Κοινή η διαπίστωση τα τελευταία χρόνια ότι αυξάνεται διαρκώς η επιθετικότητα των παιδιών, η ενδοσχολική βία, το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying) ή τα άγρια παιχνίδια τους την ώρα του διαλείμματος, όπου τείνει να επικρατήσει ο νόμος της ζούγκλας.
«Πάντα υπήρχε βία στην παιδική ηλικία» ίσως αντιτείνουν αβασάνιστα μερικοί. Κι ως ένα σημείο είναι σωστή η παρατήρηση. Βίαιη συμπεριφορά παιδιών αναφέρεται και σε πολλά παιδικά βιβλία, ακόμα και στα παλιότερα. Ωστόσο τα είδη και τα αίτιά της νομίζω πως ήταν διαφορετικά. Ας δούμε για παράδειγμα ένα απόσπασμα από τον «Τρελαντώνη» της Πηνελόπης Δέλτα:
«Πώς έφαγες την πέτρα;» ρώτησε ο πατέρας.
«Ήταν πετροπόλεμος» είπε μουδιασμένος ο Αντώνης…
… «Πες, Γιάννη, πώς έγινε;»
«Ήταν κάτι χαμίνια, κοτζά αγόρια, που πιάστηκαν με μια τσούρμα μικρά, μαρίδα τόση δα, και τη βάλανε μπροστά. Τα μικρά διαφεντεύθηκαν τότε με πέτρες, έριξαν και οι μεγάλοι και άναψε ο πετροπόλεμος. Μπήκε στη μάχη κι ο Αντώνης, τον είδα από μακριά κι έτρεξα κι εγώ, κι έριξα κι εγώ πέτρες και τους σκόρπισα…» …
«Ένα πράμα ήθελα να ξέρω, Γιάννη, σαν είδες τον Αντώνη να ρίχνει πέτρες σε ποιο στρατόπεδο πολεμούσε; Με τη μαρίδα ή με τα χαμίνια;»
«Με τη μαρίδα, βέβαια…»
«Ε, καλά! … Αν ήταν με τη μαρίδα, χαλάλι του… Αν μου έλεγαν όμως, Αντώνη, πως πήγες με τους πιο δυνατούς, θα τελείωνε άσχημα η σημερινή μας συνάντηση. Μα μιας και πολέμησες με τους μικρούς, που τις έτρωγαν κιόλα από τους μεγάλους, όχι μόνο δε θα σε τιμωρήσω, μα και θα σου πω πως έκανες καλά…»
Είναι φανερό, νομίζω, πως αυτό το είδος περιστασιακής «βίας» για την υποστήριξη του αδυνάτου, δεν έχει καμιά σχέση με ό,τι γίνεται σήμερα στα σχολεία, όπου παρατηρείται η αναίτια καθημερινή επιθετικότητα, η βία για τη βία, ή ο συστηματικός εκφοβισμός μαθητών από «μαφίες» δήθεν ισχυρών συμμαθητών τους. Το πρώτο βέβαια που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι ότι τα παιδιά είναι καθρέφτες της εκάστοτε κοινωνίας. Η ευρύτερη μελέτη όμως και η βαθύτερη ερμηνεία του φαινομένου είναι έργο των ειδικών. Όσο για τους τρόπους αποτελεσματικής αντιμετώπισής του, προς το παρόν μόνο η ΕΨΥΠΕ φαίνεται να έχει προτάσεις άμεσα εφαρμόσιμες και επιστημονικά τεκμηριωμένες. Μπράβο στους εθελοντές που εργάζονται για τους σκοπούς της!
της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
Η Λότη Πέτροβις-Ανδρουτσοπούλου είναι συγγραφέας. Δείτε την επίσημη ιστοσελίδα της, κάνοντας κλικ εδώ!
Δείτε τα βιβλία της συγγραφέως που έχουμε παρουσιάσει στη Ματιά, κάνοντας κλικ εδώ!