Άγιος Αρτέμιος ο Μεγαλομάρτυρας. Βίος
Ο Άγιος Αρτέμιος συμμετείχε στη Μάχη της Μιλβίας Γέφυρας το 312 μΧ στο πλευρό του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Κατά τη διάρκεια της μάχης, εμφανίστηκε στον ουρανό ένας Σταυρός με την επιγραφή “Εν τούτω νίκα”, γεγονός που οδήγησε τον Αρτέμιο στη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό.
Ο Άγιος Αρτέμιος ήταν Δούκας και Αυγουστάλιος (μικρός Αύγουστος) της Αλεξάνδρειας. Το 330 ο Μέγας Κωνσταντίνος τον έκανε Πατρίκιο.
Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου, συνέχισε να υπηρετεί ως σύμβουλος του γιου του, Κωνστάντιου Β. Με εντολή του Αυτοκράτορα Κωνστάντιου, ο Άγιος Αρτέμιος μετέφερε τα λείψανα του Αποστόλου Ανδρέα από την Πάτρα και του Αποστόλου Λουκά από τις Θήβες στην Κωνσταντινούπολη, όπου και τοποθετήθηκαν στον ναό των Αγίων Αποστόλων.
Το 381μΧ Αυτοκράτορας ήταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης και δίωκε τους Χριστιανούς της Αντιόχειας. Ο Άγιος Αρτέμιος πήγε αυτόκλητα στο μαρτύριο. Παρουσιάστηκε μπροστά στον Ιουλιανό και τον έλεγξε για την αποστασία του και τις παράνομες ενέργειές του κατά των Χριστιανών. Επίσης κατηγόρησε τον Ιουλιανό ότι ενεργεί υπό την επήρεια του Σατανά.
Ο Άγιος Αρτέμιος, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Ιουλιανό τον Παραβάτη, προφήτεψε τον θάνατο του αυτοκράτορα. Αυτή η προφητεία εξόργισε τον Ιουλιανό, ο οποίος ήδη έβλεπε τον Αρτέμιο ως εχθρό λόγω της έντονης χριστιανικής του πίστης και της δράσης του κατά της ειδωλολατρίας.
Ο Ιουλιανός κατηγόρησε ψευδώς τον Αρτέμιο για συμμετοχή στη δολοφονία του αδελφού του, Γάλλου. Ο Άγιος Αρτέμιος υπέστη σκληρά βασανιστήρια, αλλά θεραπεύτηκε θαυματουργά από τα τραύματά του στη φυλακή, όπου τον επισκέφτηκε ο Χριστός και τον έκανε καλά. Παρέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς τροφή στη φυλακή, όπου τον βοηθούσε η χάρη του Αγίου Πνεύματος.
Μετά την πυρκαγιά που κατέστρεψε τον ναό του Απόλλωνα στα Δάφνη, ο Ιουλιανός κατηγόρησε τους Χριστιανούς για τον εμπρησμό και υπέβαλε τον Αρτέμιο σε νέα βασανιστήρια.
Τον χτύπησαν με ωμά βούνευρα και ξέσκισαν τις σάρκες στην πλάτη του με κοφτερά τρίβολα (αγκαθωτό ζιζάνιο). Κάρφωσαν τα πλευρά του και τα μάτια του με σιδερένιες αγκίδες. Κατόπιν άνοιξαν στα δύο μια μεγάλη πέτρα και τον έβαλαν μέσα. Από το πολύ βάρος της πέτρας, σφίχτηκε τόσο ο Άγιος Αρτέμιος που βγήκαν έξω τα μάτια του και τα εντόσθιά του.
Τελικά, αποκεφαλίστηκε με διαταγή του Ιουλιανού και έτσι έλαβε τον στέφανο του Μάρτυρα.
Η προφητεία του Αγίου Αρτεμίου δεν άργησε να επαληθευτεί. Λίγο καιρό αργότερα, ο Ιουλιανός τραυματίστηκε θανάσιμα σε μάχη με τους Πέρσες.
Άγιος Αρτέμιος. Τίμια Λείψανα
Το τίμιο λείψανο του Αγίου Αρτεμίου μεταφέρθηκε από την Αντιόχεια στην Κωνσταντινούπολη από τη διακόνισσα Αρίστη. Τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στην περιοχή Όξεια, όπου οι περισσότερες ιστορικές πηγές συμφωνούν ότι κτίστηκε και παρεκκλήσι για τον Άγιο Αρτέμιο.
Πολλά θαύματα συνέβησαν από τα λείψανά του, τα οποία καταγράφηκαν από ανώνυμο συγγραφέα τον 7ο αιώνα.
Μέρος των λειψάνων του Αγίου Αρτεμίου μεταφέρθηκε το 1073 μΧ από την Κωνσταντινούπολη στη Μονή των Σπηλαίων του Κιέβου. Επίσης, τμήμα των λειψάνων του φυλασσόταν σε σταυρό-φυλαχτό που έφερε επάνω του ο Τσάρος Μιχαήλ Φιοντόροβιτς.
Άγιος Αρτέμιος. Πολιούχος και Προστάτης
Ο Άγιος Αρτέμιος είναι πολιούχος της Μυκόνου και προστάτης Άγιος της Ελληνικής Αστυνομίας.
Ο Άγιος Αρτέμιος είναι γνωστός για τα θαύματά του, ειδικά για την ίαση ανθρώπων που υποφέρουν από κήλες, όπως βουβωνοκήλη.
Ο Άγιος Αρτέμιος τιμάται ιδιαίτερα στην Πάτρα, όπου θεωρείται ένας από τους προστάτες της πόλης. Συνδέεται επίσης με την ίδρυση της Μονής Παναγίας Γηροκομείου. Στις 20 Οκτωβρίου, ημέρα της εορτής του, λαμβάνει χώρα μεγάλη γιορτή προς τιμήν του στην Πάτρα.
Άγιος Αρτέμιος. Γιορτή
Ο Άγιος Αρτέμιος γιορτάζει στις 20 Οκτωβρίου.
Άγιος Αρτέμιος ο Μεγαλομάρτυρας. Απολυτίκιο
Ευσέβειας τοις τρόποις καλλωπιζόμενος, αθλητικής αγλαίας ώφθης σοφέ κοινωνός, προς αγώνας ανδρικούς παραταξάμενος· όθεν ως λύχνος φωταυγής, των θαυμάτων τας βολάς, εκλάμπεις τη οικουμένη, Αρτέμιε Αθλοφόρε, προς σωτηρίαν των ψυχών ημών.
Ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός – Kabarnos
ισοκρατούν π. Ιωάννης Μπούτσης, π. Λάμπρος Κεφαλληνός, Γεώργιος Σάββας, Γρηγόρης Χατζηλυμπέρης, Νικόλαος Καββαδίας, Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος, Θωμάς Καραγεώργος, Καβαρνός Εμμανουήλ.
Άγιος Αρτέμιος ο Μεγαλομάρτυρας. Στίχοι
Ο πάντα λαμπρός Αρτέμιος εν βίω
Τμηθείς ανήλθεν εις υπέρλαμπρον κλέος.
Εικάδι Αρτέμιος πυκινόφρων όσσ’ εκάλυψεν.