Στη διαχείριση κρίσεων, στην παρούσα συγκυρία σε επιδημίες μεγάλης κλίμακας, συναντάται συχνά το μοντέλο του “Ελβετικού τυριού”.
Σύμφωνα με αυτό, αν υποθέσουμε ότι το κάθε επίπεδο προστασίας και περιορισμού της επιδημίας απεικονίζεται με μια φέτα ελβετικού τυριού, κάθε μία από αυτές έχει και διάφορες τρύπες. Μέσα από τις τρύπες είναι πιθανό να παρακαμφθούν τα μέτρα και να μην επιτυγχάνεται ο περιορισμός της επιδημίας και η προστασία του πληθυσμού (αυτό που λέμε ότι “το σύστημα μπάζει”).
Όταν οι τρύπες από διαδοχικές φέτες του τυριού, επίπεδα προστασίας, ευθυγραμμιστούν, τότε το σύστημα καταρρέει και η επιδημία ξεφεύγει από τον έλεγχο.
Ποιες είναι οι διαδοχικές φέτες τυριού στην περίπτωση της χώρας μας και ποιες είναι οι τρύπες σε κάθε φέτα;
1. Η προσπάθεια μείωσης των κρουσμάτων εκ μέρους του πληθυσμού. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω του περιορισμού της μετάδοσης με τους ακόλουθους τρόπους:
– περιορισμός των επαφών
– παραμονή στο σπίτι
– πιστή τήρηση μέτρων προστασίας και υγιεινής
Όποτε δεν ακολουθούμε τα μέτρα προστασίας και υγιεινής και δε μένουμε σπίτια μας αποφεύγοντας τον μη απαραίτητο συγχρωτισμό, αφήνουμε ακάλυπτη ο καθένας μας και άλλη μια τρύπα στη φέτα του τυριού. Η ευθύνη αυτής της φέτας ανήκει στον καθένα από εμάς.
2. Η προσπάθεια αποτελεσματικής αντιμετώπισης των νοσούντων, ειδικά αυτών που χρειάζονται νοσηλεία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω:
– της ανάπτυξης αποτελεσματικής θεραπείας
– της επάρκειας νοσηλευτικών κλινών και λοιπού θεραπευτικού εξοπλισμού
– της επάρκειας ιατρονοσηλευτικού προσωπικού
– της ορθής χρήσης του διαθέσιμου προσωπικού (σε ορισμένες περιπτώσεις η κακή χρήση είναι χειρότερη της μη χρήσης)
Η ευθύνη αυτής της φέτας ανήκει πρωτίστως στο κράτος και πολύ δευτερευόντως στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Είναι προφανές ότι χωρίς εργαλεία ΔΕΝ μπορείς να χτίσεις σπίτι, πόσο μάλλον να το κρατήσεις από το να μη γκρεμιστεί.
3. Η προσπάθεια επαρκούς ιχνηλάτησης και περιορισμού των νοσούντων που δε χρειάζονται νοσηλεία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω:
– της επάρκειας διαγνωστικών τεστ για τον Sars-CoV-2
– της επάρκειας υποδομών επεξεργασίας των τεστ
– πλάνου διασφάλισης περιορισμού και παρακολούθησης των φορέων και των νοσούντων με ήπια εικόνα
Ομοίως η ευθύνη για αυτήν τη φέτα ανήκει στο κράτος. Τα σχόλια είναι τα ίδια με αυτά που γράφονται για την προηγούμενη
4. Η προσπάθεια προστασίας του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, ως του πιο δύσκολα αναπληρώσιμου κεφαλαίου για το σύστημα υγείας. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω:
– της επάρκειας προστατευτικού εξοπλισμού (στολές, μάσκες, αντισηπτικά, κλπ)
– αναπλήρωση του προσωπικού όταν για διάφορους λόγους βγαίνει εκτός μάχης (κυρίως μέσω έγκαιρων προσλήψεων)
– η ορθή χρήση του εξοπλισμού και η τήρηση των διαδικασιών και των πρωτοκόλλων
Η ευθύνη αυτής της φέτας ανήκει από κοινού στο κράτος και στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Μάσκες και αντισηπτικά φτιάχνονται πολύ πιο εύκολα από ότι γιατροί και νοσηλευτές.
5. Η προσπάθεια δημιουργίας ανοσίας στον πληθυσμό. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω:
– ανάπτυξης εμβολίων για την παθητική ανοσοποίηση τουλάχιστον των ευπαθών ομάδων
– αύξηση των περιστατικών που καταφέρνουν να αναρρώσουν χωρίς να μεταδίδουν τη νόσο
Η ευθύνη αυτής της φέτας ανήκει στην επιστημονική κοινότητα. Παρόλο που δουλεύει με όλες της τις δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση, επί του παρόντος αδυνατεί να κλείσει τις τρύπες αυτής της φέτας και χρειάζεται να κερδίσει χρόνο από το κλείσιμο των τρυπών από τις προηγούμενες φέτες.
Συνεπώς, βλέπουμε ότι όλοι μας έχουμε το μερίδιο ευθύνης στη μάχη κατά της επιδημίας.
Γενικώς, φαίνεται ότι ο πληθυσμός συγκριτικά προσπαθεί σε μεγάλο βαθμό να διαφυλάξει τη δικιά του φέτα τυρί, ακόμα και αν είναι ο λιγότερο πληροφορημένος μέτοχος. Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό είναι το πιο ενημερωμένο και, κατά γενική ομολογία, το πιο σκληρά μαχόμενο στο δικό του μετερίζι. Μένει από το κράτος, ως ο πιο ισχυρός και σημαντικός παίχτης, να συντονίσει όλες τις ενέργειες και να κλείσει τις τρύπες στις φέτες που του αναλογούν.
Ο καθένας λοιπόν από το μετερίζι του για να τα καταφέρουμε με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, επειδή δυστυχώς δε θα είναι μηδενικές.
Όσο για αυτούς που φωνάζουν πολύ;… Αυτοί βλέπουν συνήθως μόνο μια τρύπα και νομίζουν ότι αντί για ελβετικό τυρί, έχουν να κάνουν με λουκουμά. Ασχολούνται μόνο με αυτή και χάνουν όλες τις υπόλοιπες.
Dr Dimitris Matthaiou