Αγία Ευφροσύνη. Βίος
Η Αγία Ευφροσύνη έζησε περί το 410μΧ, όταν Αυτοκράτορας Κωνσταντινούπολης ήταν ο Θεοδόσιος ο μικρός. Οι γονείς της ήταν πιστοί Χριστιανοί και ο πατέρας της ο Παφνούτιος ήταν ένας από τους πιο πλούσιους στην Αίγυπτο.
Από μικρή ηλικία ένιωθε την Θεία Κλήση και ήθελε να αφήσει την κοσμική ζωή και να γίνει μοναχή. Όταν έγινε 18, ο πατέρας της θέλησε να την παντρέψει. Τότε, η Αγία Ευφροσύνη μοίρασε τα υπάρχοντά της στους φτωχούς, έφυγε κρυφά από το πατρικό της σπίτι, έκοψε κοντά τα μαλλιά της και πήρε το όνομα Σμάραγδος. Πήγε σε ανδρικό μοναστήρι και παρουσιάστηκε ως βασιλικός ευνούχος που ήθελε να μονάσει. Δεν ήθελε να την ανακαλύψει ο πατέρας της ο Παφνούτιος. Αγωνίστηκε με πολλούς κόπους και με εκτεταμένες και αδιάλειπτες προσευχές, μέχρι να καταφέρει να σκληρύνει το απαλό και γυναικείο σώμα της. Ήταν τόσο δυνατή η άσκησή της που όλοι οι αδελφοί του μοναστηριού έμειναν έκπληκτοι και θαύμαζαν τις δυσκολίες που άντεχε.
Ο Παφνούτιος την αναζητούσε επίμονα σε βουνά και λαγκάδια και σε κάθε τόπο αλλά δεν μπορούσε να την βρει. Κι η Αγία Ευφροσύνη, ως Σμάραγδος, έλαμπε σαν το πολύτιμο σμαράγδι με τον ενάρετο βίο της ανάμεσα στους άλλους μοναχούς.
Για 38 χρόνια ασκήτεψε στο μοναστήρι η Αγία Ευφροσύνη. Λίγο πριν πεθάνει φανέρωσε ότι ήταν γυναίκα και όχι άνδρας. Επειδή ο πατέρας της, ο Παφνούτιος πήγε στο μοναστήρι, με την χάρη του Θεού, όταν η Αγία Ευφροσύνη ήταν έτοιμη να πεθάνει. Όταν τον είδε, είπε “ω, πατέρα”. Και έτσι παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού, χαρούμενη και ευτυχισμένη για τα αιώνια αγαθά που θα απολάμβανε για τους κόπους και τους μόχθους της.
Ο Παφνούτιος εξεπλάγην. Από την υπερβολική χαρά που αξιώθηκε να δει την κόρη του, έπεσε στο έδαφος σαν νεκρός. Αποφάσισε να γίνει και αυτός μοναχός και με τη χάρη του Θεού, αναδείχτηκε άξιος διάδοχος των αρετών της κόρης του.
Ο Όσιος Παφνούτιος κοιμήθηκε ειρηνικά.
Αγία Ευφροσύνη και Όσιος Παφνούτιος. Γιορτή
Η Αγία Ευφροσύνη και ο πατέρας της Όσιος Παφνούτιος γιορτάζουν στις 25 Σεπτεμβρίου.
Απολυτίκιο της Αγίας Ευφροσύνης
Ως παρθένος φρόνιμη και αδιάφθορος, κοτηγγυήθης οσίως τω Ζωοδότη Χριστώ, και προσκαίρων την χλιδήν εμφρόνως έλιπες, όθεν εν μέσω των ανδρών, ως αμόλυντος αμνάς, εξέλαμψας Ευφροσύνη, και του Βελίαρ τα κέντρα, τη πολιτεία σου απήμβλυνας.
Έτερο απολυτίκιο της Αγίας Ευφροσύνης
Εν σοι Μήτερ ακριβώς διεσώθη το κατ᾽ εικόνα· λαβούσα γαρ τον σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ, και πράττουσα εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ· επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτoυ· διο και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, Οσία Ευφροσύνη το πνεύμα σου.
Έτερο απολυτίκιο της Αγίας Ευφροσύνης
Εν τη ασκήσει το θήλυ εκάλυψας, εν τη κοιμήσει τους πάντας εξέπληξας, Ευφροσύνη ανύσασα ανδρικώς, νεανίς ούσα λαμπρά, και ταις πρεσβείαις ταις σαις των κινδύνων απαλλάττεις τους τιμώντας σε.