσταντίνος ο Κοπρώνυμος ή Καβαλίνος ξεκίνησε, στα πλαίσια της Εικονομαχίας, να διώκει τους πιστούς Χριστιανούς, ο Θεόδωρος έχασε το αξίωμά του και εξορίστηκε στη Μύλασσο.
Η Αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία συγκάλεσε τη Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο που αποφάσισε ενάντια στην Εικονομαχία και αναστύλωσε τις εικόνες. Το 802 την ανέτρεψε ο Αυτοκράτορας Νικηφόρος ο Α’ που ήταν μεν εικονομάχος αλλά ακολούθησε ήπια πολιτική. Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Ταράσιος, ο Αυτοκράτορας όρισε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον Άγιο Νικηφόρο, που ήταν και αυτός γραμματέας του Αυτοκράτορα.
Ο Άγιος Νικηφόρος αγωνίστηκε για την επαναφορά των εικόνων, όσο ήταν Αυτοκράτορας ο Νικηφόρος και στη συνέχεια ο Μιχαήλ ο Kουροπαλάτης ή Pαγκαβέ. Όταν ο Μιχαήλ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση μετά από στρατιωτικές ήττες, νέος Αυτοκράτορας έγινε ο Λέων Ε’ ο Ίσαυρος. Ήταν το 813μΧ. Ο Λέων αν και εικονομάχος, καθησύχασε τον Πατριάρχη Νικηφόρο ότι δε θα ανατρέψει την έως τότε κατάσταση.
Το 815 ο Λέων ο Ε’ επανέφερε στο προσκήνιο την Εικονομαχία. Ο Άγιος Νικηφόρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θύμισε στον Αυτοκράτορα τις υποσχέσεις του και την καταδίκη της Εικονομαχίας από τη Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο. Μάταια προσπαθούσε να αλλάξει τη γνώμη του Αυτοκράτορα. Τέλος, ο Λέων Ε’ έκανε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον Θεόδοτο και εξόρισε τον Νικηφόρο.
Μετά τον θάνατο του Αυτοκράτορα, ο Μιχαήλ Β’ πρότεινε στον Νικηφόρο να τον επαναφέρει στον Πατριαρχικό Θρόνο με την προϋπόθεση να μην αμφισβητήσει την Εικονομαχία. Ο Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής κάθισε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως και ο εικονόφιλος Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, και ζητούσαν την αναστύλωση των εικόνων. Έτσι ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β’ ο Τραυλός ή Ψελλός τον εξόρισε ξανά.
Εννιά χρόνια στο Πατριαρχείο (806-815) και δεκατρείς χρόνους στην εξορία πέρασε ο Άγιος Νικηφόρος ο Πατριάρχης και Ομολογητής. Παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Θεού σε ηλικία 70 ετών, περί το 828.
Άγιος Νικηφόρος ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Ομολογητής. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Νικηφόρου του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Ομολογητού τιμούμε στις 2 Ιουνίου.
Την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Νικηφόρου του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Ομολογητού τιμούμε στις 13 Μαρτίου.
Άγιος Νικηφόρος ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Ομολογητής. Απολυτίκιο
Νίκην ήνεγκε τη Εκκλησία, η ση ένθεος ομολογία, Νικηφόρε Ιεράρχα θεόληπτε, την γαρ Εικόνα του Λόγου σεβόμενος, υπερορία αδίκως ωμίλησας. Πάτερ Όσιε Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Νικηφόρου του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Ομολογητού
Θήκη ένθεος και ζωής πλήρης, αναδέδεικται τη Εκκλησία, η σορός των μυριπνόων λειψάνων σου ης τη σεπτή κομιδή κομιζόμεθα, τας δωρεάς Νικηφόρε του Πνεύματος. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Νικηφόρου του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Ομολογητού
Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος, εγκρατείας διδάσκαλον ανέδειξε σε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια· δια τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια. Πάτερ Ιεράρχα Νικηφόρε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.