Άγιος Μηνάς πολιούχος και προστάτης
Ο Άγιος Μηνάς θεωρείται από τους ορθόδοξους χριστιανούς προστάτης των γεωργών και των κτηνοτρόφων. Οι Μικρασιάτες των θεωρούσαν προστάτη των ξενιτεμένων τους, ενώ σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας θεωρείται προστάτης των ανύπαντρων γυναικών. Επίσης, πολλοί πιστεύουν ότι ο Άγιος Μηνάς βοηθά στην ανεύρεση χαμένων πραγμάτων. Είναι πολιούχος του Ηρακλείου Κρήτης και της Καστοριάς. Ας δούμε λίγα στοιχεία του βίου του.
Βίος του Αγίου Μηνά
Γεννήθηκε στα μέσα με τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. στην Αίγυπτο. Οι γονείς του τον μεγάλωσαν σε ένα ειδωλολατρικό περιβάλλον, όντας και οι δύο ειδωλολάτρες. Ο Άγιος Μηνάς όμως από την εφηβική του ακόμα ηλικία ασπάστηκε τον χριστιανισμό.
Μετά τα εφηβικά του χρόνια εισήλθε στις τάξεις του Ρωμαϊκού στρατού και πιο συγκεκριμένα σε ένα τάγμα ιππικού με έδρα το Κοτυάειον της Μικράς Ασίας (η πόλη αυτή στις μέρες μας ονομάζεται Κιουτάχεια). Οι αρχές του 4ου αιώνα τον βρήκαν να διάγει μια λαμπρή πορεία στις τάξεις του Ρωμαϊκού στρατού λόγω της ανδρείας που τον χαρακτήριζε.
Εκείνο τον καιρό όμως, έφτασαν αυτοκρατορικές διαταγές σύμφωνα με τις οποίες ο στρατός έπρεπε να συλλαμβάνει τους χριστιανούς και να τους κάνει να αλλάξουν πίστη με κάθε μέσο. Αυτό ήταν φυσικά κάτι που δεν μπορούσε να πράξει ο Άγιος Μηνάς και έτσι έθεσε τέλος στη στρατιωτική του καριέρα και κατέφυγε σε ένα βουνό της περιοχής.
Στον άγριο αυτό τόπο ασκήτευσε αφιερώνοντας τον χρόνο του στην προσευχή και στη νηστεία. Έτσι έζησε για ένα αρκετά μακρύ χρονικό διάστημα, έως ότου άφησε τον τόπο που ασκήτεψε και επανήλθε κοντά στους ανθρώπους. Επέλεξε μάλιστα να βρεθεί κοντά τους την ημέρα μιας ειδωλολατρικής εορτής. Στη γιορτή αυτή μίλησε και ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να οδηγηθεί στον διοικητή της πόλης. Στον Πύρρο, έτσι ονομαζόταν ο διοικητής, ομολόγησε για άλλη μια φορά τη χριστιανική του πίστη, φανέρωσε το όνομα του καθώς και όσα είχαν προηγηθεί στη ζωή του. Επειδή όπως είπαμε ήταν ημέρα γιορτής, ο Πύρρος διέταξε τη φυλάκιση του Αγίου Μηνά αναβάλλοντας την εξέταση της υποθέσεως για την επομένη ημέρα.
Οι ώρες πέρασαν και ο Άγιος βρέθηκε πάλι ενώπιον του διοικητή με τις κατηγορίες της λιποταξίας από τον Ρωμαϊκό στρατό και την εξύβρισης των θεών (των ειδωλολατρών). Ο Πύρρος στην αρχή προσπάθησε με υποσχέσεις και όμορφα λόγια να κάνει τον Άγιο Μηνά να απαρνηθεί τη χριστιανική πίστη. Κατόπιν πέρασε στις απειλές και τέλος, βλέποντας ότι ο Άγιος δεν υποχωρεί, διέταξε τον άγριο βασανισμό του.
Ο Άγιος με τη βοήθεια του Χριστού, υπέμεινε φρικτά βασανιστήρια αρνούμενος να αλλαξοπιστήσει. Μην έχοντας πλέον σε κάτι χειρότερο να τον υποβάλει, ο Πύρρος διέταξε τον αποκεφαλισμό του Αγίου Μηνά που έλαβε χώρα στις 11 Νοεμβρίου. Μετά τον αποκεφαλισμό, το σώμα του Αγίου ρίχτηκε στη φωτιά. Από αυτήν μερικοί χριστιανοί έσωσαν ότι πρόλαβαν από το άγιο σώμα του και το έθαψαν κοντά στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπως τους είχε ζητήσει ο Άγιος λίγο πριν θανατωθεί.
Στον τόπο που ενταφιάστηκε χτίστηκε ναός, ενώ με την πάροδο των ετών δημιουργήθηκε εκεί μία μικρή πόλη αφού πλήθος χριστιανών επισκέπτονταν τον Άγιο για να ζητήσουν τη βοήθεια του. Πριν αναφέρουμε δυο από τα χιλιάδες θαύματα του Αγίου Μηνά, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Άγιος παρουσιάζεται στις εικόνες καβάλα σε άλογο και φορώντας στρατιωτική ενδυμασία.
Θαύματα του Αγίου Μηνά
Το πρώτο θαύμα που θα αναφέρουμε, έχει ως εξής: Κάποτε ένας χριστιανός έταξε να προσφέρει σε ένα ναό του Αγίου Μηνά έναν ασημένιο δίσκο. Όντας ευκατάστατος, παρήγγειλε στο εργαστήριο αργυροχοΐας δύο δίσκους – ένα για τον Άγιο και ένα για τον εαυτό του. Όταν παρέλαβε τους δίσκους λοιπόν, ξεκίνησε το ταξίδι του με πλοίο για να πάει να παραδώσει τον δίσκο που είχε τάξει. Παρατήρησε όμως ότι ο δίσκος που προοριζόταν για τον ναό, ήταν πιο λαμπερός και σκέφτηκε να τον κρατήσει για τον εαυτό του. Έτσι έδωσε εντολή στον νεαρό υπηρέτη του να σερβίρει το φαγητό στον όμορφο και λαμπερό δίσκο. Όταν όμως μετά το φαγητό, ο υπηρέτης πήγε να πλύνει τον δίσκο, εκείνος του έπεσε μέσα στη θάλασσα. Φοβούμενος τότε εκείνος την τιμωρία του αφεντικού του, βούτηξε να τον πιάσει και έτσι χάθηκαν στα νερά τόσο ο ασημένιος δίσκος όσο και ο νεαρός υπηρέτης.
Ο χριστιανός μαθαίνοντας τι συνέβη κατάλαβε ότι τιμωρήθηκε για την απληστία του και άρχισε να προσεύχεται στον Άγιο Μηνά και να τον παρακαλεί να βρεθεί η σωρός του υπηρέτη του. Το πλοίο έφτασε στον προορισμό του ενώ ο χριστιανός συνέχιζε τις προσευχές του. Μία δυο μέρες μετά και ενώ συνέχιζε τις προσευχές ο Άγιος έκανε το θαύμα του. Ο νεαρός υπηρέτης εμφανίστηκε. Και όχι μόνο αυτό. Δεν ξεβράστηκε η σωρός του στην ακτή αλλά εμφανίστηκε να βγαίνει από τη θάλασσα ζωντανός, κρατώντας μάλιστα τον ασημένιο δίσκο στα χέρια του. Τον ρώτησαν τι συνέβη και τους είπε ότι όταν έπεσε στη θάλασσα, εμφανίστηκαν μπροστά του τρεις ανθρώπινες μορφές. Αυτές τον συνόδευσαν περπατώντας στον βυθό μαζί του μέχρι τη στιγμή που βγήκε στην παραλία. Η μία μορφή, δε, φορούσε στρατιωτικά ρούχα. Όλοι κατάλαβαν ότι ο ένας από τους τρεις ήταν ο Άγιος Μηνάς. Οι άλλοι δύο ήταν ο Άγιος Βίκτωρ και ο Άγιος Βικέντιος που εορτάζουν μαζί με τον Άγιο Μηνά στις 11 Νοεμβρίου.
Το δεύτερο θαύμα που θα αναφέρουμε, έλαβε χώρα το 1942 στο Ελ Αλαμέιν. Τον Οκτώβριο του έτους αυτού και λίγο πριν την έναρξη της μάχης στην οποία ηττήθηκε ο Ρόμελ, εμφανίστηκε ένας στρατιωτικός καβάλα σε ένα άλογο στο στρατόπεδο των συμμάχων και εμψύχωνε τους στρατιώτες. Ο Άγιος Μηνάς είχε σταθεί για άλλη μια φορά στο πλευρό αυτών που μάχονταν για τα δίκαια. Είχε δε σταθεί και άλλες φορές στο πλευρό των Ελλήνων και κυρίως στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου και είναι ο Πολιούχος και Προστάτης της πόλης και των κατοίκων της.
Εορτή του Αγίου Μηνά
Τη μνήμη του Αγίου Μηνά τιμούμε στις 11 Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο του Αγίου Μηνά
Στρατείαν κατέλιπες την κοσμικήν, αθλητά, ουράνιον είληφας την κληρουχίαν, σοφέ, και στέφος αμάραντον, δόξαν αποδιώξας βασιλέως γηίνου, άθλους δε διανύσας μαρτυρίου γενναίου. Διό, μεγαλομάρτυς Μηνά, πρέσβευε σωθήναι ημάς.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Μηνά
Τους μεγίστους αγώνας του μαρτυρίου σου, καρτεροψύχως ανύσας Μεγαλομάρτυς Μηνά, ουρανίων δωρεών λαμπρώς ηξίωσαι, και θαυμάτων αυτουργός, εκ Θεού αναδειχθείς, προστάτης ημίν εδόθης, και βοηθός εν ανάγκαις, και αντιλήπτωρ εναργέστατος.
Απολυτίκιο των Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου
Τρισάριθμον σύνθημα, των αθλοφόρων Χριστού, υμνήσωμεν άσμασι, χαριστηρίοις πιστοί, Μηνάν τον αοίδιμον, Βίκτωρα τον γενναίον, και Βικέντιον θείον, πλάνην την των ειδώλων, καταργήσαντας πίστει. Αυτών ταις ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.
Έτερο απολυτίκιο των Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου
Tρισάριθμον σύνταγμα των αθλητών του Χριστού συμφώνως τιμήσωμεν ως καθαιρέτας εχθρού, Μηνάν τον αοίδημον, Βίκτωρα τον γενναίον και Βικέντιον άμα, τούτοις συνευφημούντες στεφανίδα την θείαν. Αυτών, Χριστέ, ικεσίαις πάντας ελέησον.
Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι έργο του αγιογράφου Μανόλη Ζαχαριουδάκη. Δημοσιεύεται στη Ματιά με την άδειά του, για την οποία και τον ευχαριστούμε θερμά.