Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Μεγάλης Αρμενίας. Βίος
Ο Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Μεγάλης Αρμενίας έζησε περί το 290μΧ. Πατέρας του ήταν ο Ανάκ συγγενής του Κουσαρώ, βασιλιά της Μεγάλης Αρμενίας.
Ο Ανάκ συνωμότησε με τον Αρτασείρα, βασιλιά τον Περσών, και σκότωσε τον βασιλιά της Αρμενίας Κουσαρώ. Για να εκδικηθούν για τον φόνο του βασιλιά τους, οι σατράπες της Αρμενίας σκότωσαν τον Ανάκ και όλη την οικογένειά του, εκτός από δυο παιδιά.
Ο Άγιος Γρηγόριος όταν μεγάλωσε σπούδασε Θεολογία στην Καππαδοκία με τον Αρχιεπίσκοπο Λεόντιο. Εκεί συναντήθηκε με τον Τηριδάτη, γιο του δολοφονηθέντα βασιλιά. Ο Γρηγόριος, γεμάτος με χριστιανική αγάπη, πλησίασε τον Τηριδάτη και τον βοήθησε να ξεπεράσει μια ασθένεια που είχε.
Τα χρόνια περάσαν και ο Τηριδάτης έγινε βασιλιάς και ο Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος της Μεγάλης Αρμενίας. Δυστυχώς ο Τηριδάτης παρασύρθηκε από τον Διάβολο και διέταξε να συλλάβουν τον Άγιο Γρηγόριο. Αφού τον βασάνισαν, διέταξε να τον ρίξουν σε ένα λάκκο με δηλητηριώδη φίδια και ερπετά για να πεθάνει. Ο Θεός όμως φύλαξε τον δούλο του, ο οποίος δεν έπαθε τίποτα. Ο Άγιος Γρηγόριος έζησε για 15 χρόνια, τρώγοντας λίγο ψωμί που του έφερνε κρυφά μία χήρα.
Ο Θεός επέτρεψε να αρρωστήσει ο Τηριδάτης με σχιζοφρένεια. Όταν σκέφτηκαν να ζητήσουν την βοήθεια του Αγίου Γρηγορίου, εκείνος προσευχήθηκε θερμά στον Θεό και ο Τηριδάτης έγινε καλά. Έβαλε μετάνοια στον Άγιο Γρηγόριο και βαπτίσθηκε Χριστιανός τόσο ο ίδιος, όσο και όλο το έθνος των Αρμένιων.
Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Μεγάλης Αρμενίας. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου επισκόπου Μεγάλης Αρμενίας τιμούμε στις 30 Σεπτεμβρίου.
Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Μεγάλης Αρμενίας. Απολυτίκιο
Θείας πίστεως, τη γεωργία, ενεούργησας, βροτών καρδίας, κατασπείρας την του Λόγου επίγνωσιν, και λαμπρυνθείς μαρτυρίου τοις στίγμασιν, ιεραρχία Γρηγόριε έφανας. Πάτερ όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Έτερο απολυτίκιο του Αγίου Γρηγορίου επισκόπου Μεγάλης Αρμενίας
Και τρόπων μέτοχος, και θρόνων διάδοχος, των Αποστόλων γενόμενος, την πράξιν εύρες θεόπνευστε, εις θεωρίας επίβασιν· δια τούτο τον λόγον της αληθείας ορθοτομών, και τη πίστει ενήθλησας μέχρις αίματος, Ιερομάρτυς Γρηγόριε· Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.